تنها ماندن کودکان در خانه، آنچه باید بدانید

در زندگی های امروزی به دلیل مشغله های زیاد کاری و تغییر سبک زندگی خانواده ها بسیاری از والدین مجبور می شوند برای ساعاتی کودکان خود را در خانه تنها بگذارند. اما تنها گذاشتن کودک در خانه به خصوص کودکان خردسال نامناسب بوده و پیامد های روانی زیادی را برای کودک به همراه خواهد داشت. مسئله تنها گذاشتن در خانه از جمله مسائلی است که بسیاری از والدین در مورد آن نگران هستند و در زمان تنها گذاشتن کودک دچار استرس و اضطراب زیادی می شوند. در این مقاله به بررسی آسیب ها، پیامد های تنها گذاشتن کودک در خانه می پردازیم. مقاله استرس در کودکان، مشاوره کودک و علائم اضطراب و استرس را مطالعه نمایید.

از چه سنی می توان کودک را تنها گذاشت؟

از مهم ترین سوال هایی که والدین ممکن است با آن مواجه شوند، این است که از چه سنی می توانند کودک را تنها بگذارند؟ در مورد سن تنها گذاشتن کودک در خانه برخی متخصصان بالاتر از 8 سال و برخی بالاتر از 10-12 سال را پیشنهاد داده اند. نکته ی مهم این است که قبل 8 سال کودک را به هیچ عنوان نباید در خانه تنها بگذارید. این کار می تواند کودک را در معرض آسیب جسمانی یا عاطفی قرار دهد. عوامل مختلفی در رشد و استقلال کودک برای آمادگی برای تنها ماندن در خانه تاثیر گذار می باشد که از جمله مهمترین این عوامل می توان به ویژگی های شخصیتی، خلق و خوی کودک، روابط بین والدین، میزان وابستگی کودک به والدین، اعتماد به نفس کودک و ... اشاره داشت.

نکاتی در مورد تنها گذاشتن کودک

در زمان تنها گذاشتن کودک در خانه نکات زیر را جدی بگیرید :

- بهتر است تا زمانی که کودک میل و رغبتی به تنها ماندن ندارد او را در خانه تنها نگذارید، حتی زمانی که احساس کردید کودک آمادگی تنها ماندن دارد. در واقع خواست خود کودک اهمیت و نقش بسیار زیادی در تنها ماندن او دارد.

- به طور کلی تنها گذاشتن کودک ( کودک بالای هشت سال ) در خانه توصیه نمی شود مگر در شرایط کاملا اضطراری که والدین هیچ راهکار دیگری را ندارند.

- در صورتی که مجبورید کودک را تنها بگذارید از قبل برنامه ریزی کنید. سعی کنید بسته به سن زمان تنها ماندن کودک کوتاه باشد. بهتر است از ۲ یا ۳ ساعت بیشتر نشود.

- در صورتی که می خواهید کودک را تنها بگذارید از قبل برایش توضیح دهید که قرار است چه مدت بیرون بروید. او را از بازگشت به موقع خود مطمئن کنید و نکاتی که برای در خانه ماندن لازم است را به او توضیح دهید.

- می توانید فعالیت هایی را برای کودک در نظر بگیرید تا زمان تنهاییش پر شود، اگر تکلیفی دارد از او بخواهید در این زمان تکالیفش را انجام دهد.

- می توانید در زمانی که خارج از خانه هستید با تلفن زدن و صحبت کردن با کودک از اوضاع او مطمئن شوید.

- بهتر است در سنین پایینتر کودک را تنها نگذارید و در صورت لزوم او را نزد اقوام یا آشنای نزدیک بگذارید که کودک با او راحت است.

- بعد از آنکه به خانه آمدید با کودک وقت بگذارید و در مورد اینکه در زمان تنها بودن چه کارهایی کرده است با او صحبت کنید.

- به هیچ عنوان بدون خداحافظی و اطلاع کودک او را در خانه تنها نگذارید.

