حمایت از کودکان اوتیسم، اولویت‌های وزارت بهداشت

مشاور وزیر بهداشت در امور توان‌بخشی با اشاره به شناسایی ۳۰هزار کودک مبتلا به اوتیسم در کشور گفت: نظام ثبت اطلاعات اوتیسم کودکان به صورت پایلوت از استان اصفهان راه اندازی شده است و به زودی در سراسر کشور توسعه می‌یابد

محمد تقی جغتایی، مشاور وزیر بهداشت در امور توان‌بخشی در مورد برنامه‌های وزارت بهداشت برای حمایت از مبتلایان به اوتیسم در کشور اظهار کرد: یکی از اولویت‌های وزارت بهداشت در دولت دوازدهم حمایت و برنامه‌ریزی برای مبتلایان به اوتیسم است برهمین اساس با همکاری سازمان بهزیستی، سازمان آموزش و پرورش استثنایی، انجمن‌های خیریه و انجمن‌های علمی فعال در حوزه اوتیسم یک برنامه ملی و اقدام ملی در این زمینه تهیه و تدوین شده است.

وی افزود: این برنامه شامل دو قسمت از جمله بخش غربالگری و مداخلات توانبخشی درمانی و اجتماعی است که بخش غربالگری در آینده نزدیک در استان اصفهان به صورت پایلوت آغاز می‌شود البته غربالگری سازمان بهزیستی کشور همچنان مانند گذشته به کار خود ادامه می‌دهد ولی غربالگری مورد نظر در این طرح همکاری وزارت بهداشت است که برای بچه‌های ۱۸ ماه به بالا در نظر می‌گیریم.

جغتایی ادامه داد: وزارت بهداشت کودکان ۱۸ ماه به بالا را در مراکز بهداشتی درمانی تحت تست غربالگری قرار می‌دهد که در این روند گروهی از کارشناسان سلامت و روان مستقر در مراکز بهداشتی و درمانی به انجام تست و غربالگری می‌پردازند در نهایت چنانچه اختلالی احتمال دهند فرد را به پزشک ارجاع می‌دهد و همچنین توسط تیم تخصصی این تشخیص نهایی داده می‌شود.

این استاد دانشگاه یادآور شد: مقرر شده همکاران سازمان بهزیستی که پیش از این به کار شناسایی مبتلایان به اوتیسم می‌پرداختند همکاری‌های لازم صورت گیرد و خدمات غربالگری را در مهدکودک‌ها انجام دهند و درصورت شناسایی و مشکوک بودن به فرد مبتلا به اوتیسم در سنین بالا وی ار به مراکز وزارت بهداشت و درمان معرفی کنند تا از این طریق بتوانیم نظام ثبت اطلاعات اوتیسم کودکان را راه اندازی و تکمیل کنیم.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی خاطر نشان کرد: مرحله دوم این برنامه مداخلات به موقع است بنابراین پس از تشخیص و شناسایی فرد مبتلا به اوتیسم مداخلات سازمان بهزیستی کشور آغاز می‌شود و با کمک سازمان‌های مردم نهاد و انجمن‌های خیریه کودکان مبتلا به اوتیسم تحت حمایت قرار می‌گیرند.

وی با بیان اینکه خوشبختانه در سطح کشور انجمن‌ها و مراکز خیریه مختلفی به حمایت از کودکان اوتیسم اختصاص دارد، افزود: خدمات حمایتی وزارت بهداشت به مبتلایان اوتیسم عمدتا به صورت خرید خدمت است. خوشبختانه سال گذشته نمایندگان مجلس طرحی را تصویب کردند که کودکان اوتیسم هم در ردیف بیماران خاص و بیماران صعب‌العلاج قرار می‌گیرند و براساس این طرح برخی دستگاه‌ها از جمله وزارت بهداشت و درمان متولی و مسئول شدند که بخش‌هایی از این خدمات را ارائه دهند.

جغتایی یادآور شد: خدماتی که مقرر شد وزارت بهداشت و درمان از طریق این مصوبه مجلس انجام دهد به صورت خرید خدمت از سازمان‌های مردم نهاد خواهد بود و در کنار آن نیز حمایت‌های اجتماعی و حمایت‌های تخصصی هم وزارت بهداشت از سازمان‌های مردم نهاد مراکز غیر دولتی بخش‌های خصوصی در کشور انجام می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه کودکان مبتلا به اوتیسم در سه سطح اختلال سطحی تا شدید طبقه بندی می‌شوند، افزود: مبتلایان به اوتیسم در سطح خفیف افرادی هستند که پیچیدگی‌های زیادی ندارند و می‌توانند وارد جامعه شده و به تحصیلات عالی بپردازند.

