در بلوغ پسران چه اتفاقی می افتد؟

بلوغ در پسران چه نشانه هایی دارد؟ در زندگی هر پسری دورانی خواهد رسید که کم کم او را به یک مرد تبدیل می ‌کند. این دوره بسیار پیچیده است و معمولاً پسران در این زمان دچار سردرگمی، اضطراب یا خجالت زدگی می ‌شوند. عمده ی این احساسات به خاطر میزان سریع تغییراتی است که آن ها مشاهده می ‌کنند. معمولاً نوجوانان در این دوره حساس تمایلی به گفتگو یا مشورت با والدین خود ندارند. این والدین هستند که باید در کنار فرزندشان بمانند و با او در ارتباط با این مسائل صحبت کنند. در این مقاله از بخش جنسی دکتر سلام، تمامی اطلاعاتی که باید درباره دوران بلوغ پسران بدانید، گردآوری شده است.

بلوغ فرآیندی طبیعی است که طی آن، فرد به تکامل جنسی می ‌رسد. هیپوتالاموس (بخش کوچکی از مغز) هورمونی به نام هورمون آزادکننده گونادوتروپین را ترشح می کند. این پیک شیمیایی باعث ترشح 2 هورمون دیگر با نام های محرک فولیکولی و لوتئینی کننده از غده هیپوفیز می‌ شود. این هورمون ها با ارسال پیام به اندام های جنسی (بیضه ها) باعث ترشح هورمون های جنسی می شوند.
در پسران هورمون جنسی، تستوسترون نامیده می‌ شود. این هورمون مسئول تمامی تغییرات مهم جسمانی است که پسران در این دوره مشاهده می ‌کنند. یکی دیگر از تغییرات مهمی که هنگام بلوغ رخ می ‌دهد آغاز فرآیند اسپرم سازی در بیضه ها می ‌باشد.

سن بلوغ در پسران
بیشتر پسران در سن 9 الی 14 سالگی به بلوغ می‌رسند. با این وجود، سن بلوغ می ‌تواند بر اساس ژنتیک، رژیم و منطقه جغرافیایی متفاوت باشد. در برخی از افراد بلوغ می ‌تواند زودتر یا دیرتر اتفاق بیفتد.

بلوغ های زودرس و تاخیری می ‌توانند بر اساس شرایط فیزیکی افراد رخ دهند. حال بیایید نگاهی دقیق تر به این دو پدیده بیندازیم:
بلوغ زودرس:
بلوغ زودرس می‌ تواند به خاطر اختلالات مغزی یا ناهنجاری های مربوط به دستگاه تولیدمثل، در افراد دیده شود. این پدیده را بر اساس نوع ناهنجاری، به ۲ گروه تقسیم کرده اند:
1- بلوغ زودرس مرکزی:
اگر اختلال موجود با مغز در ارتباط باشد، با پدیده ی بلوغ زودرس مرکزی مواجه هستیم. از شایع ترین علل این وضعیت می‌توان پرتو گیری مغز، عفونت های مغزی و در برخی موارد تومور های مغزی را نام برد. مغز افرادی که به این پدیده دچار هستند، پیام های شروع بلوغ را زودتر از موعد به غده هیپوفیز ارسال می کند.
2- بلوغ زودرس محیطی: اگر اندام هایی مانند بیضه ها یا غدد فوق کلیوی دچار اختلال یا ناهنجاری باشند، می ‌توانند منجر به بلوغ زودرس شوند. این ناهنجاری ها می‌ توانند بر اثر تومور، کم کاری تیروئید، بیماری های غدد فوق کلیه یا نقص های ژنتیکی ایجاد شده و میزان ترشح هورمون های جنسی را چند برابر کنند.
بلوغ زودرس ایدئوپاتیک، نوع دیگری از بلوغ زودرس است. این پدیده زمانی رخ می‌ دهد که هیچ دلیل دیگری باعث بلوغ زودرس نشود. بیشتر افرادی که به بلوغ زودرس دچار می‌ شوند، در این دسته قرار دارند.
بلوغ تاخیری:
بلوغ در پسران می ‌تواند به خاطر کند بودن سرعت رشد یا تغذیه نامناسب به تاخیر بیفتد. گاهی این تاخیر می ‌تواند به خاطر کم کاری غدد جنسی ایجاد شود. بیضه ها در این وضعیت نمی توانند به اندازه کافی هورمون از خود ترشح کنند. علت این کمبود ترشح می‌تواند یکی از ۲ دلیل زیر باشد:
1- کم کاری غدد جنسی اولیه وضعیتی است که در آن بیضه ها توانایی ساخت هورمون های جنسی را ندارند.
۲- کم کاری غدد جنسی ثانویه هنگامی به وجود می ‌آید که هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز نتوانند به درستی پیامشان را به دستگاه تولید مثل ارسال کنند.

