رفتارهای خوب کودکان، یک روش تشویق جالب

همواره ایده ها و اطلاعات زیادی که نشات گرفته از تحقیقات پزشکی، گزینه های رفتاری، درمان و تغذیه کودکان است به والدین توصیه می شود که البته بسته به ماهیتشان هیچ گونه ضمانتی برای اثربخشی آنها ارائه نمی شود. این اطلاعات از منابع مختلفی به دست می آیند و همواره یک متخصص مراقبت های بهداشتی درمورد هر گونه درمان، مکمل یا اقداماتی که می توانید برای فرزندتان انجام دهید، مشاور خوبی است، اما به هر حال اقداماتی که با روح و روان افراد مرتبط هستند، قطعاً پیچیده ترند. پاداش رفتار کودکان از مواردی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:

اگر فرزندتان با یک رفتار خاص درگیر است و شما مایل به ایجاد یک سیستم پاداش برای حمایت و تقویت رفتارهای مثبت او در خانه و کلاس هستید، این بورد رفتار، ممکن است چیزی باشد که شما به آن نیاز دارید. این نمودار رفتاری ساده، برای بچه ها با ترکیب دو سیستم پاداش مختلف ایجاد شده است، اول بورد ساده برچسب و دیگری یک بورد علی-معلولی به شکل اگر/ آنگاه. البته بسیاری از والدین، معلمان و درمانگران از روشها و مفاهیم مشابه زیادی استفاده نموده اند که معمولاً ابزار مثبتی برای والدین موفق بوده است!

اکثر ما از نمودار برچسب چیزهایی شنیده ایم و یک مفهوم بسیار آسان است. آنها می توانند برای رفتارهای خاص مانند یادگیری هر چیز و یا به عنوان راهی کلی برای پاداش هر رفتار، تعداد مشخصی از برچسب تشویق را دریافت کنند و پس از رسیدن به تعداد خاصی، پاداشی بزرگتر بگیرند تا انگیزه پیدا کنند که رویه فوق را حفظ کنند.
نمودار اگر
نمودارهای اگر/ آنگاه کمی متفاوت هستند و همه با آنها آشنا نیستند. آنها آنچه شما ابتدا می خواهید فرزندتان انجام دهد را ثبت می کنند و چیزی هم که بعد از محقق شدن شرط رخ خواهد داد، دیده خواهد شد. ایده این است که اول وظیفه را به کودک تبیین کرده و آن را با کارهایی که به آنها علاقه دارند، ترکیب کنید و به او انگیزه بیشتری برای پیگیری و نهادینه سازی تغییرات رفتاری در درازمدت بدهید.
- اگر لباس مناسب بپوشیم، آنگاه می توانیم به شهربازی برویم.
- اگر غذای اصلی را بخوریم، آنگاه دسر می خوریم.
- اگر دندان هایمان را مسواک بزنیم، آنگاه یک برچسب دریافت می کنیم.
- اگر تکالیفمان را انجام دهیم، آنگاه با دوستانمان بازی می کنیم.
هر دو رویکرد (برچسب تشویق و اگر-آنگاه) موفق بوده است و لذا ایده خوبی است که بتوان ترکیبی از هر دو را برای اعمال مدیریت و تغییر رفتار، ایجاد نمود.
برای ایجاد نمودار پاداش مواردی مانند زیر را نیاز دارید:
- تخته وایت بورد مغناطیسی
- ماژیک
- برچسب های آهن ربایی
استفاده از تعدادی برچسب آهنربایی در این بوردهای رفتار خوب، بهترین ایده است، زیرا می توانیم بارها و بارها از آنها استفاده کنیم و آهن رباهایی که کلمات تشویق نیز بر روی آنها چاپ شده باشد برای آنها شخصی تر و هیجان انگیزتر است.
یک نمودار رفتاری خوب
برای ایجاد نمودار رفتاری خوب، در سمت راست بالا اگر … و سپس در سمت چپ بالای تخته سفید مغناطیسی خود، آنگاه … را بنویسید و وجود یک خط عمودی بین این دو نیز می تواند بیشتر جالب توجه باشد. در مرکز و در پایین این دو می توانید عبارت "برچسبهای گرفته شده" را بنویسید.
هنگامی که قالب و چارچوب بورد شما تنظیم شد، جزئیات لازم را براساس رفتارهایی که سعی دارید در فرزندتان ایجاد کنید، پر نمایید. وقتی به دنبال ایجاد یک رفتار جدید با این نمودار پاداش هستید، باید بدانید که اعطای فوری پاداش برای هر برچسب کسب شده، بیشترین تاثیر را می گذارد. مثال هایی به شرح زیر قابل ذکرند:
- اگر تا ۶ صبح در رختخواب بمانید، آنگاه ۱۵ دقیقه زمان استفاده از iPad را جایزه خواهید گرفت.
- اگر کارهای خود را بدون تذکر انجام دهید، آنگاه در هنگام خواب، یک کتاب اضافی را برایتان خواهم خواند.
- اگر به موقع خود را برای رفتن به مدرسه آماده کنید، آنگاه بعد از مدرسه به پارک می رویم.
هنگامی که تعدادی از رفتارها چند بار تکرار شد (مثلاً ۵ روز)، یک برنامه پاداش ۵ روزه و بزرگتر خواهیم داشت که پس از ۵ روز موفقیت آمیز بودن رفتار مورد نظر فرزندتان، آن پاداش را به دست خواهد آورد. معمولاً بهتر است که یک تا دو هفته ادامه دهیم تا این مفهوم جا بیفتد، هیجان نهادینه شود و سپس شروع به کار بر روی رفتارهای دیگر کنیم. نکته قابل ذکر این است که باید بتوانید با توجه به روحیات فرزندتان هیجان کافی را در تصویر ذهنی کودک از پاداش و نتیجه اقدامش پیدا کنید و انگیزه لازم را به او بدهید.

