درمان دندان قروچه، ساییدگی دندان در کودکان

مشکل دندان قروچه کردن (که با نام "بروکسیزم" نیز شناخته می‌شود)، عارضه‌ای نسبتاً شایع در میان کودکان قبل از سن مدرسه می‌باشد. بروکسیزم، چه قفل شدن دندان‌ها در بیداری و چه دندان قروچه کردن در خواب، با استرس و اضطراب مرتبط است. بیشتر کودکان به هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند و این مشکل معمولاً در حدود سن ۳ سالگی ایجاد می‌شود (البته ممکن است زمان شروع این عارضه زودتر و حتی در سن یک‌سالگی باشد).
برای اکثر کودکان این عادت کوتاه‌مدت است و اکثر موارد آن تا سن 6 سالگی از بین خواهند رفت. با این ‌حال برخی از کودکان تا سنین بالاتر نیز این عادت را نگه می‌دارند و حتی ممکن است بعضی از آن‌ها تا نوجوانی و بزرگ‌سالی نیز درگیر آن باشند.
بسیاری از کودکانی که دندان قروچه می‌کنند حتی از مشکل خود آگاه نیستند و والدین و نزدیکان آن‌ها متوجه این عارضه خواهند شد.

علل دندان قروچه و قفل شدن دندان‌ها در کودکان
دندان قروچه کودکان هیچ دلیل شناخته‌شده‌ای ندارد، با ین‌ حال تحقیقات انجام‌شده در طی چندین سال توانسته علت‌های احتمالی آن را مشخص کند. برخی از این علت‌ها فیزیکی بوده و برخی دیگر روان‌شناختی می‌باشند.

علل فیزیکی
از جمله علل فیزیکی دندان قروچه در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درد، در اثر بیماری‌هایی چون عفونت گوش و یا در اثر دندان‌درآوردن کودک. کودکان ممکن است به ‌عنوان راهی برای کاهش درد خود، دندان قروچه کنند. همانند ماساژ دادن یک عضله‌ی دردناک.
بی‌نظمی دندان‌ها در فک بالا یا پایین (که به آن "مال اکلوژن" نیز گفته می‌شود).
مشکلات سلامتی. این مشکلات می‌توانند از کمبود آب بدن و کمبودهای غذایی تا آلرژی‌ها و حتی انگل کرمک متفاوت باشند. برخی از کودکانی که مشکل بیش‌فعالی دارند نیز ممکن است به بروکسیزم مبتلا باشند. همچنین کودکان مبتلا به فلج مغزی و کودکانی که از برخی داروهای خاص استفاده می‌کنند نیز ممکن است به بروکسیزم دچار شوند.

علل روان‌شناختی
علل روان‌شناختی دندان قروچه کردن در کودکان، استرس و اضطراب می‌باشند. در کودکان ممکن است این استرس - معمولاً فشار عصبی و یا خشم - در اثر داشتن امتحان در مدرسه و یا یک تغییر در روند زندگی (خواهر و برادر جدید و یا عوض شدن معلم مدرسه) ایجاد شود. حتی جروبحث با والدین و خواهر و برادر می‌تواند به حدی استرس‌زا باشد که باعث ایجاد دندان‌ قروچه ‌یا قفل شدن فک کودک گردد.

تشخیص بروکسیزم در کودک خود
تشخیص بروکسیزم در کودک ممکن است اندکی دشوار باشد چرا که خود او حتی متوجه دندان قروچه کردن خود نمی‌شود. می‌توانید شبانه به هنگام خواب کودک او را بررسی کنید و ببینید که آیا صداهای ناشی از دندان قروچه به گوش می‌رسند یا خیر. اگر کودک شما به هنگام جویدن غذا احساس درد کرده و یا فک او دردناک شده است، این موارد می‌توانند از علائم بروکسیزم باشند.
آیا کودک شما نگران بوده و یا از مورد خاصی عصبانی است؟ اگر این احساسات با دندان قروچه به هنگام خواب همراه شوند، زمان آن است که به کودک خود بیشتر توجه کنید. کودکان به‌طور کلی مقدار زیادی استرس را تحمل می‌کنند و ممکن است لازم باشد تا علت اصلی آن از طریق درمان‌های پزشکی و روش‌های استرس زدایی مانند حمام آب گرم و یا گوش دادن به موسیقی‌های آرامش‌بخش قبل از خوابیدن درمان شود.

