بیماری اوریون در کودکان، پیشگیری و درمان

اوریون یکی از بیماری‌های ویروسی است که در گذشته میان کودکان بسیار شایع بود ولی امروزه به دلیل واکسیناسیون کودکان از شدت آن کاسته شده است اما همچنان وجود دارد. در این مطلب می‌توانید با بیماری اوریون در کودکان و علائم و درمان آن آشنا شوید.

بیماری اوریون در کودک
امروزه گرفتن اوریون برای کودکان کمی غیرمعمول است اما می‌تواند اتفاق بیفتد، به ویژه اگر واکسن سرخک، اوریون و سرخجه یعنی ام‌ام‌آر؛ MMR، را دریافت نکرده باشد. اما حتی اگر کودک نوپای شما واکسینه شده باشد، باز هم امکان آنکه این ویروس بسیار مسری را بگیرد وجود دارد، زیرا واکسن ام‌ام‌آر، همیشه ۱۰۰ درصد و به طور قطع مؤثر نیست.
در شرایط معمول نیز اگر کودک شما واکسینه نشده باشد، می‌‌تواند با قرارگیری در کنار افرادی که اوریون دارند یا با لمس چیزی که ویروس روی آن است، اوریون بگیرد. برای مثال، کودک مبتلا به اوریون می‌‌تواند با سرفه کردن به سمت کودک نوپای شما یا سرفه روی اسباب‌بازی‌هایی که هر دوی آنها با آن بازی می‌کنند، فرزندتان را آلوده کند و هنگامی که کودک شما به دهان یا بینی خود دست می‌زند، می‌‌تواند ویروس را وارد بدن خود کند.
علائم اوریون دو تا سه هفته پس از قرار گرفتن در معرض میکروب ظاهر می‌شود. کودک حامل میکروب از چند روز قبل از نشان دادن علائم اوریون تا حدود ۹ روز بعد از ظاهر شدن علائم می‌تواند بیماری را منتقل کند. اما وقتی کودک نوپا یک بار به اوریون مبتلا شد، بعید است که دوباره آن را بگیرد.

علائم بیماری اوریون در کودک
از آنجا که اوریون معمولاً روی غدد بزاقی یا غدد بناگوشی گونه‌ها اثر می‌گذارد، بیماری اغلب به شکل ورم و درد در ناحیهٔ زیر گوش‌ها و در امتداد خط فک ظاهر می‌شود. ورم ممکن است در یک یا هر دو طرف صورت ظاهر شود. گاهی اوقات یک طرف صورت چندین روز قبل از طرف دیگر پف می‌کند. اما عفونت‌های دیگر مانند ویروس پاراآنفلوانزا یا عفونت باکتریایی و برخی عارضه‌ها مانند انسداد یک غدهٔ بزاقی نیز می‌توانند باعث ورم مشابهی شوند.
همین‌ طور ممکن است کودک شما اوریون داشته باشد اما ورم معمول خط فک اتفاق نیفتد. بیماری می‌تواند به عنوان یک عفونت تنفسی ظاهر شود که در این صورت علائم معمول سرماخوردگی را خواهد داشت. همچنین ممکن است اصلاً متوجه هیچ نشانه‌‌ای نشوید. در این مورد، کودک نوپای شما مورد خفیفی از اوریون دارد که خود به‌ خود رفع می‌شود.
همچنین اگر کودک نوپای شما دچار اوریون شود، ممکن است تب داشته باشد و شکایت کند که جویدن و صحبت کردن برایش دردناک است. او ممکن است سردرد یا درد گوش و کاهش اشتها نیز داشته باشد.

عوارض احتمالی اوریون
بیماری‌های ثانویهٔ ناشی از اوریون نادر هستند، اما گاهی ویروس اوریون روی سایر قسمت‌های بدن نیز اثر می‌گذارد و می‌تواند باعث التهاب مغز یا همان آنسفالیت، التهاب پوشش مغز و طناب نخاعی یا همان مننژیت و التهاب لوزالمعده یا کاهش شنوایی شود.
یکی از خطرناک‌ترین عوارض اوریون، ارکیت؛ Orchitis، یعنی التهاب دردناک بیضه‌‌ها است که می‌تواند منجر به ناباروری شود، هرچند این اتفاق به ندرت می‌افتد. اگرچه ارکیت در هر سنی می‌تواند رخ دهد، بسیار به ندرت در پسران کمتر از ۱۰ اتفاق سال اتفاق می‌‌افتد. در دخترانی که به سن بلوغ رسیده‌‌اند، اوریون می‌‌تواند باعث التهاب مشابهی در تخمدان‌ها شود، اما این التهاب ارتباطی با مشکل ناباروری یا اصطلاحاً نازا شدن خانم‌ها ندارد.

مراجعه به پزشک برای اوریون
والدین لازم است بدانند که در صورت مشاهدهٔ چه علائم خطری باید برای اوریون به پزشک کودکشان مراجعه کنند. بنابراین، اگر کودک نوپایتان دچار علائم زیر شد لازم است به پزشک کودک اطلاع دهید، چون گاهی این علائم ممکن است از یک بیماری ثانویه خبر بدهد:
- سفتی گردن
- سستی و رخوت
- استفراغ
- علائم غیرمعمول و جدید در کودک
همچنین سریع با اورژانس تماس بگیرید اگر:
- دمای بدن کودک افزایش یافت.
- دچار تشنج ناشی از تبی شد که بیشتر از چند دقیقه طول کشید.
- اگر به دشواری نفس می‌کشد.
- حالت خفگی دارد.
- پوستش کبود شده است.

درمان اوریون کودک
اگر فکر می‌کنید فرزندتان اوریون دارد، بلافاصله با پزشک فرزند خود تماس بگیرید. برای کمک به کنترل این بیماری پزشکان موظفند که حتی موارد خفیف اوریون را به ادارهٔ بهداشت گزارش دهند و از آنجا که عفونت‌های ویروسی و باکتریایی دیگر نیز می‌توانند موجب ورم شوند، حتماً باید یک پزشک کودکتان را معاینه کند.
اوریون طی حدود ۱۰ تا ۱۲ روز خوب خواهد شد و هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما کارهایی هست که می‌توانید برای بهبود حال فرزندتان انجام دهید که برخی از آنها به شکل زیر است:
- به کودک خود مقدار زیادی مایعات بدهید، اما از دادن نوشیدنی‌های ترش مانند آب‌پرتقال و لیموناد خودداری کنید. نوشیدن آنها می‌تواند دردناک باشد، زیرا غدد بزاقی ملتهب‌شده را تحریک می‌کند.
- کودکتان ممکن است با گذاشتن حوله‌های گرم و مرطوب اطراف گردن تسکین پیدا کند.
- از پزشک بپرسید که آیا ایردای ندارد مسکنی مانند استامینوفن به کودکتان بدهید، اما هرگز به کودک آسپرین ندهید، زیرا ممکن است به سندرم ری که یک بیماری نادر اما بالقوه کشنده است منجر شود.

پیشگیری از ابتلای کودک به اوریون
اطمینان حاصل کنید که کودکتان واکسن ام‌ام‌‌آر را که به محافظت در مقابل سرخک، اوریون و سرخجه کمک می‌کند می‌زند. یک دز این واکسن باعث می‌شود که احتمال ابتلا کودک به این بیماری بسیار کمتر شود، اما محافظت قطعی را تضمین نمی‌کند. پزشکان توصیه می‌کنند که فرزندتان یک دز واکسن ام‌ام‌‌آر را بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دز دوم را بین چهار تا شش سالگی دریافت کند.