نکات ایمنی تنها گذاشتن کودکان

نکات ایمنی زیر را در زمان تنها گذاشتن کودک رعایت کنید :

- برخلاف تصور برخی والدین، قفل کردن در خانه در زمان تنها ماندن کودک کمکی نمی کند. بلکه در صورتی که کودک آسیبی ببیند یا مشکلی پیدا کند، از کمک فوری جلوگیری می کند.

- مطمئن شوید مواد خطرساز مانند مواد آتش زا، داروها، مواد شیمیایی یا شوینده های اسیدی را از دسترس کودکان دور نگه داشته اید.

- آموزش برخی روش های ساده ی کمک های اولیه و نحوه مقابله با برخی خطرات به کودک می تواند مفید باشد.

پیامد های تنها گذاشتن کودک در خانه

تنها گذاشتن کودک در سنین پایین که هنوز آمادگی تنها بودن را ندارد، می تواند خطر آسیب های جسمی یا روانی به همراه داشته باشد.

آسیب روانی

تنها ماندن کودکان در سنین کم که هنوز کودک توانایی لازم برای تنها ماندن را پیدا نکرده است. کودک را با آسیب های عاطفی شدیدی مواجه می کند. از جمله پیامد های تنها ماندن و جدایی کودک از والدینش می توان به موارد زیر اشاره داشت :

- کودک احساس امنیت خود را از دست می دهد.

- مهارت های ارتباطی کودک با مشکل مواجه می شود.

- روابط عاطفی ایمن و دلبستگی کودک با والدینش دچار مشکل می شود.

- احساس کودک نسبت به مورد پذیرش بودن، خود ارزشمندی و اعتماد به نفس او به شدت کاهش می یابد .

- رابطه عاطفی ایمن مادر و کودک اهمیت خیلی زیادی دارد و بر اساس شواهد پژوهشی بر شخصیت و روابط کودک در بزرگسالی بسیار تاثیر گذار است.

آسیب جسمی

کودک خردسالی که در خانه تنها می ماند در صورتی که کاملا آمادگی تنها ماندن را نداشته باشد؛ ممکن است در معرض خطرات جسمانی قرار بگیرد. احتمال دسترسی کودکان به وسایل خطرناک مثل گاز، پریز برق، وسایل برقی ناایمن یا وسایل آتش زا بیشتر است. همچنین در صورتی که کودک خردسال با خطری مواجه شود، نحوه صحیح مقابله با مشکل را نمی داند و امکان کمک رسانی به کودک بسیار کم است.

اضطراب جدایی کودک

برخی کودکان وابستگی خیلی زیادی به والدینشان دارند، این وابستگی زیاد می تواند آن ها را دچار اضطراب جدایی کند؛ این کودکان در زمان جدا شدن از والدین دچار ترس، استرس و اضطراب شدید می شوند. برای این گروه کودکان تنها ماندن در خانه بدون آمادگی قبلی می تواند تجربه ی بسیار رنج آوری باشد و از نظر عاطفی آسیب بیشتری به آن ها وارد می شود. بهتر است والدین کودکان دچار اضطراب جدایی را یکباره و بدون آمادگی تنها نگذارند. این کار می تواند اضطراب آن ها را بیشتر کند. والدین این کودکان ابتدا باید کودک را از حضور و مراقبت خود مطمئن کنند. برای تنها گذاشتن یا سپردن این کودکان نزد اقوام و .. از قبل کودک را آماده کنند و به تدریج روی کم کردن وابستگی و اضطراب او کار کنند. برای مثال گاهی نگرانی و وابستگی خود والدین این احساس کودک را تشدید می کند، بنابراین بهتر است والد ابتدا احساس و رفتار خود را دقیق بشناسد و روی آن کار کند، تا بتواند با اضطراب های کودک خود مقابله کند. در صورتی که خانواده ها نتوانند با اضطراب جدایی کودک مقابله کنند و در طول زمان ادامه یابد یا تشدید شود، می تواند برای کودک بسیار مشکل ساز شود. اگر احساس می کنید کودک شما اضطراب جدایی دارد حتما از یک روانشناس برای حل مشکل او مشاوره بگیرید.