کودک آزاری در جامعه، نقش والدین بسیار پر رنگ است

بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد بسیاری از کودکانی که در دوران کودکی قربانی آزار و بدرفتاری بوده‌اند، در بزرگسالی خود به آزار کودکان پرداخته‌اند و این بزرگ‌ترین زیان کودک آزاری است که سبب تداوم آن می‌شود.

انسان در طول دوران کودکی یکی از آسیب‌پذیرترین دوره‌های عمر خود را می گذراند، همه روزه کودکان بسیاری در جهان بر اثر بیماری‌های قابل پیشگیری جان خود را از دست می‌دهند و تعداد بی‌شماری نیز با مخاطراتی روبرو می‌شوند که مانع از حفظ سلامت و رشد آنان می‌گردد.

فقر، بی‌سوادی، سوءتغذیه، جنگ، انواع سوءاستفاده‌ها، تبعیض نژادی و نداشتن امنیت از جمله مواردی هستند که همواره کودکان را در سراسر جهان مورد تهدید جدی قرار داده‌اند؛ از مواردی که باید توجه خاصی به آن داشت، کودک آزاری است، کودک آزاری یعنی هر گونه رفتار یا کوتاهی در انجام عملی که سلامت جسمی، روانی و رشد کودک را به مخاطره اندازد.

کودکان به علت ویژگی‌هایی که از نظر سنی دارند بسیار آسیب‌پذیر هستند و نیاز به حمایت و مراقبت ما دارند؛ اما گاهی بزرگسالان به دلایل مختلف به جای حمایت و مواظبت از کودکان آنان را مورد آزار قرار می‌دهند.

کودک آزاری شامل رفتارهایی است که توسط افراد دیگر خصوصاً بزرگسالان نسبت به کودکان انجام می‌گیرد و به نوعی به سلامت جسمی و روانی کودکان آسیب می‌رساند. رفتارهایی که به‌ صورت تصادفی انجام می‌شوند کودک آزاری به حساب نمی‌آیند مانند اینکه کودکی به علت تصادف با اتومبیل دچار نقص جسمی شود.

بر اساس این تعریف ۳ نوع مختلف کودک آزاری شامل کودک‌آزاری جنسی، کودک‌آزاری جسمی و غفلت مطرح می‌شود.

1)کودک آزاری جنسی: هر گونه عمل جنسی بین یک بزرگسال و یک کودک با نیت لذت جنسی است.

۲)کودک آزاری جسمی: هرگونه آسیب جسمی غیر تصادفی حتی اگر عامل این آسیب مراقبت کننده از کودک بوده و قصد آسیب رسانی به کودک را نداشته باشد.

3)غفلت: فراهم نکردن نیاز‌های اولیه کودک از قبیل نیازهای جسمانی، تحصیلی و عاطفی.

حال سوال این است که چرا کودکان مورد آزار قرار می‌گیرند؟ در پاسخ به این سؤال می‌توان موارد زیر را مطرح کرد:

۱) ناآگاهی والدین: گاهی والدین یا افراد دیگر که به کودکان آزار می‌رسانند، نمی‌دانند که رفتار آنها کودک‌آزاری است، مانند کسانی که کودکان را تنبیه بدنی می‌کنند، مورد تحقیر و توهین قرار می‌دهند، به نیازهای اساسی آن‌ها توجهی ندارند و این رفتارها را عادی و معمولی می‌دانند.

2) مشکلات اقتصادی: فقر سبب می‌شود که کودکان از دسترسی به نیازهای اساسی خود مانند آموزش، بهداشت، تغذیه و ... محروم شوند و یا والدین به علت فشارهای مالی با رفتارهایی مانند پرخاشگری، خشونت، بی‌توجهی و ... کودکان را مورد آزار قرار دهند.

۳) اعتیاد: اعتیاد به علت خصوصیاتی که در افراد ایجاد می‌کند مانند پرخاشگری، بی‌مسؤولیتی، کاهش عواطف و ... سبب می‌شود که کودکان مورد آزار به ویژه از نوع سوء‌استفاده قرار گیرند.

4) بیماری های روانی: در صورتی‌که والدین به بیماری‌های روانی مبتلا باشند، با رفتارهایی مانند تندخویی، خشونت، ناسازگاری، بی‌توجهی و ... که ناشی از بیماری روانی آنها است، سبب آزار کودکان می‌شوند.

۵) مشکلات خانوادگی: مشاجرات شدید و طولانی والدین، جمعیت زیاد خانواده، شیوه های تربیتی نامناسب، در برخی موارد وجود ناپدری و نامادری و ... سبب می‌شود که کودکان مورد آزار قرار گیرند تا حدی که مشکلات خانوادگی یکی از دلایل کودک آزاری به شمار می‌رود.

6) مشکلات کودکان: کودکانی که مشکلات نسبتاً پایدار و شدید دارند بیشتر از سایر کودکان مورد آزار قرار می‌گیرند مانند کودکانی که دچار بیماری‌های جسمی مزمن و طولانی مدت یا مشکلات رفتاری از قبیل پرخاشگری، بی‌قراری، بیش فعالی، اضطراب، شب ادراری و ... هستند به علت مشکلاتی که برای بزرگسالان ایجاد می‌کنند و نیز به سبب ناآگاهی والدین از این مشکلات اغلب مورد آزار جسمی و روانی قرار می‌گیرند.

۷) مشکلات مدرسه: مشکلاتی که در مدرسه برای دانش‌آموزان ایجاد می‌شود مانند انتظار بیش از حد، ندیدن تفاوت‌ها، ایجاد اضطراب، ترس و رقابت‌های شدید، تبعیض، تنبیه بدنی، تحقیر و توهین و ... سبب آزارهای جسمی و روانی کودکان می‌شوند.

کودکانی که مورد آزار قرار می‌گیرند در همه جنبه‌های رشد مانند رشد جسمی، ذهنی، روانی و اجتماعی با مشکلات و نارسایی‌های فراوانی روبرو خواهند شد؛ بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد بسیاری از کودکانی که در دوران کودکی قربانی آزار و بدرفتاری بوده‌اند، در بزرگسالی خود به آزار کودکان پرداخته‌اند و این بزرگ‌ترین زیان کودک آزاری است که سبب تداوم آن می‌شود.

منبع: اصفهان امروز