بازی مادر با کودک، هفده راه قشنگ

بهتر است خستگی و بی‌حوصلگی را کنار بگذارید چون این مساله که شما تازه از سر کار برگشته‌اید و یا خسته از کارهای خانه هستید برای کودک‌تان به هیچ وجه قابل درک نیست. او از شما توقع دارد که با او بازی کنید و واقعیت این است که این حق طبیعی اوست. کودکی که به دلیل شرایط زندگی ما مجبور است بیشتر ساعات روز را در آپارتمانی کوچک زندانی باشد، کمترین توقعی که می‌تواند داشته باشد، این است که با او بازی کنیم. ما به شما می‌گوییم که چگونه می‌توانید کودک دلبندتان را با بازی‌هایی شاد و مناسب سنش، راضی و خوشحال کنید. به شما قول می‌دهم که با دیدن خنده و شادی او هیچ اثری از خستگی و بی‌حوصلگی در وجودتان باقی نماند.

کودک 12 تا 15 ماهه
۱. ترانه دلخواه‌تان را برای کودک نوپای خود بخوانید و هماهنگ با ریتم آن ضربه‌های ملایمی ‌به شکمش بزنید. حالا آهنگ را با ریتم تندتری بخوانید و ضربه‌هایتان را هماهنگ با آن تندتر کنید. این بازی به کودک کمک می‌کند که معنای ریتم را درک کند و این کار به تکامل مهارت‌های شنیداری او کمک می‌کند.
2. چندتا از عروسک‌ها و یا حیوانات عروسکی او را بردارید و کنار او روی زمین بنشینید. یکی از عروسک‌ها را بردارید و صدایتان را تغییر دهید و به جای عروسک صحبت کنید. سپس عروسک دیگری را بردارید و با صدایی که با صدای قبلی تفاوت دارد، صحبت کنید. حالا عروسک را بردارید و بگویید: «بیا عزیزم، بیا غذا بخوریم. » یا «بیا بغلت کنم تا بخوابی» و هنگام ادای این جملات، این کارها را با عروسک انجام دهید. یکی از عروسک‌ها را به او بدهید و از او بخواهید آن را بغل کند و ببوسد. کودک ابتدا ممکن است فقط نگاه‌تان کند اما به زودی یاد می‌گیرد که خودش به تنهایی با عروسک‌هایش بازی کند.
۳. بازی مفید دیگری که می‌توانید با کودک ۱۲تا ۱۵ ماهه تان انجام دهید، کتاب خواندن است. کتابی را که دارای تصاویر رنگی و یا برجسته است، بردارید و به عکس‌ها و اشکال آن اشاره کنید و نام آنها را بگویید. شعرهای کودکانه کتاب را برایش بخوانید و موقع خواندن، آهنگ و بلندی صدایتان را تغییر دهید. این کار کمک می‌کند که بتوانید عشق و علاقه به کتاب خواندن را در کودکتان ایجاد کنید.
4. اسباب‌بازی‌های سبک و چرخ‌داری را که کودک قادر به هل دادن آن است در اختیارش قرار دهید. کودک وقتی می‌بیند که می‌تواند جسمی‌را جابه جا کند، احساس قدرت و توانایی می‌کند. این بازی روش فوق العاده ای برای ایجاد اعتماد به نفس است.

کودک ۱۵ تا ۱۸ ماهه
۵. چند شیء که جنس‌های گوناگونی دارند را کنار کودک بگذارید و دست کودک را روی آنها بکشید. سعی کنید اجناس را طوری انتخاب کنید که بعضی از آنها نرم و برخی سفت باشند. برای مثال، یک قابلمه کوچک یا یک لیوان را لمس کنید و بگویید: «به به ببین چه سفته» و یک پارچه نرم یا عروسک پشمالوی نرم را لمس کنید و بگویید: «به‌به، چه نرمه»... این بازی برای تقویت حس لامسه کودک مفید است.
6. کودک را روی زمین بنشانید و خودتان نیز کمی ‌دورتر روبه روی او بنشینید وتوپ را به سوی او بغلتانید. او را تشویق کنید که همین کار را تکرار کند. حوصله به خرج دهید، توقع نداشته باشید که با یک بار انجام دادن هر کاری او بتواند آن را به درستی انجام دهد. هر کار تازه‌ای را باید چند بار انجام دهید تا کودک بتواند آن را یاد بگیرد.
۷. در این زمان نیز کتاب خواندن بازی مناسب و آموزنده‌ای است. در این سن، کودکان به کتاب‌هایی علاقه دارند که حاوی تصاویر بچه‌هایی است که در حال انجام کارهای آشنا مانند غذا خوردن، دویدن و خندیدن باشند. برای افزایش علاقه فرزندتان به کتاب، نام او را به جای نام کودک داستان بگذارید. کتاب خواندن قدرت تخیل کودک را تحریک می‌کند و مهارت‌های زبانی و شنیداری او را تکامل می‌بخشد.
8. اگر این امکان برایتان وجود دارد و شرایط جوی نیز مناسب است، کودک را همراه خود به پارک ببرید تا با محیط بیرون از خانه نیز آشنا شود. کودک در این سن به حیوانات کوچکی که در اطرافش می‌بیند مانند سگ و گربه و کلاغ و گنجشک توجه خاصی نشان می‌دهد. اگر این حیوانات را در خیابان یا پارک دیدید، به آنها اشاره کنید و نام‌شان را بگویید. خواهید دید که به زودی با دیدن هر حیوانی، حتی اگر شما حواستان نباشد، آن را نشان می‌دهد وسعی می‌کند که نام آن را بیان کند.
۹. همراه با کودک کنار آینه بایستید و بگذارید خودش را در حال انجام کارهای گوناگون ببیند. خودتان نیز می‌توانید شکلک در آورید، دندان‌هایتان را نشان دهید، بخندید تا او بتواند شما را با تصویرتان در آینه مقایسه کند. به او چیزی بدهید که بخورد و خودش را در حال جویدن تماشا کند.

