جلوگیری از سرماخوردگی کودکان، مادران بخوانند

سرما خوردگی از بیماری هایی است که در زمستان فراگیر میشود اما شما می توانید با این کار ها از سرما خوردن کودکتان پیشگیری نمایید.

مطالعات اخیر اظهارات والدین شاغل را مبنی بر این که بچه ها در مهد کودکها بیشتر سرما خورده، عفونت گوش گرفته و دچار آبریزش بینی می شوند تایید می کنند. حتی اگر فرزندتان با کودکان زیادی در تماس نباشد، در سال اول ۴ تا ۱۰ بار سرما خواهد خورد. با افزایش سن تعداد سرماخوردگیها کم شده به طوری که در سنین ۱۳ تا ۱۹ سالگی به حدود ۳ بار در سال می رسد.

علایم اصلی آنفلوآنزا

علایم اصلی آنفلوآنزا شامل درد بدن، خستگی، تب و سرفه می باشد. البته گاهی کودکان مبتلا از مشکلاتی مانند معده درد و گوش درد نیز رنج می برند.

اگر می خواهید از ابتلای کودکتان به این بیماری آزاردهنده جلوگیری کنید، شش مرحله زیر را جدی بگیرید.

به کودک تان واکسن بزنید

واکسن اولین راه پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا در کودکان است و می تواند تا ۹۰ درصد موثر واقع شود. به یاد داشته باشید به کودکان زیر شش ماه نمی توان این واکسن را تزریق کرد.

شستن صحیح دست ها را به کودکتان یاد دهید

شستشوی دست ها یکی از بهترین راه های جلوگیری از ابتلا به بیماری های مسری و عفونی است، اما درست انجام دادن آن بسیار مهم است.

ورزش منظم و ملایم در فصول سرد سال، سیستم ایمنی فرزند دلبندتان را تقویت کرده و او را در مقابله با بیماری یاری می دهد

همیشه دست هایتان را به شیوه های صحیحی که بارها در رسانه ها آموزش داده می شود بشویید و مطمئن باشید که کودکتان این کار را از شما یاد می گیرد.

استفاده از یک صابون مناسب برای شستشو و خشک کردن دست ها با حوله ای تمیز نیز بسیار اهمیت دارد.

فرزندتان را از افراد بیمار دور نگه دارید

امکان ابتلا به آنفلوآنزا در مکان های شلوغ بسیار بیشتر است. شما نمی توانید مانع رفتن فرزندتان به مدرسه و یا مهدکودک شوید، اما بهتر است در فصل شیوع این بیماری، از رفتن به مکان های شلوغ مانند پاساژهای خرید و ... خودداری کنید.

ضمنا تا حد امکان کودک تان را از افراد بیمار دور نگه دارید.

ناقل بیماری به کودک تان نباشید

اگر یکی از اعضای خانواده مانند پدر، مادر، خواهر یا برادر، دچار آنفلوآنزا هستند، مراقب باشید کودک بیماری را از آنها نگیرد.

عدم رعایت نکات بهداشتی هنگام انجام کارهای ساده ای نظیر پاک کردن بینی کودک، دست دادن با او، بوسیدن او، تعویض پوشک و پختن غذا می تواند فرزندتان را بیمار کند.

سعی کنید سطوح خانه مانند دستگیره های در ، اسباب بازی ها و غیره را با شوینده ها ضدعفونی کنید.

خانه تان را مرطوب نگه دارید

بررسی های پزشکی نشان می دهد که ویروس آنفلوانزا در محیط هایی با رطوبت کم زنده می ماند. دلیل افزایش و شیوع این ویروس در زمستان نیز کاهش رطوبت هواست (خشکی هوا).

مرطوب نگه داشتن خانه (مثلا با استفاده از دستگاه بخور) می تواند موجب نابودی ویروس این بیماری گردد. بهترین میزان رطوبت خانه 40 تا 60 درصد است.