جغتایی با تاکید براینکه اوتیسم بیماری نیست بلکه یک اختلال و ناتوانی است، افزود: این کودکان فقط نیاز به حمایت خانواده‌ها و افراد جامعه دارند تا بتوانند پیشرفت کنند و مانند یک فرد عادی در اجتماع به زندگی ادامه دهند.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی ادامه داد: یک سطح از کودکان مبتلا به اوتیسم کسانی هستند که به تاریخ و هنر و داستان علاقمند هستند.

این استاد دانشگاه یادآور شد: در مورد آمار مبتلایان به اوتیسم با تعدد نظرات و ارقام مواجه می‌شویم به طوری که برخی پیش بینی می‌کنند از هر ۶۷ نفر یک نفر مبتلا به اوتیسم در کشور داریم و برخی دیگر معتقدند از هر ۱۰۰ تولد یک اوتیسم به دنیا می‌آید که همه این آمار در پی مطالعات علمی و میدانی به دست آمده و به همین دلیل با یکدیگر متفاوت است اما باید بدانیم از هر ۲۵۰ تولد یک کودک اوتیسم قابل شناسایی است.

وی تصریح کرد: براین اساس اگر مبنا را شناسایی ۲۵۰ مبتلا به اوتیسم در کشور در نظر بگیریم پیش‌بینی می‌شود که کودکان زیر ۵ سال مبتلا به اوتیسم در کشور ۳۰ هزار نفر هستند که از بین این ۳۰ هزار نفر نیز ۱۰ هزار نفر سطح یک هستند، ۱۰ هزار نفر حدودا یک سوم‌شان سطح دو هستند و ۱۰ هزار نفر نیز سطح سه هستند. البته باید توجه داشته باشیم که کودکان مبتلا به اوتیسم سطح سه نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند و فقط در مراکز مختلف نگهداری شوند در حالی که کودکان مبتلا در سطح یک و دو توسط خانواده یا متخصصان کودک آموزش پذیر هستند.

وی در مورد علائم و نشانه‌ های کودکان مبتلا به اوتیسم گفت: اظهاراتی مبنی بر افزایش تولد کودکان مبتلا به اوتیسم صحیح و علمی نیست و باید بدانیم که پیش از این کودکان مبتلا قابل شناسایی نبودند در حالی که امروزه با پیشرفت علم پزشکی شناسایی این کودکان بهتر و بیشتر از قبل صورت می‌گیرد.

جغتایی ادامه داد: بیماری اوتیسم سابقه تاریخی ندارد و یک اختلال و ناتوانی است برهمین اساس یکی از دلایلی که برخی تصور می‌کنند روند این بیماری رو به افزایش است ناشی از تشخیص و شناسایی به موقع است. زیرا به خاطر تکنیک‌های تشخیصی و تخصص‌هایی که به وجود آمده این بیماری قابل شناسایی و تشخیص شده است البته از سویی تغییر شرایط و سبک زندگی، استرس، آلودگی هوا و تغذیه نیز برخی عوامل بروز اختلالات قبل از تولد است.

این مقام مسئول در وزارت بهداشت همچنین به نوع زایمان مادر در بروز اختلالات نیز اشاره و بیان کرد: طی مطالعاتی مشخص شده مادرانی که با سزارین کودکان‌شان را به دنیا می‌آورند احتمال بروز اوتیسم در کودکان آنها افزایش می‌یابد زیرا در زایمان طبیعی هورمونی بنام محبت در حین زایمان توسط مادر به طور طبیعی تولید می‌شود که از بند ناف به کودک انتقال می‌یابد برهمین اساس کودک به طور ریلکس از دنیایی به دنیای دیگری وارد می‌شوند ولی مادرانی که با سزارین کودکان‌شان را به دنیا می‌آورند امکان تولید هورمون توسط مادر نیست اما همه این موارد جزو احتمالات است زیرا هنوز علت اصلی بروز اوتیسم مشخص نیست.