اینترنت برای کودکان، دو پیامد مهم دارد

اگرچه اینترنت به‌ عنوان یک ابزار یادگیری، فرصت بی‌نظیری برای رشد ذهنی فرزندان به وجود می آورد اما می‌تواند خطرهای بی‌شماری را نیز به همراه داشته باشد.

مخاطره‌های که باید از سوی خانواده‌ها و مسوولان مورد توجه قرار گیرد، چراکه کودکان بسیار کنجکاو و بی‌تجربه هستند و آن چه می‌بینند را باور می‌‍‌‌کنند.

در فضای پر از اطلاعات وب، تفاوتی برای کودک و بزرگسال با ویژگی های سنی، شخصیتی و روحی دیده نمی شود و همه نوع اطلاعاتی به چشم می خورد؛ محتواهایی که از منظر قانونی می توانند مجاز اما برای این گروه سنی مضر باشند، چرا که به صورت درهم، در اختیار مخاطبان قرار می گیرند؛ این موضوع می تواند در کنار فرصت های بی شمار دسترسی آزاد به اطلاعات برای کودکانمان، زنگ خطری برای استفاده از وسایل ارتباطی نوین باشد.

از سوی دیگر آسیب‌هایی مانند آزارهای جنسی در فضای مجازی یا حتی آگاهی زودتر از سن بلوغ نسبت به برخی از مسایل مربوط به بزرگسالان می‌تواند باعث بلوغ زودرس و حتی مشکل های روانی جدی در سال‌های بزرگسالی آنها شود بنابراین لازم است تا علاوه بر والدین، دولت‌ها هم وارد کار شوند و با ایجاد برخی بسترهای اختصاصی برای استفاده کودکان از اینترنت زمینه کاهش صدمه‌پذیری این قشر آسیب پذیرتر جامعه را فراهم کنند از اینرو محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در راستای فعالیت‌های وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات در توسعه خدمات فضای مجازی مناسب کودکان و نوجوانان، دستور انتشار «پیش‌نویس سند حمایتی و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان» را صادر کرد.

این سند در چهار هدف کلان آموزش، فرهنگ‌سازی و ترویج فضای مجازی حوزه کودک، فراهم‌سازی زیرساخت‌های ارتباطی محتوایی و اعتمادی، توسعه بازار و مقاوم‌سازی کسب‌وکارها و مدیریت و راهبری برنامه اقدام تدوین شده و شامل ۴۰ اقدام اولویت نخست، ذیل هریک از این اهداف است.

خسرو سلجوقی، مجری سند حمایتی و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان درباره دیگر اهداف این طرح گفت: حمایت از سبک زندگی برازنده کودک ایرانی در فضای مجازی از اهدافی است که برای آن در نظر گرفته شده است. رونمایی از اولین پیمایش رفتاری و مصرفی کودک در فضای مجازی و رونمایی از اولین گاه‌شمار مصور مناسبت‌ها و چهره‌های ماندگار کودک و احتمالا رونمایی از اولین موتور جست‌وجوی کودک در ایران هم اقدامات دیگری است که در آن خروجی‌های مناسب کودکان ارائه می‌شود.

سلجوقی محور اجرای این طرح را بخش خصوصی دانست و گفت: چون مصرف‌کننده بخش خصوصی تولیدکننده محتوا نیز به نظر می‌رسد باید بخش خصوصی باشد. اگر دولت در اینجا بخواهد نقشی ایفا کند نقش تسریع‌کننده خواهد بود نه این‌که خودش بخواهد محور قرار بگیرد.

چند راهکار اساسی

در ادامه چند ایده و توصیه مربوط به امنیت اینترنت برای کودکان را ذکر می کنیم تا خانواده ها بدین وسیله بتوانند کودکان خود را از خطرهای احتمالی اینترنت محافظت و از اینترنت به‌عنوان یک ابزار یادگیری استفاده کنند.

- توجه کنید کودکان بدون نظارت خانواده از شبکه‌های اجتماعی استفاده نکنند.

- به‌طور مرتب تنظیمات امنیت دستگا‌ه‌ها (موبایل، تبلت، لپ‌تاپ‌ و غیره) را بررسی کنید.

- همیشه تنظیمات حریم خصوصی حساب کاربری را بررسی کنید.

- از نرم‌افزار فیلترینگ و مانیتورینگ استفاده کنید و فیلترشکن‌ها را قطع کنید؛ نرم‌افزارهای حفاظتی قادرند محتوای نامناسب برای کودک و نوجوان را تشخیص داده و با تنظیمات قبلی، از اجرا و نمایش آنها جلوگیری کنند. همچنین نرم‌افزارهای مسدودکننده قادرند سایت‌های نامناسب را با وارد کردن نام و کلمه کلیدی جست‌وجو شناسایی کنند. بر اساس اطلاعات سایت پلیس فتا، برخی از این اپلیکیشن‌ها توانایی جلوگیری از وارد کردن اطلاعات شخصی توسط فرزند شما را نیز دارند.

- برای استفاده از فضای مجازی، قانون بگذارید.

- برای شناخت عادت‌های فرزند خود تلاش کنید.

- سعی کنید الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید.

- درمورد فناوری‌های جدید در دنیا (مثل اپلیکیشن‌ها و سایت‌های جدید) به‌روز باشید.

- تصاویری که فرزند شما در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارد را نظارت کنید.

- اتصال به اینترنت در اتاق خصوصی را برای کودک خود ممنوع کنید.

- به فرزندانتان تاکید کنید که هرگز آدرستان، شماره تلفن یا سایر اطلاعات شخصی شامل جایی که به مدرسه می روند یا جایی که دوست دارند بازی کنند را ارسال نکنند.

- به کودکان بیاموزید که تفاوت بین درست و غلط در اینترنت همانی است که در دنیای واقعی وجود دارد.

- هنگام استفاده فرزندان از اینترنت باید به‌فرزند خود بگویید اگرچه وی هنگام کار با رایانه و گوشی در اتاق خود تنهاست ولی به‌محض اتصال به اینترنت، دیگر تنها نیست. افراد ماهر در دنیای اینترنت می‌توانند از هویت و مکان او آگاهی یابند. آن‌ها حتی می‌توانند به اطلاعات درون گوشی و رایانه شما دسترسی پیدا کنند.

- به کودکان بگویید که هرگز نباید دوستان اینترنتی خود را شخصا ملاقات کنند. توضیح دهید که دوستان اینترنتی ممکن است همانی که خود می گویند، نباشند.

- به کودکانتان بیاموزید که هرچه که می خوانند و می بینند، صحیح نیست. آنها را تشویق کنید که در مورد صحت مطالب اینترنت از شما سوال کنند.

- به کودکانتان بیاموزید اکیدا به محتوای دور از ادب، ترسناک و عجیب و غریب، هیچ گونه واکنشی نشان ندهد و بدون هماهنگی قبلی با شما، وارد محیط‌های خرید و فروش اینترنتی نشود و هیچ عکس و فیلمی از خود به هیچ فردی ارسال نکند.