کودک تان را به ورزش کردن تشویق کنید

ورزش منظم در فصول سرد سال، کودکتان را به شدت از بیماری دور نگه می دارد. ورزش منظم و ملایم در فصول سرد سال، سیستم ایمنی فرزند دلبندتان را تقویت کرده و او را در مقابله با بیماری یاری می دهد.

ژیمناستیک و شنا بهترین ورزش ها در فصل زمستان هستند. اما اگر کودک تان مایل به انجام ورزش در فضای باز است، پوشیدن لباس مناسب، استفاده از کرم های ضد آفتاب و مصرف آب فراوان را فراموش نکنید.

بعد از شنا نیز مراقب باشید کودک سرما نخورد، با انجام کارهایی مانند پوشاندن لباس گرم به کودک و خشک کردن موهای سر او با سشوار بلافاصله بعد از شنا.

چگونه می توانم متوجه شوم که فرزندم سرما خورده و مبتلا به آنفولانزا یا آلرژی نشده است؟

اگر فرزند شما در فاصله بین ماههای آبان تا اردیبهشت بیمار شده و بیماری او بصورت شروع ناگهانی تب (معادل ۳۸.۳ درجه سانتی گراد یا بیشتر) همراه با خستگی و لرز و به دنبال آن علائم تنفسی مثل آبریزش بینی یا سرفه خشک باشد به احتمال زیاد مبتلا به آنفولانزا شده است (نکته: اگر علائم گرفتگی بینی یا سرفه خیلی پیش از تب اتفاق بیافتد نشان دهنده این است که فرزند شما مبتلا به سرماخوردگی شده است). کودکی که مبتلا به آنفولانزا می شود ممکن است اسهال یا استفراغ نیز داشته باشد.

خارش بینی و چشمهای اشک آلود علائم کلیدی آلرژی هستند. همچنان که حملات عطسه و یا خارش پوست که برای هفته ها یا ماهها ادامه داشته باشد جز علائم اصلی آلرژی می باشند.

ترشحات بینی در آلرژی آبکی باقی می مانند اما در سرما خوردگی چرکی شده، زرد رنگ یا سبز رنگ می شوند. در آلرژی تب وجود نداشته و معمولاً در بهار، تابستان یا اوایل پائیز دیده میشود. اگر سن فرزند شما کمتر از ۳ ماه بوده و درجه حرارت مقعدی او بالاتر از ۳۸ درجه سانتی گراد است بلافاصله با متخصص اطفال مشورت کنید زیرا او باید مطمئن شود که این تب به دلیل عفونت باکتریایی که نیازمند درمان می باشد، نیست.

درمان سرما خوردگی کودکم چیست؟

هیچ داروئی نمی تواند باعث شود که ویروس سریعتر از بدن او خارج شود، اما شما می توانید با اطمینان یافتن از این که او به مقدار لازم استراحت کرده و مایعات کافی (که به معنای دریافت کافی شیر مادر یا شیر خشک برای کودکان زیر 6 ماه است) دریافت می دارد، به فرزندتان کمک کنید تا احساس بهتری داشته باشد. از آن جائی که بچه ها نمی توانند تا 4 سالگی به خوبی بینی خود را با فین کردن خالی کنند راه های زیر می تواند کنار آمدن با احتقان (گرفتگی) بینی را برای او راحت تر کند.

سر بچه را به عقب ببرید و چند قطره از محلول نرمال سالین در داخل حفره های بینی او بچکانید. سپس بعد از چند دقیقه با استفاده از سرنگ های پلاستیکی، آب نمک و ترشحات بینی را پمپ کنید. اگر فرزند شما موقع مکیدن شیر مشکل دارد 15 دقیقه قبل از شیر دادن به او این کار را انجام دهید. بدین صورت او می تواند هم زمان هم به خوبی تنفس کرده و هم شیر را بمکد. به اطراف پره های بینی او از ژل های نرم کننده بمالید تا باعث کاهش التهاب و تحریک شود. (تا زمانی که پزشک لازم ندانسته از اسپری های بینی استفاده نکنید. این اسپری های اگر چه ممکن است موقتاً باعث برطرف شدن علائم شود اما در نهایت با مصرف مداوم احتقان را بیشتر می کنند.)

