زانوی پرانتزی در کودکان، طبیعیه یا بیماریه؟

زانوی پرانتزی یا ژنوواروم یک اصطلاح لاتین برای باعث توصیف نوعی ناهنجاری است که باعث پرانتزی شدن زانو یا زاویه دار شدن آن به داخل می شود. زانوی پرانتزی یا زانو کمانی به دلایل متعدد از دوران نوزادی تا بزرگسالی به وجود می آید. با تشدید این ناهنجاری راه رفتن فرد به صورت راه رفتن اردک می شود. همچنین زانوی پرانتزی می تواند منجر به راه رفتن با پنجه ی رو به داخل و اثرات ثانویه بر ران و مچ پای کودک شود. اما عارضه زانو کمانی چطور به وجود می آید و چه عوارضی دیگری برای کودکان دارد.

زانوی پرانتزی، طبیعی یا بیماری
سابقه ی خانوادگی و تاریخچه ی پزشکی کودک مبتلا می تواندسرنخ هایی را در خصوص درمان یا احتمال گسترش بیماری در اختیار درمانگر قرار قرار دهد. البته تا دو سالگی، درجاتی از زانوی پرانتزی در نوزادن طبیعی است و به مرور و به درمان برطرف می شود. در این مرحله فقط آموزش والدین و جلسات پیگیری منظم برای ارزیابی وضعیت کودک لازم است.

زانوی پرانتزی در کودکان شایع است
هر سال حدود دویست هزار از جمعیت آمریکا به دفتر اختلال بیماری های نادر سازمان بهداشت ملی آمریکا (ORD)مراجعه می کنند. در سال ۲۰۱۰ دکتر وولوک و همکارانش در بررسی شیوع ناهنجاری زانوی پرانتزی و ضربدری در کودکان اروپایی دچار کمبود ویتامین D ، گزارش کردند که پانزده درصد کودکان دچار کمبود ویتامین D دچار درجاتی از ژنوواروم(زانوی پرانتزی) هم هستند.
مطالعاتی که در ایران انجام شده است نشان می دهد که شیوع زانوی پرانتزی در این جمعیت بیش از اختلالات دیگر زانو از جمله زانو ضربدری است. طوری که بررسی شیوع مشکلات ظاهری (دفورمیتی) زانو و پا در دختران نوجوان حاکی از شیوع ۲۷/۵ درصدی ناهنجاری زانوی پرانتزی است. همچنین مشخص شده که میان شیوع دفورمیتی یا تغییر شکل زانو و چندمین فرزند خانواده بودن، میزان علائم و گروه سنی رابطه معنا داری وجود دارد.

عواملی که باعث پرانتزی شدن زانو می شود
چاقی یا اضافه وزن که برای سلامت کودک مضر است.
زود راه افتادن کودک
شکستگی سطوح مفصلی یا شکستگی استخوان ها در بالا و پایین مفصل زانو
استفاده از پوشک زیاد یا بزرگ برای کودک
کوتاهی عضلات همسترینگ داخلی یا ضعف عضله ی همسترینگ خارجی(عضلات پشت استخوان ران)
پارگی رباط جانبی خارجی زانو
وراثت و ژنتیک
نرمی استخوان و کمبود ویتامین D
فلج عضلانی
آرتروز
مسمومیت با سرب یا فلوراید
عوارضی که در نتیجه ی پرانتزی شدن زانو به وجود می آید
درد و احساس خستگی زودرس
آرتروز زودرس
ساییدگی زیاد کناره ی خارجی کفش
کاهش ارتفاع پایین تنه و کوتاهی قد
اختلال در راه رفتن، راه رفتن روی لبه ی خارجی
آسیب پذیری مفصل زانو به دلیل به دلیل تغییر در وضعیت طبیعی زانو
انحراف ستون مهره و کوتاهی ظاهری یک پا

از کجا بفهمیم زانوی کودکمان پرانتزی است یا نه
وضعیت زانوی پرانتزی که به شکل طبیعی در ابتدای تولد تا حدود سه سالگی مشاهده می شود، با افزایش سن بهبود پیدا می کند. در حالی که پای پرانتزی بیمارگونه ، با رشد استخوانی و افزایش سن کودک شما بیشتر می شود. بررسی عوامل ایجاد کننده ی زانوی پرانتزی هم در تشخیص این ناهنجاری اهمیت دارد. در این شرایط درمانگر کودک باید از وضعیت تغذیه ای او و دریافت ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز کودک اطلاع داشته باشد. بررسی سابقه ضربه و تصادف و عفونت و همچنین احتمال مسمومیت خارجی به فلزات سنگین مانند سرب و فلوراید نیز اهمیت دارد.در کنار این موارد معاینه ی بالینی و در صورت لزوم عکس برداری می تواند درمانگر فرزند شما را به تشخیص قطعی تری برساند