کوتاه بودن قد کودکان، علامت بیماریست؟

کودکان، صرفنظر از جنسیتشان، در صورتی که قدشان نسبت به دیگر همسن وسالان خود کمتر باشد..

نتایج مطالعه محققان دانشگاه کپنهاک دانمارک نشان داده است کودکان، صرفنظر از جنسیتشان، در صورتی که قدشان نسبت به دیگر همسن وسالان خود کمتر باشد، با رسیدن به دوران بزرگسالی بیشتر در معرض ابتلا به سکته مغزی هستند.

قد و قامت نوعی مشخصهٔ ژنتیک به حساب می آید که از والدین دریافت می شود، با این حال، عواملی چون تغذیه مادر در طول دوران حاملگی، رژیم غذایی خود کودک پس از تولد، استرسهای روانی و عفونت نیز بر میزان قد افراد موثر دانسته شده.

از سوی دیگر، سکته مغزی هنگامی رخ می دهد که جریان خون مختل شود، لختگی در عروق ایجاد شود و یا اکسیژن کافی به مغز نرسد. خونریزی رگهای درون مغز نیز در وقوع چنین پیامدی نقش بسیار دارد.

بر اساس مطالعه ای که جزئیات بیشتری از آن در مجله Stroke:Journal of the American Heart Association منتشر شده است، محققان دانشگاه کپنهاک در دانمارک با بررسی اطلاعات بیش از ۳۰۰ هزار کودک مدرسه ای با سنین ۷، ۱۰ و ۱۳ سال دریافتند کوتاه قدی در کودکان را می توان نشانه ای احتمالی در امکان بروز خطر سکته مغزی آنها پس از رسیدن به دوره بزرگسانلی قلمداد کرد.

جنیفر ال. بیکر، یکی از دست اندرکاران این تحقیق با اشاره به این موضوع گفت:یکی از عوامل احتمالی در زمینه ارتباط قد کوتاه با بروز سکته مغزی ممکن است فشار خون باشد. افراد قدکوتاه معمولا فشار خون بالاتری دارند و بر همین اساس می توان نتیجه گرفت که ممکن است بیشتر در خطر ابتلا به سکته باشند. از این رو بهتر است کسانی که چنین مشخصه هایی دارند در طول زندگی خود بیشتر به عوامل موثر در بروز سکته توجه داشته باشند تا خطرات ناشی از آن کاهش یابد».

بیماریهایی که قد کودکان را کوتاه می کند

اهمیت اصلی توجه به قد کودکان و نوجوانان، تشخیص بیماری هایی است که می تواند رشد کودک را مختل کند و بررسی منحنی رشد کودکان در این باره اهمیتی بیش از میزان مقطعی قد آنان دارد. شرایط کودکی که به موازات صدک پنجم رشد می کند و شیب منحنی او نسبت به منحنی نرمال خوب است، اگرچه کوتاه قد است، ولی نگران کننده نیست و شرایط کودکی که چند سانتی متر از او بلندتر است و به مدت مثلا شش ماه هیچ رشد قدی نداشته، بیشتر نگران کننده است.

گاهی نیز برخی بیماری ها نظیر ،بیماریهای کلیوی، بیماری های کبدی، بیماری دیابت، سوءتغذیه شدید، نواقص ژنتیکی،کم کاری تیروئید، راشیتیسم،بیماری ترنر موجب کوتاهی قد می شوند.بیماری های کلیوی و کبدی، دیابت، سوء تغذیه شدید و انواع نقایص ژنتیک موجب افت رشد و کوتاهی قد می شود. درمان این بیماران باعث برگشت رشد آنان به حالت طبیعی می شود. بیماری های دیگری نیز هستند که گاه با وجود کوتاهی قد مورد توجه قرار می گیرند و مداوا می شوند.

کم کاری تیروئید:

کوتاهی قد از نشانه های مهم کم کاری تیروئید است که در کنار علامت هایی مثل خواب آلودگی، خستگی مفرط، پف آلود بودن و کند ذهنی می تواند توجه والدین و پزشکان را به وجود این بیماری معطوف سازد. آنچه اهمیت دارد این است که تشخیص به موقع و درمان این بیماری اگر قبل از بسته شدن صفحه رشد استخوانی صورت گیرد، باعث برگشت قد به حالت نرمال می شود. درمان این بیماری با مصرف قرص های لووتیروکسین ممکن است.

راشیتیسم:

زندگی شهری بسیاری از کودکان را از تابش نور خورشید محروم کرده است و به این ترتیب، بیماری راشیتیسم کماکان تهدیدی برای کودکان محسوب می شود. علامت های دیگر این بیماری علاوه بر کندی رشد، قوسی شدن پاها و برجسته شدن کناره های استخوان جناغ است. درمان به موقع راشیتیسم به هر دلیل چندان سخت نیست و می توان با مصرف کلسیم و ویتامین D از عوارض بیماری مثل کوتاهی قد جلوگیری کرد.

بیماری ترنر:

این بیماری کروموزومی بر اثر کمبود یک کروموزوم ایکس در دختران ایجاد می شود. از دیگر علائم این سندروم وجود پره در دو طرف گردن، پاهای قوس دار و تاخیر در بلوغ است. به طور معمول این دختران در سنین 14 تا 16 سالگی به خاطر ظاهر نشدن علائم بلوغ نزد پزشک می روند. این کودکان چون بلوغ دیرتری دارند تا سنین بالاتر به درمان با هورمون رشد جواب می دهند.