از یک دستگاه بخور یا بخور سرد برای مرطوب کردن فضای اتاق استفاده کنید یا با فرزند خود به داخل حمام رفته، آب داغ را باز کرده، در را بسته و با او در حدود 15 دقیقه در فضای حمام بنشینید. وان آب گرم نیز می تواند همین نتیجه را داشته باشد به خصوص اگر مقداری روغن منتول (نعنا) یا اکالیپتوس به آب اضافه کنید که یک راه مطمئن و آرامش بخش برای درمان موقت گرفتگی بینی می باشد.

تعدادی حوله در فاصله بین تشک و کف تخت در قسمتی که کودکتان سرش را می گذارد قرار دهید تا سر او کمی بالاتر از بدن قرار گیرد. خوابیدن در این حالت می تواند باعث بهبود تخلیه ترشحات پشت حلق شود ولی در این کار زیاده روی نکنید. اگر کودکتان در هنگام خواب مرتباً غلت می زند پس ممکن است در جای خود چرخیده و پاهایش بالاتر از سر او قرار گیرد و به این ترتیب همه زحمات شما از انجام این کار از بین برود. هر گز از گذاشتن بالش برای بالا آوردن سر او استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث خفه شدن فرزندتان شود. در ضمن هرگز چیزی را زیر پایه های تخت نگذارید زیرا باعث ناپایدار شدن آن می شود. توجه داشته باشید که فرزند شما در صندلی ماشین نیز به حالت نیمه نشسته بخوابد.

آیا می توانم به فرزندم داروهایی را که احتیاجی به نسخه پزشک ندارند بدهم؟

بهتر است قبل از این کار با پزشک مشورت کنید. اکثر پزشکان هیچ داروئی را برای کودکان زیر ۶ ماه تجویز نمی کنند. اگر سن بچه شما بیشتر از ۶ ماه است ممکن است در بعضی از مواقع مانند شبها که علائم موجود مانع از استراحت او می شوند پزشک این نوع داروها را تجویز کند. از دادن چند داروی مختلف برای درمان علائم متفاوت بپرهیزید زیرا اکثر آنها حاوی استامینوفن بوده و تجویز هم زمان آنها باعث دو یا چند برابر شدن دوز مصرفی می شود. شاید بخواهید از آنتی هیستامینهای موجود در داروخانه ها استفاده کنید که باعث می شوند فرزند شما راحتر بخوابد. اما به خاطر داشته باشید که این داروها می تواند به جای آرام کردن او سبب تحریک او شود. توجه به این نکته مهم است که این داروها نمی توانند دوره بیماری را کوتاه کرده و یا از عوارض بعدی مثل سینوزیت یا عفونت گوش جلوگیری کند. اگر فرزند شما تب دارد، می توانید به او استامینوفن اطفال بدهید. هرگز به او آسپیرین ندهید زیرا خطر بروز سندرم "ری" (Ray Syndrome) که یک وضعیت نادر اما کشنده است وجود دارد.

از چه داروهای طبیعی یا جایگزین های آن می توان برای بهبود علائم سرما خوردگی استفاده کرد؟

اضافه کردن چند قطره روغن منتول یا اکالیپتوس یا کاج به دستگاه بخور یا در حمام می تواند باعث کاهش احتقان بینی شود. اگر سن فرزند شما شش ماه یا بیشتر است یک محلول رقیق و ولرم چای بابونه می تواند باعث تسکین او شود.

