مقابله با ترس کودکان از مدرسه، ترفندهای ساده

معمولا بچه هایی که اولین بار پا به مدرسه می گذارند یا کسانی که محل مدرسه و زندگی شان را تغییر می دهند روز اول مدرسه دچار هیجان زیادی می شوند.

آنها در مدرسه با محیطی روبه رو می شوند که تفاوت زیادی با محیط خانه یا حتی مکان پیش دبستانی‌شان دارد از اینرو کاهش استرس بچه ها، رسیدگی به مسایل سلامتی شان، آماده سازی روحی روانی آنها، تنظیم ساعات خواب و خوراک و ... برای رفتن این دانش آموزان به مدرسه از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطلب سعی کرده ایم بیشتر به چرایی اهمیت این مساله و راهکارهای موثر آن بپردازیم که در ادامه آن را می خوانید.

دکتر سیما فردوسی، دکترای روان شناس بالینی در این خصوص گفت: معمولا کودکان در سن های پیش از دبستان درباره مدرسه از والدینشان سوال هایی می کنند. زمانی که آنها با مادر خود صحبت می‌کنند، دوست دارند بدانند که مدرسه چگونه جایی است و چه عوامل و عناصری در آنجا وجود دارد به ویژه اگر خواهر یا برادری هم داشته باشند که به مدرسه می روند و شاهد رفت و آمد آنها به مدرسه باشند. والدین در پاسخ به این کنجکاوی ها، معمولا مدرسه را اغراق آمیز عالی و محلی برای تفریح و بازی و دوست یابی و در عین حال درس خواندن و سواد آموزی توصیف می کنند.

این عضو هیات علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی افزود: گرچه همه این موارد کم و بیش درباره مدرسه صدق می‌کند اما غیر از اینها چیزهای دیگری هم وجود دارد که باید کودکانمان را در مورد آنها هم آماده کنیم مثلا کودک هفت ساله ای که برای اولین بار به مدرسه می رود، در بدو ورود همان تصوراتی را در ذهن دارد که مادر برای او قبلا شرح داده است یعنی مدرسه را مکانی بسیار خوب و دوست داشتنی می داند که همه در آن شاد و خوشحال هستند اما در اولین روز ورود به مدرسه می بیند که مثلا دو تا کودک همسان و سال خودش در گوشه ای ایستاده و گریه می کنند و مادرشان را می خواهند یا ممکن است که اولیای مدرسه با صدای بلند صحبت کنند تا صدایشان به گوش همه برسد. فرزند ما قبلا اینها را یاد نگرفته و به او گفته نشده است که چنین مواردی هم در مدرسه وجد دارد.

این عضو سازمان نظام روان شناسی اظهار کرد: در این شرایط فرزند ما تصور بسیار مطلوبی از مدرسه در ذهن خود داشته است اما حالا با مواردی مواجه می شود که از نظر او چندان مطلوب نیست و حتی زننده هم هست یا در مورد فضا، جا، سالن‌ها، کلاس، دستشویی، محل آبخوری بچه ها، ازدحام ها و ... که هیچ یک را قبلا ندیده، تصورهای دیگری داشته که اغلب با واقعیت متفاوت است و اینها برای کودک ناراحت کننده است.

این مدرس آموزش خانواده در سازمان آموزش و پرورش تصریح کرد: توصیه می شود که برای آماده سازی کودکان قبل از ورود رسمی به محیط مدرسه، دقیقا آنچه در مدرسه می گذرد را برای آنها شرح دهیم. خیلی خوب است که یک روز قبل از شروع سال تحصیلی دانش آموزان سال اول به همان مدرسه ای که ثبت نام کرده اند بروند و بتوانند همراه مادر خود از محل مدرسه، کلاس ها، دستشویی ها، حیاط و ... دیدن کنند و محیطی را که قرار است به آن قدم بگذارند از نزدیک ببینند و حتی با آموزگاران خود آشنا شوند.

به گفته این کارشناس امور خانواده در صدا و سیما، برخی از کودکان ممکن است برای مادرشان دلتنگی و بی تابی بکنند و دوست داشته باشند که زودتر به خانه بازگردند. توجه کنید که هرچه فرزند خود را آماده تر سازیم، تطبیق و سازگاری او در مدرسه بیشتر خواهد بود.

وی در پاسخ به اینکه آیا سن مدرسه رفتن باید حتما هفت سال باشد؟ گفت: کودکان همزمان با سن، بسیاری از مهارت ها را نیز آموزش می بینند و بسیاری از آمادگی ها را کسب می کنند. این آمادگی ها هنوز برای بسیاری از کودکان در سن های کمتر از هفت سالگی به وجود نیامده بنابراین هرگونه آموزش رسمی برای کودکان کوچک تر از هفت سال ممکن است بسیار مضر باشد به همین دلیل باید علاوه بر آمادگی‌های حسی، حرکتی، کلامی و هوشی، به آمادگی های لازم در بخش نوشتاری و بسیاری از آمادگی های دیگر کودکان نیز توجه داشته باشیم که همه اینها در سن هفت سالگی در کودک برای کسب مهارت تحصیلی به وجود می آید. پس بهترین سن برای شروع دبستان همان هفت سالگی است.

