کنترل خشم در کودکان، راه حل

خشم یک هیجان طبیعی و اجتناب‌پذیر زندگی آدمی است. متاسفانه برخی افراد خشم را هیجانی منفی تلقی کرده...

خشم یک هیجان طبیعی و اجتناب‌پذیر زندگی آدمی است. متاسفانه برخی افراد خشم را هیجانی منفی تلقی کرده و بروز آن را مورد سرزنش قرار می‌‌دهند.

از زمان تولد خشم و عشق درون کودک وجود دارد. متاسفانه بسیاری از والدین بروز خشم را در فرزندان خود مورد سرزنش قرار داده و آن را امری ناپسند قلمداد می‌‌کنند.

سرزنش والدین را می‌‌توان به وضوح از سال‌‌های اولیه رشد کودک مشاهده کرد به عنوان مثال در چند سال اولیه رشد ممکن است به هر دلیلی عصبانی شده و عصبانیت خود را بروز دهد.

برای نگه داشتن اسباب بازی‌‌هایش و تقسیم نکردن آن با کودکان دیگر، کنار مادر ماندن، زمان بیشتری را در پارک گذراندن و یا هر دلیل دیگری ممکن است خشمگین شود.

در این دوران است که وی بر اساس واکنش والدین خود مخصوصاً مادر می‌‌آموزد چگونه خشم خود را بروز داده و یا از ابراز آن اجتناب کند.

بسیاری از والدین به کودکان می‌‌آموزند خشم هیجانی منفی است که باید از آن دوری کرده و ابرازش نکنند و هر بار که کودک دچار این هیجان می‌‌شود وی را مورد بازخواست، تنبیه و یا سرزنش قرار می‌‌دهند.

همانطور که ذکر شد رایج ترین تنبیه والدین سرزنش کودکان است به عنوان نمونه «دیدی عصبانی شدی مامان رو اذیت کردی» با عصبانیت ات روز همه رو خراب می‌‌کنی «پسر یا دختر خوب عصبانی نمی‌شه» این جملات و امثال آن بنا به سن کودک متغییر می‌‌باشد.

سرزنش والدین

با این جملات کودک متوجه می‌‌شود خشم او آسیب رسان است و تمام تلاش خود را می‌کند از ابراز این هیجان فطری جلوگیری کند که طبیعتاً غیر ممکن می‌‌باشد.

آنچه بعد از سرزنش والدین اتفاق می‌‌افتد چیزی نیست به جز ایجاد احساس گناه در کودکان که با رفتار خود موجب رنجش خاطر اطرافیان شده. احساس گناهی که کودک توان هضم آن را نداشته و کودک برای اجتناب از این احساس گناه غیر قابل تحمل به دنبال روش‌های متفاوتی می‌‌گردد، به مرور زمان این روند بذر اختلالات روانی و رفتاری را در کودکان می‌‌پاشد.

کودکانی که در بهترین حالت نمی‌دانند در زمان بزرگسالی چگونه با خشم خود کنار بیایند؟ چگونه عصبانیت خود را ابراز کنند؟ و همیشه از این احساس درونی‌شان می‌‌هراسند که مبادا عصبانی شوند و موجب آزار اطرافیان‌شان گردند. کودکانی که تبدیل به بزرگسالانی نا آرام می‌‌شوند.

پیشگیری از اختلالات روانی

بهترین روش برای پیشگیری از اختلالات روانی در کودکان واکنش مناسب والدین به عصبانیت و خشم کودک است هر چه رفتار والدین مناسب‌تر باشد کودک خشم کمتری را تجربه خواهد کرد و بالطبع آن احساس گناه کمتری خواهد داشت.

به عنوان مثال زمانی که کودک از مادر عصبانی می‌‌شود که چرا اسباب بازی مورد علاقه‌اش را تهیه نکرده و با مادر با خشونت برخورد می‌‌کند.

مادر باید به او بفهماند که خشم‌اش آسیب‌رسان نیست بهتر است کودک با احساس خشم‌اش آشنا شود نه اینکه آن را سرکوب کرده و نادیده بگیرد.

مادر در سه مرحله می‌‌تواند این کار را با یک جمله انجام دهد با لبخند بگوید: «وای وای وای چرا عصبانی شدی؟ از مامان ناراحتی ؟ بیا با مامان حرف بزن. ما با هم آشتی هستیم یا ما با هم دوست هستیم».

۱- چرا عصبانی شدی:

توجه دادن کودک به علت و احساس خشم و عصبانیتش

۲- از مامان ناراحتی:

توجه دادن کودک به احساس ناراحتی و ناکامی که کودک دچارش شده است.

۳- آشتی آشتی:

در این مرحله به کودک با این جمله مادر می‌‌فهماند که خشم وی آسیب رسان نیست.

در واقع مادر کودک خود را با احساسات و هیجاناتش آشنا کرده و ذهن او را آرام می‌‌سازد دیگر کودک از خشم خود نمی‌هراسد و نگران نخواهد بود که خشمش به دیگران آسیب می‌‌رساند و به دنبال آن هیچ سرزنش و احساس گناهی نخواهد داشت در واقع احساس گناه تبدیل به احساس همدلی در کودک می‌‌شود.

بدین طریق وی نیز یاد می‌‌گیرد همانطور که مادر با وی همدلی کرده است در بزرگسالی با دیگران همدلی کرده و هیجانات آنان را درک نماید. توان همدلی از این کودکان بزرگسالانی پخته و آگاه نسبت به عواطف‌شان می‌‌سازد.

آنچه کودکان نیاز دارند احساس عشق و محبت بی‌قید و شرط والدین است و رابطه‌ای سالم با مادر مخصوصاً در سال‌‌های اولیه رشد رابطه مادر تاثیر شگفتی بر آینده و شکل‌گیری ابعاد شخصیتی کودک خواهد داشت.

مادر می‌تواند با بیانی مناسب کودک را با تمامی احساساتش آشنا کرده و به وی بیاموزد چگونه این احساسات را ابراز کند.

منبع: زندگی آنلاین