تغییرات ایجاد شده در بدن پس از بلوغ در پسران
هنگامی که پسران بالغ می ‌شوند، بیضه هایشان شروع به ترشح هورمون تستوسترون می ‌کند. این هورمون مسئول بیشتر تغییراتی است که افراد در این دوره مشاهده می ‌کنند. در اینجا برخی از معمول ترین نشانه های بلوغ در پسران لیست شده است:
عضلانی تر شدن بدن: شانه ها پهن تر شده و عضلات راحت تر دیده می‌ شوند.
تغییر صدا: در این دوران تارهای صوتی قطورتر شده و سیب گلو در پسران ظاهر می‌ شود. همین پدیده باعث می‌ شود تا صدای پسران بم تر به گوش برسد.
تعرق بیشتر: فعالیت غدد فوق کلیه می‌ تواند منجر به تعرق بیشتر افراد شود. به همین خاطر پسران در این دوره بوی ناخوشایند تری دارند. این تعرق در نواحی زیر بغل و کشاله های ران بیشتر دیده می ‌شود.
چرب تر شدن پوست و ظهور جوش های متعدد: غدد فوق کلیوی با فعالیتی که در این دوره دارند، باعث ترشح بیشتر مواد روغنی از پوست می ‌شوند. این ترشحات نیز می ‌تواند منجر به ظهور جوش های متعدد در سطح پوست شوند.
رشد مو در ناحیه تناسلی و صورت: در این دروه پسران به خاطر رشد موهای صورتشان بیشتر به یک مرد شبیه می‌ شوند. این رشد مو تنها مخصوص صورت نیست و در نواحی ای مثل زیر بغل و اندام تناسلی نیز مشاهده می ‌شود.
ترشح منی هنگام خواب: ترشحات منی هنگام خواب در این دوره بسیار طبیعی است. در حقیقت این مکانیسمی است که بدن کمک می‌ کند تا از تجمع بیش از حد منی جلوگیری شود.
بزرگ تر شدن اندام جنسی: در دوران بلوغ اندام هایی مثل آلت تناسلی، بیضه ها و کیسه بیضه بزرگ تر می‌ شوند.
بزرگ شدن سینه ها: در این وضعیت به خاطر ترشحات هورمونی سینه ها کمی بزرگ تر می‌ شوند. با این حال جایی برای نگرانی نیست زیرا این وضعیت موقتی است و به طور خود به خود از بین می ‌رود.
تغییرات خلق و خوی: لازم است بدانید که تمامی تغییرات مربوط به دوران بلوغ جسمانی نیستند و در برخی موارد می ‌توانند روانی باشند. در زمان بلوغ، پرسش های فراوانی برای افراد پیش می ‌آید. تغییرات جسمانی می‌ تواند برای برخی نگران کننده یا ترسناک باشد، در نتیجه ی این تغییرات، خلق و خوی پسران می ‌تواند تغییر کند.
تغییراتی که از آن ها یاد شد به راحتی قابل مشاهده هستند، اما لازم است بدانید که همه آن ها به یکباره اتفاق نمی ‌افتند و در طی مراحل مختلفی در پسران دیده می‌شوند.