چند نکته اساسی

این چند توصیه سلامتی نیز برای مهیا کردن بچه ها لازم و ضروری است.

بچه ها را به ساعت جدید عادت دهید:

بهتر است در چند روز باقی مانده بچه ها شب ها تا دیر وقت بیدار نباشند و صبح زود بلند بشوند. والدین می توانند از چند روز قبل، ساعت را به عقب بکشند تا بچه ها به ریتم جدیدعادت کنند. همچنین کلاس اولی ها را تشویق کنید تا ساعت نه شب بخوابند. به آنها یاد بدهید که نیم ساعت قبل از خواب، مطالعه کنند.

کودک تان را از نظر روحی آماده کنید:

در این روزهای باقی مانده، در خصوص مدرسه و شرایط تحصیلی با بچه تان گفتگو کنید، به خصوص اگر کلاس اولی باشد. او را از نظر روحی روانی برای پذیرش دنیای جدید و آدم ها و انجام کارهای جدید مانند درس خواندن، مشق نوشتن و غیره آماده کنید.

ساعت غذا خوردن تان را تنظیم کنید:

معمولا تعطیلات و مسافرت های آخر تابستان باعث می شود که وقت غذا خوردن به هم بریزد. قبل از بازگشایی مدارس تجدید نظری در این باره کنید. بچه ها باید تغذیه سالم و منظمی داشته باشند تا سالم بمانند.

کودک تان را زود بیدار کنید:

کودک تان را زود بیدار کنید تا استرس دیر رسیدن به مدرسه را نداشته باشد. همچنین بچه ها را ساعتی بیدار کنید که فرصت کافی برای خوردن یک صبحانه کامل را داشته باشند زیرا صبحانه قبل از رفتن به مدرسه از اهمیت بالایی برخوردار است.

استرس کودک تان را کاهش دهید:

اگر کودک تان استرس زیادی برای رفتن به مدرسه دارد به او بگویید که درکش می کنید و همه بچه های هم سن و سال او همین حس را دارند. به او اطمینان خاطر بدهید که اگر مشکلی پیش بیاید در کنار او هستید و به کمک هم هر مشکلی را از پیش رو برخواهید داشت؛ با همین حرف های ساده به میزان زیادی از استرس مخرب کاسته کودک مدرسه ای تان خواهد شد.

او را با محیط مدرسه آشنا کنید:

معمولا مدرسه و مسیر ناشناخته برای کلاس اولی ها که تا حالا مدرسه ی خود را ندیده اند یا بچه هایی که برای اولین بار به مدرسه جدید می روند، کمی استرس آور است. بهتر است قبل از روز اول مدرسه، با هم چندین بار مسیر خانه تا مدرسه را طی کنید. اگر امکان دارد او را به داخل مدرسه جدید برده و حیاط، کلاس ها و محیط را به او نشان دهید. شناخت بیشتر محیط، استرس را کاهش و اعتماد به نفس بچه ها را افزایش می دهد.

توجه زیادی به تغذیه او داشته باشید:

بچه های که در سن مدرسه هستند، اگر غذای خوب و مقوی مصرف کنند، تمرکز بهتری در کلاس درس خواهند داشت. غذای آنها باید شامل انواع نان، غلات، میوه، سبزی ها، گوشت، مرغ، ماهی یا جانشین آن ها مانند تخم مرغ، لوبیا و نخود خشک شده، شیر، پنیر و ماست باشد. بهتر است بچه ها از خوردن چربی و شیرینی و تنقلاتی مانند چیپس و پفک پرهیز کنند.

پوست سر او را بررسی کنید:

این چند روز باقی مانده به مدرسه بهترین فرصت برای رسیدن جدی تر به سلامت بچه هاست. در این روزها پوست سر بچه ها را با دقت بررسی کنید زیرا تماس بچه ها با هم در مدرسه زمینه را برای تکثیر شپش سر فراهم می کند. موهای کودک تان را ببندید و به او یاد بدهید که لوازم شخصی مانند شانه، کلاه، شال گردن و غیره را به بچه‌های دیگر ندهند و از لوازم شخصی آنها نیز استفاده نکنند.

چکاپ کامل بدنی از او بگیرید:

معمولا بچه ها به خاطر اینکه چشم شان ضعیف است یا گوششان مشکل دارد، تبدیل به شاگردی تنبل می شوند بنابراین ممکن است شما علت اصلی افت تحصیلی آنها را اصلا متوجه نشوید. در نتیجه یادتان باشد بچه ها زمانی نتایج بهتری کسب می کنند که از سلامت خوبی برخوردار باشند. پس بهتر است قبل از شروع فصل مدارس، یک چکاپ کامل بدنی برای کودک تان انجام بدهید.