ایجاد حس مسئولیت در کودکان، چه روشی دارد؟

در مقاله زیر به بررسی فرزندپروری - ایجاد حس مسئولیت در کودک ۶ تا ۱۱ ساله - بخش ۲- پرستاری از کودک می پردازیم .

چگونه کودک را برای انجام وظایف تشویق کنیم
- به کودک برای شروع کار کمک کنید
کودک ممکن است در ابتدا و برای شروع برنامه نیاز به کمک داشته باشد ، خصوصاً اگر تاکنون آن کار را انجام نداده است . به کودک کمک کنید تا نحوه انجام کار را یاد بگیرد. روزی یک مرتبه به او یادآوری کنید که لازم است کار را در زمان تعیین شده انجام داده و تمام کرده باشد.
- انجام کارهای کودک در سر ساعت توافق شده را بررسی کنید
سر ساعتی که از قبل توافق کرده اید ، بررسی کنید که آیا وظایف به طور کامل انجام شده است یا نه . مراقب باشید که کارها به خوبی انجام شده باشد و آن را در جدول نوبت کاری علامت گذاری کنید.
- رفتار مطلوب کودک را تشویق کنید
اگر کودک وظایفش را به صورت رضایت بخش انجام داده است او را تشویق کنید " گلاره جان ، اتاقت را خیلی خوب مرتب کرده ای ، به قناری هم غذا داده ای ، آفرین . " پاداشی را که از قبل تعیین کرده اید به کودک بدهید.

- وظیفه و جریمه انجام ندادن آن را با کودک در میان بگذارید
به کودک برای کارهایی که با بی دقتی یا ناقص انجام داده است پاداش ندهید. اگر کودک وظیفه ای را رضایت بخش یا در زمان مقرر انجام نداد ، آن را توضیح دهید " هاله جان ، تو که هنوز ظرف ها را نشسته ای . " جریمه ی آن را به کودکتان بگویید " امشب نمی توانی کارتون مورد علاقه ات را تماشا کنی " اعتراض ها و شکایت های او را نادیده بگیرید.
در مورد جریمه با کودکتان بحث نکنید . فقط آن را اجرا کنید . در صورت امکان کار را به جای کودک انجام ندهید تا خودش بالاخره آن را انجام دهد. به توافقتان وفادار بمانید و به محض این که وظیفه اش را انجام داد فعالیت تفریحی یا امتیاز سلب شده را به او برگردانید. ممکن است مجبور شوید بارها او را جریمه کنید تا یاد بگیرد وظایفش را به شکل رضایتبخش انجام دهد.
میزان پیشرفت را بررسی کنید
- یک جلسه خانوادگی دیگر تشکیل دهید
پس از یک هفته یک جلسه خانوادگی دیگر تشکیل دهید تا در مورد میزان انجام وظایف بر اساس جدول نوبت کاری صحبت کنید. به کودکتان بگویید چه کارهایی را خوب انجام داده است. از او بپرسید که به نظرش هفته ی اول چگونه گذشته و فکر می کند چه تغییراتی ضروری است. نظرات خودتان را بررسی کنید. بعضی وظایف برای جلوگیری از شکایت کودکان می تواند چرخشی باشد مثل جمع کردن برگ های باغچه ، غذا دادن به قناری یا خشک کردن ظرف ها . دیشب ظرف ها را سارا شست ، امشب نوبت کتایون است گاهی هم به جای چرخش روزانه ، کارها را می توانید هفتگی نوبت بندی کنید.

-به کودک توضیح دهید که چرا مهم است همه در کارهای منزل کمک کنند.
-روی فهرست وظایف و این که چه کسی چه وظیفه ای را انجام دهد تصمیم گیری کنید.
-یک جدول نوبت کاری برای کودک تهیه کنید.
-به کودک بگویید که کارها را باید چگونه انجام دهد تا رضایت بخش باشد.
-در مورد پاداش ها و جریمه ها با کودک صحبت کنید.
-اگر لازم شد یک مرتبه به کودک یادآوری و کمکش کنید تا کار را شروع کند.
-کودک را به خاطر انجام وظایفش تشویق کنید و به او پاداش دهید.
-اکر کودک وظیفه اش را خوب انجام نداد ، او را جریمه کنید.
-پس از یک هفته پیشرفت کار کودک را بررسی کنید.
وقتی کودک یاد گرفت که وظایفش را انجام دهد ممکن است دیگر لازم نباشد هر روز وظایف ، پاداش ها ، و جریمه ها را به او یادآوری کنید. به تدریج میزان کمک خود را به کودک برای اینکه وظایفش را انجام دهد کم کنید. کم کم دفعات پاداش دادن را نیز کم کنید. مثلاً هر دو روز جدول نوبت کاری را بررسی و سپس هر سه روز و بعد فقط در انتهای هفته به او پاداش بدهید.
وقتی کودک یاد گرفت که چه وظایفی را باید انجام دهد می توانید جدول را از روی دیوار بردارید. به این ترتیب گر چه جدول ، در معرض دید نیست ولی موارد آن کماکان باید رعایت شود. اگر وظایف به صورت رضایت بخش و در زمان مقرر انجام نمی شود جریمه ها را اجرا کنید و اگر انجام وظیفه رضایت بخش است تشویق و تحسین کودک را ادامه دهید.