مراحل بلوغ در پسران
مراحل بلوغ را اولین بار جیمز تنر با توجه به الگو های متفاوت رشد در افراد، نام گذاری کرد. امروزه نیز از همین نامگذاری ها برای مشخص کردن گام های بلوغ استفاده می ‌شود.
مقیاس تنر راهی برای اندازه گیری میزان تغییرات و رشد کودکان و تبدیل شدن آن ها به یک بزرگسال است. در این جا تمامی تغییراتی که در هر مرحله مشاهده می‌ شود، گردآوری شده است:
مرحله اول تنر ( کوچک تر از ۹ سالگی)
-تغییرات فیزیکی قابل مشاهده ای وجود ندارد
-مغز با ارسال پیام، بدن را برای تغییرات آماده می ‌کند
-هیپوتالاموس ترشح هورمون آزادکننده گوناتروپین را آغاز می ‌کنند
-هورمون های ترشح کننده فولیکولی و لوتئینی کننده ساخته می‌ شوند
-حجم بیضوی کمتر از 4 میلی لیتر است
مرحله دوم تنر( بین ۹ الی ۱۱ سالگی)
-بیضه ها بزرگ تر می ‌شوند
-کیسه بیضه تیره تر می ‌شود
-موی ناحیه تناسلی شروع به رشد می‌ کند
-حجم بیضوی بین ۴ تا ۸ میلی لیتر می ‌شود
مرحله سوم تنر ( بین 11 الی 12.5 سالگی)
-بیضه ها و الت تناسلی بزرگتر می ‌شوند
-در برخی از پسران سینه ها می ‌توانند بزرگتر شوند
-مو ناحیه تناسلی بیشتر رشد کرده و مجعد می ‌شود
-صدا بم تر می‌ شود
-قد، بلند تر می ‌شود و پسران چیزی حدود ۵ تا ۱۰ سانتی متر در هر سال رشد خواهند داشت
-حجم بیضوی به 9 الی 12 میلی لیتری خواهد رسید
مرحله چهارم تنر ( بین ۱۲.۵ تا ۱۴ سالگی)
-ساخت اسپرم آغاز می‌ شود
-بیضه ها، کیسه بیضه و آلت تناسلی بزرگ تر می ‌شوند
-کیسه بیضه تیره تر از قبل می ‌شود
-صدا در این مرحله بم تر می ‌شود
-ظهور جوش در این مرحله می‌تواند اتفاق بیفتد
-حجم بیضوی ۱۵ الی ۲۰ میلی لیتر خواهد شد
مرحله پنجم تنر( بیش از 14 سالگی)
-بیضه ها، کیسه بیضه، آلت تناسلی به بزرگترین اندازه خود خواهند رسید
-موی ناحیه تناسلی دیگر بیش از این رشد نخواهد کرد
-موی ناحیه صورت شروع به رشد خواهد کرد
-رشد قدی کند خواهد شد
-تا سن ۱۸ سالگی بیشتر افراد به بلند ترین قد خود خواهند رسید
-حجم بیضوی در این مرحله بیش از 20 میلی لیتر است

چگونه می‌توانیم به فرزندمان در این دوره حساس کمک کنیم؟
-در ارتباط با تغییرات جسمانی هر مرحله با او صحبت کنید.
-معمولاً کودکان در این دوران به تنهایی بیشتری نیاز دارند، در نتیجه به آن ها فضای بیشتری اختصاص دهید.
-به هیچ عنوان فرزندتان را به خاطر تغییرات فیزیکی اش مسخره نکنید.
-اگر مشاهده کردید که سینه های فرزندتان دارد بزرگ می‌ شود، به او اطمینان دهید که این فرآیند طبیعی است و به طور خود به خود از بین خواهد رفت.
-به او اطمینان دهید که به هیچ عنوان نباید از خروج منی هنگام خواب خجالت زده باشد.
-به او اعتماد به نفس دهید.
-اگر دیدید که فرزندتان دارد پرخاشگری می‌ کند، آرامش خودتان را حفظ کنید.
-اگر مشاهده کردید که پسرتان مشکل جدی ای دارد یا نگران او هستید، می‌ توانید به یک پزشک عمومی مراجعه کنید.