اختلال بیش فعالی در کودکان، نشانه های اولیه
اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD) وضعیتی است که بر چگونگی رفتار تأثیر میگذارد.
اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD) وضعیتی است که بر چگونگی رفتار تأثیر میگذارد. این اختلال باعث میشود تا مردم بیش‌فعال و تکانشی باشند. در عین حال امکان بروز حواس‌پرتی در آنان به سادگی وجود دارد و آنان در ایجاد تمرکز بر امور یا حتی نشستن دچار مشکل هستند.
ADHD اختلالی روانی است که هم به بزرگسالان و هم به کودکان لطمه میزند و توسط "انجمن روانپزشکی آمریکا" (APA) به عنوان اختلالی با مشخصات مزبور تأیید شده است.
نشانه‌های ADHD در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.
نشانه‌های ADHD در کودکان
گمان میرود که ADHD مبتلابه یک کودک از هر ده کودک در سنین 5 تا 17 ساله باشد. کودکان غالباً بر اثر مشکلاتی که در محیط مدرسه دچار آنها میشوند مورد آزمایش و تشخیص قرار میگیرند. نشانه‌های ADHD در کودکان موارد زیر را شامل میشود:
موارد مربوط به بیتوجهی مثل:
- عدم توجه در کلاس درس
- بروز خطاهای از سر لاقیدی در تکالیف مدرسه
- گوش ندادن به دیگران
- ناتوانی در دنبال کردن دستورالعملها
- ناتوانی در تمام کردن تکالیف مدرسه
- دچار بودن به مشکل در سازماندهی کردن امور
- اجتناب از تکالیف نیازمند تمرکز مثل کارهای خانه
- گم کردن چیزها یا از یاد بردن موارد
- به راحتی دچار حواس‌پرتی شدن
بیش‌فعالی و تکانشی بودن مثل:
- بیقراری
- ناتوان از قرار گرفتن سر جای خود، برای مثال نشستن روی صندلی
- دایماً در حرکت بودن
- دویدن یا بالا رفتن از چیزهای مختلف در زمان نامناسب یا بدون اجازه
- ایجاد اختلال در کار معلم
- پرحرفی
- مواجه بودن با مشکل در بازی کردن بی سر و صدا
- ایجاد اختلال در بازی دیگر کودکان یا قطع صحبت آنان
- دشوار یافتن انتظار کشیدن برای رسیدن نوبت خود
کودک زمانی دچار ADHD تشخیص داده میشود که اغلب به مدت بیش از 6 ماه دچار علایم بوده باشد و به شیوهای رفتار کند که برای بچۀ به سن و سال وی نرمال تلقی نشود.
نشانه‌های ADHD در بزرگسالان
در حدود ۶۰ درصد مردم دارای تشخیص ابتلا به ADHD در دورۀ کودکی، علایم این اختلال را در دورۀ بزرگسالی نیز در خود دارند. در مورد بسیاری از مبتلایان با بالا رفتن سن از شدت علایم کاسته میشود.
درمان برای مدیریت علایم حیاتی است زیرا در صورت عدم درمان این اختلال به شکل منفی بر زندگی مردم تأثیر میگذارد.
ADHD در بزرگسالان میتواند بر کیفیت روابط با دیگران، زندگی کاری، و عملکرد روزمرۀ فرد تأثیرات منفی داشته باشد. علایم بر جنبههایی از زندگی روزانه مثل مدیریت زمان تأثیر منفی داشته و میتوانند سبب فراموشکاری و بیحوصلگی یا عدم تحمل شوند.
آیا کودک شما دچار ADHD است؟
تشخیص ADHD در کودکان زیر سن 4 سال دشوار است زیرا شیوۀ رفتار آنان مداوماً تغییر میکند. آنها ممکن است یک روز بسیار پر انرژی و حواس پرت به نظر بیایند و روز بعد آرامتر باشند و تمرکز بیشتری از خود نشان دهند.
نوباوگان دچار ADHD ممکن است دارای نشانه‌های اولیه اختلال شامل موارد زیر باشند:
- بیقراری
- دویدن، بالا رفتن و پریدن روی هر چیزی
- بیوقفه حرف زدن
- ناتوانی در تمرکز
- دشواری در آرام گرفتن برای چرت زدن
- دشواری در آرام گرفتن برای غذا خوردن
این موضوع مهم است که به خاطر داشته باشیم بسیاری از کودکان خردسال دامنۀ تمرکز محدودی دارد، ممکن است دچار کجخلقی شوند، و در مراحل مختلف رشد ممکن است سرشار از ارنرژی باشند.
در صورتی که والدین از بابت رفتار کودک خود دچار نگرانی باشند یا احساس کنند که این رفتار بر کیفیت زندگی کودک تأثیر منفی دارد باید کودک را به پزشک ارجاع دهند.
آیا نشانهها در دختران و پسران متفاوت است؟
پسران سه بار بیشتر از دختران مبتلا به ADHD تشخیص داده میشوند، که شاید دلیلش آن باشد که پسران نشانه‌های کلاسیک بیش‌فعالی را به شکلی نمایانتر از دختران از خود بروز میدهند.
تحقیقات نشان دادهاند که پسران دچار ADHD بیشتر احتمال دارد که علایم بیرونی شده مثل بیش‌فعالی را از خود بروز دهند در حالی که احتمال بروز علایم درونی شده مثل عزت نفس کمتر در دختران بیشتر است. پسران همچنین ممکن است پرخاشگری فیزیکی بیشتری از خود نشان دهند در حالی که دختران این پرخاشگری را بیشتر در قالب کلامی از خود نشان میدهند.