توجه: هرگز از "ما هوانگ‌" که همچنین به نام های افدرا یا افدرین شناخته می شود و یک داروی ضد احتقان گیاهی است استفاده نکنید. قدرت اثر این دارو در افراد مختلف بسیار متفاوت است و سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کرده که این دارو باعث واکنشهای نامناسب مانند افزایش فشار خون، ضربان نامنطم قلب، تشنج، حمله قلبی و سکته مغزی در افراد بزرگسال می شود. همیشه قبل از تجویز هر داروئی به فرزند خود با پزشک او مشورت کنید.

چه موقع باید با متخصص اطفال تماس بگیرم؟

اگر سن کودک شما کمتر از ۳ ماه است در هنگام بروز اولین علائم بیماری باید با متخصص تماس بگیرید به خصوص اگر درجه حرارت مقعدی او ۳۸ درجه سانتی گراد و یا علائم به همراه سرفه باشد. در کودکان بالای ۳ ماه در شرایط زیر با متخصص تماس بگیرید:

اگر ۵ تا ۷ روز بعد از شروع بیماری علائم او بدتر شده و یا اگر علائم سرما خوردگی بیشتر از ۱۴ روز طول کشیده است.

اگر سرفه او بدتر شده و یا همراه با خس خس سینه (ویزینگ) و یا تنفس های بریده بریده است؛ زیرا این علائم می تواند نشان دهنده پنومونی(عفونت ریه) و یا عفونت با ویروس سنسیشیال تنفسی باشد، ویروسی که نسبتا شایع بوده اما می تواند برای کودکان زیر ۱ سال مشکل جدی ایجاد کند.

اگر کودک در هنگام غذا خوردن یا مکیدن چیزی گریه می کند یا گوشش را کشیده یا می مالد؛ زیر این علائم می تواند نشانه عفونت گوش باشد.

چه کار می توانم بکنم تا باعث کاهش تعداد دفعات سرما خوردگی فرزندم شوم؟

شما نمی توانید کاری کنید که او اصلا سرما نخورد اما می توانید کارهائی انجام دهید تا او کمتر در معرض خطر بیماری قرار گرفته و سیستم دفاعیش تقویت شود. برای شروع مطمئن شوید که همه اعضای خانواده و همچنین دوستان قبل از بغل کردن فرزندتان دستهای خود را می شویند (به خصوص در مورد نوزادان که در مقابل سرما خوردگی بسیار آسیب پذیرتر از حتی بچه های 1تا 2 ماهه هستند.)

تا جائی که می توانید فرزند خود را از افراد بیمار دور نگه دارید. از آنها بخواهید که دیدار را تا پایان مرحله سرایت بیماری به تعویق بیاندازند. به یاد داشته باشید بچه هائی که به مهد کودک می روند بیشتر از بچه هائی که در خانه می مانند به سرما خوردگی مبتلا می شوند زیرا آنها با بچه های بیشتر و در نتیجه با بیماری های بیشتری در تماس هستند. در ضمن توجه داشته باشید که مربی مهد کودک او مراقب دست شستن خود باشد.

مایعات کافی به بدن فرزندتان برسانید. ویروسهای سرماخوردگی در داخل مخاط خشک بینی راحت تر نفوذ می کنند. برای بچه های زیر 6 ماه این به آن معنی است که آنها میزان معمول و روزانه شیر خشک یا شیر مادر را دریافت می کنند. بعد از 6 ماهگی می توانید به فرزند خود آب هم بدهید. اگر فرزندتان در روز کمتر از 5 تا 6 پوشک را خیس میکند می تواند نشانه کم آبی او باشد.

نهایتا فرزندتان را تا جائی که می توانید با شیر خود تغذیه کنید (آکادمی اطفال آمریکا برای بهره مند شدن از مزایای شیر مادر، توصیه می کند که تا یک سالگی کودکان از شیر مادر تغذیه کنند). اگر چه شیر مادر یک وسیله تدافعی مطلق در مقابل عفونت نیست اما مطالعات نشان داده که بچه هائی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر از بچه هائی که شیر خشک می خورند بیمار می شوند که علت آن وجود آنتی بادیها (پادتن های) محافظت کننده در آن است.