عوارض دندان قروچه
در برخی از موارد، دندان‌قروچه‌ی شبانه و یا قفل شدن فک می‌توانند باعث موارد زیر شوند:
صدای دندان قروچه به هنگام شب
سردردهای صبحگاهی
درد عضلات فک و صورت
مشکلات مربوط به فک مانند بیماری‌های مفصل فکی گیجگاهی (TMJ). البته بیشتر کودکانی که دندان قروچه می‌کنند. مشکلات مربوط به TMJ را نخواهند داشت، تا زمانی که دندان ‌قروچه‌ی آن‌ها بسیار شدید شود.
دندان شکسته و یا ترک‌خورده
ساییده شدن مینای دندان
حساسیت زیاد (نسبت به دما) و یا لق شدن دندان
آسیب به دندان، شکستن پرکردگی‌های دندان و آسیب به لثه‌ها
تغییر شکل دادن زبان
تورم (در برخی از موارد) در کنار فک پایین که به دلیل قفل شدن دندان‌ها ایجاد می‌شود
چگونگی تأثیرگذاری دندان قروچه و قفل شدن فک بر روی خواب کودک
دندان قروچه می‌تواند در خواب کودک شما اختلال ایجاد کرده و باعث بیدار شدن مکرر او در طول شب شود. صداهای ناشی از دندان قروچه ممکن است بسیار بلند بوده و باعث بیدار شدن کودک شوند (حتی ممکن است افراد اتاق کناری نیز در اثر این صداها بیدار شوند!!). دندان ‌قروچه‌ی کودک شما همچنین می‌تواند باعث سردردهای مبهم و مکرر و یا درد در فک شده و بر خواب شبانه یا روزانه‌ی او تأثیر بگذارد.

درمان دندان قروچه و قفل شدن فک در کودک
به‌طور کلی، دندان ‌قروچه ‌یا قفل شدن فک در کودکان عارضه‌ی مهمی به شمار نرفته و نیازی به درمان نخواهد داشت (چرا که تا قبل از درآوردن دندان‌های دائمی، این عادت در بیشتر کودکان از بین می‌رود).
اگر فکر می‌کنید که کودک شما به بروکسیزم مبتلاست، می‌توانید یک وقت معاینه تعیین کرده و او را برای تشخیص و درمان به نزد دندان‌پزشک ببرید. اگر بروکسیزم با مشکلات مربوط به دندان مرتبط باشد، دندان‌پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا ممکن است این عارضه، به مشکلات جدی‌تری مانند ساییده شدن مینا یا شکستگی دندان منجر شود.

تراز فک
دندان‌پزشکان ما احتمالاً موقعیت فک را با کمک ارتودنسی اصلاح خواهند کرد. در مواردی که موقعیت فک کودک شما نامناسب است، ممکن است دندان‌پزشک از عمل جراحی فک استفاده کند.

روکش و پل دندانی
در موارد حاد، ممکن است لازم باشد تا دندان‌پزشک از پل یا روکش دندان استفاده کرده و سطوح دندان شما را به‌ کلی اصلاح کند.

درمان دندان‌های حساس
بروکسیزم می‌تواند باعث ساییده شدن دندان‌های شما شده و حساسیت دندان‌ها را بالا ببرد.

وسایل محافظتی دهان
وسایل محافظتی که به آن‌ها گاردهای شبانه نیز گفته می‌شود، وسایلی محافظتی و مانند براکت های ارتودنسی‌اند که دندان‌های فک بالا یا پایین را می‌پوشانند. این گارد می‌تواند دندان‌های کودک شما را در برابر فشار ناشی از دندان‌ قروچه ‌یا قفل شدن فک محافظت کرده و از ساییده شدن دندان‌های آسیا بر روی یکدیگر جلوگیری کند. دو نوع گارد وجود دارند:
ممکن است دندان‌پزشک یک گارد محافظتی مخصوص را برای کودک شما بسازد که شب‌هنگام درون دهان قرار گرفته و از دندان قروچه و درد پس ‌از آن جلوگیری می‌کند. این کار می‌تواند از آسیب بیشتر به دندان‌ها جلوگیری کند. در برخی از موارد، این کار می‌تواند به اصلاح موقعیت دندان‌ها و ماهیچه‌های شما نیز کمک کند.
می‌توانید یک گارد بزرگ‌تر و آماده را از داروخانه تهیه کنید.
چه از گاردهای سفارشی استفاده کنید و چه گارد خود را به ‌صورت آماده خریداری کنید، مهم است که این وسایل از دندان‌های شما به‌ خوبی مراقبت کرده و اجازه دهند شما به هنگام شب به ‌خوبی بخوابید.

درمان استرس
می‌توان با مراقبت‌های مناسب و مخصوص، از بروکسیزم کودکان در اثر استرس جلوگیری کرد. خبر خوب اینکه اکثر کودکان در نهایت این عادت را کنار می‌گذارند، ولی تعیین وقت ملاقات با دندان‌پزشک و تشخیص عارضه ضرری نداشته و به شما این اجازه را می‌دهد تا این عارضه را به بهترین شکل درمان کنید.