دختران مبتلا به ADHD ممکن نشانههایی از بیش‌فعالی را از خود نشان دهند. در بسیاری از موارد علایم در دختران حالتی زیرکانهتر و محیلانهتر دارد. دختران دچار ADHD ممکن است:
- دچار رویابینی روزانه باشند
- علایمی از اضطراب را از خود بروز دهند
- نشانه‌های افسردگی در آنها وجود داشته باشد
- بیش از حد حراف باشند
- چنین به نظر برسد که به چیزی گوش نمیدهند
- از نظر عاطفی حساس باشند
- از نظر تحصیلی دچار افت شوند
- دچار روحیۀ انصراف و کنار کشیدن باشند
- از نظر زبانی پرخاشگر باشند
تشخیص ADHD در دختران میتواند دشوار باشد حال آنکه به دلیل آشکارتر بودن نشانهها در پسران تشخیص این اختلال در آنان سادهتر است.
به هر جهت، تمامی پسران دچار این اختلال تشخیص داده نمیشوند. پسران به شکل سنتی پرانرژیتر و پرنیروتر تلقی میگردند. رفتار آنها ممکن است بر مبنای باور قدیمی "پسر، پسر است" به غلط تفسیر شود.
پسران دچار ADHD ممکن است:
- تکانشی یا خارج از قاعده عمل کنند
- در زمانهای نامناسب این طرف و آن طرف بدوند
- قادر به تمرکز روی مسائل نباشند
- چنین به نظر برسد که انگار به چیزی گوش نمیدهند
- قادر به آرام گرفتن سر جای خود نباشند
- از نظر جسمانی رفتار تهاجمی داشته باشند، مثل ضربه زدن به اشیاء یا دیگران
- بیش از حد حرف بزنند
- در صحبتها و فعالیتهای دیگران اختلال ایجاد کنند
اگرچه ممکن است علایم متفاوتی در ADHD دختران و پسران دیده شود، به هر تقدیر تشخیص کامل و درست اختلال مزبور امری حیاتی است.
اهمیت موضوع در این است که ADHD میتواند بر کارکرد بچه در مدرسه، زندگی خانوادگی و ارتباطات وی تأثیرات منفی داشته باشد.
کودکانی که اختلال در مورد آنها تشخیص داده نمیشود در عین حال بیشتر محتمل است که موارد زیر در آنها رشد و توسعه پیدا کند:
- اضطراب
- افسردگی
- مشکلات یادگیری
تشخیص درست و کامل و درمان مناسب میتواند علایم را بهبود ببخشد و از بروز عوارض دیگر پیشگیری کند.
درمان
پزشکان و پژوهشگران هنوز در مورد علل بروز ADHD مطمئن نیستند. اعتقاد بر آن است که ADHD با مواد شیمیایی مغز مرتبط است و میتواند ریشههای ژنتیکی نیز داشته باشد.
دکترها برای تشخیص ADHD از علایم موجود در کودک سؤال کرده و رفتار وی را مورد ارزیابی قرار میدهند.
هیچ تست منفردی برای تشخیص ADHD وجود ندارد. در عوض پزشک شواهد را از طریق والدین، آموزگاران و اعضاء خانواده گردآوری میکند. آنان آنگاه تشخیص را بر پایۀ پاسخها و اطلاعات ارائه شده در مورد رفتار کودک در طول شش ماه گذشته استوار میکنند.
در عین حال معاینۀ بالینی برای مشاهدۀ علایم دیگر یا احتمال وجود یک اختلال زیربنایی انجام میشود.
دارو
درمان ممکن است از طریق تجویز دارو یا رفتار درمانی یا ترکیبی از هر دو صورت گیرد.
دو نوع دارو که برای کمک به مردم دچار ADHD مورد استفاده قرار میگیرد شامل داروهای محرک و داروهای غیر محرک است.
محرکهای سیستم عصبی مرکزی (CNS)، مثل متیلفنیدیت (ریتالین) و محرکهای بر پایۀ آمفتامین (ادرال)، شایعترین داروهای تجویزی در درمان ADHD محسوب میشوند.
این داروها از طریق افزایش میزان دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز کار میکنند.
داروهای غیر محرک مثل اتوماکستین (استراترا)، و داروهای ضد افسردگی مثل نورتریپ‌تیلین (پاملور) نیز در این مورد کاربرد دارند. این داروها از طریق افزایش میزان نوراپی‌نفرین در مغز عمل میکنند.
تغییرات سبک زندگی
والدین میتوانند در مدیریت علایم ADHD به بچه خود کمک کنند. CDC تغییرات نظیر موارد زیر را توصیه میکند:
- تشویق کودکان به پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متوازن
- داشتن حداقل یک ساعت فعالیت جسمانی در طول روز
- خواب به میزان کافی
- محدود کردن زمان سپری شده بر پشت صفحۀ کامپیوتر، تلفن همراه، و تلویزیون
روزهای دارای ساختار و برنامه و آنجا که کودکان درک میکنند در حال انجام چه کاری هستند ممکن است در تخفیف علایم مفید باشند.
پیام همراه
ADHD قابل پیشگیری نیست. در هر حال راههایی برای حمایت از کودکان و بزرگسالان در ایجاد توانایی مدیریت وضعیت وجود دارد، به شکلی که اختلال مزبور حداقل تأثیر منفی را بر زندگی روزمره باقی بگذارد.
هر قدر والدین در مورد این اختلال بیشتر بدانند، در صورت مواجهه با آن در برابرش مجهزتر بوده و بهتر با مشکل کنار خواهند آمد.
منبع:
مهرین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