هنگام استفاده از نمودار یا بورد رفتار خوب، مهم است که موارد زیر را در ذهن داشته باشید :
- اطمینان حاصل کنید که کار شما در جهت تلاش برای رسیدن به هدفی است که فرزند شما توانایی به دست آوردن آن را دارد و سعی نکنید یک دسته از رفتارهای مختلف را به یک مورد تبدیل کرده و از او متوقع شوید. آن رفتار را به ساده ترین شکل ممکن از کودک بخواهید تا حتی الامکان بتواند موفق شود.
- در آغاز، حتماً به زودی پس از انجام رفتار دلخواهتان برای برقراری ارتباط دوجانبه و حفظ انگیزه او، پاداش فرزندتان را بدهید.
- پاداشی را انتخاب کنید که فرزند شما را به اندازه کافی تحریک کند و در عین حال شما هم بتوانید در طول زمان از پسش برآیید. زمان اضافی تماشای تلویزیون یا بازی در iPad، یک کتاب اضافی در زمان خواب، رفتن به پارک پس از مدرسه و مشابه اینها همه خوب کار می کنند، اما استفاده از خوراکیهایی مانند شیرینی و پاداش های مالی مناسب نیست، زیرا علاوه بر کارکرد احتمالی منفی شان، احتمالاً قادر نخواهید بود در بلندمدت همواره انجام دهید.
- هرگز برچسب را نکنید و دور نریزید. اگر کودک یک برچسب را کسب کرد، این چیزی است که باید به آن افتخار کنیم. به هیچ وجه کودک را با محروم کردن از چیزی که برای رسیدن به آن سخت کار کرده است، مجازات و دلسرد نکنید.
- اگر فرزند شما موفق به کسب یک برچسب برای یک یا دو روز نشد، او را مجبور نکنید. در عوض، کمی وقت بگذارید که هدف و چارچوب رفتارهای خوب را برایش مرور کنید و به کسب موفقیت ها، تشویق نمایید.
- برای ایجاد انگیزه های اضافی، می توانید یک سیستم پاداش دوجانبه را اجرا کنید که به موجب آن کودک شما یک پاداش کوچک برای هر برچسب کسب شده (مانند ۱۰ دقیقه زمان برای استفاده از ipad) و یک پاداش بزرگتر برای به دست آوردن تمام ۵ برچسب ممکن در روز به دست آورد. (مانند رفتن به کتابخانه ، پختن یک دسر مخصوص همراه با مادر و غیره)
به یاد داشته باشید که حتماً صبور باشید و از کارهایتان لذت ببرید! هر چه نمودارتان مثبت تر، انگیزشی تر و جالب تر باشد، نتیجه نیز موفق تر و دلچسب تر خواهد بود.