کودک 18 تا 21 ماهه
۱۰. اسباب‌بازی‌هایی را که می‌توانید صدای آنها را در آورید مانند قطار و ماشین و یا تصویر حیواناتی مانند گاو و گوسفند و خروس و مرغ و. . . را جلوی کودک بگذارید و صدای آنها را تقلید کنید. این کار را بارها و بارها تکرار کنید و هر دفعه صدای جدیدی به قبلی‌ها اضافه کنید تا صداها برای کودک به صداهایی آشنا تبدیل شوند. خواهید دید که کودک به زودی با دیدن عکس‌ها و اسباب‌بازی‌ها، صدایشان را درمی‌آورد. حواس‌تان باشد که همیشه باید بازی را با درآوردن یک صدای آشنا خاتمه دهید چون یک پایان آشنا به کودک‌تان احساس امنیت می‌بخشد.
11. کودکان شعرهای همراه با حرکت را دوست دارند. از خودتان شعرهایی درباره بالا و پایین پریدن، رقصیدن و دویدن دربیاورید و همراه آن این حرکات را انجام دهید. او از این بازی بسیار لذت خواهد برد و چه بسا ناگهان خواهید دید که او نیز از خودش شعری ساخته است.
۱۲. به کودک بگویید که شما موش کوچولویی هستید و او یک گربه است که باید شما را بگیرد. بعد چهاردست و پا روی زمین راه بروید و بگویید تو نمی‌تونی منو بگیری و سریع سینه خیز بروید و طوری که او بتواند ببیند، پشت اثاثیه منزل پنهان شوید. وقتی کودک بازی را یاد گرفت، می‌توانید نقش‌ها را عوض کنید.

کودک 21 تا 24 ماهه
۱۳. موسیقی شادی را که کودک‌تان آن را دوست دارد، بگذارید و به حرکات کودک‌تان پاسخ دهید. برای مثال، اگر این پا و آن پا کرد، شما همین کار را بکنید. اگر جست و خیز کرد، شما هم جست و خیز کنید. دستش را بگیرید و همراه موسیقی حرکات گوناگونی با او بکنید. می‌توانید بپرید، بدوید، بچرخید یا روی پنجه پا راه بروید. با موسیقی آزادانه حرکت کنید و بگذارید کودک‌تان نیز همین کار را بکند. او شادی و لذت بردن شما از موسیقی را درک می‌کند و خودش نیز از آن لذت خواهد برد.
14. یکی از حیوانات عروسکی را که مورد علاقه کودک‌تان است، بردارید و با آن شروع به گفتگو کنید. برای مثال، بگویید: «خرس کوچولو، بیسکوییت می‌خوری؟» و از زبان عروسک بگویید: «بله، خیلی ممنون». یا بگویید: «خرس کوچولو، می‌خواهی کلاه سرت کنم؟» و کلاه کودک‌تان را بر سر آن بگذارید. سعی کنید شرایطی را ایجاد کنید که بتوانید با جملاتی که به کار می‌برید کارهای روزمره زندگی را به او بیاموزید. موضوعات دیگر مکالمه می‌تواند جمع کردن اسباب‌بازی، مسواک زدن و رفتن به مطب دکتر باشد.
۱۵. چند شیء مانند برس سر، سنجاق سر، قاشق، لیوان و مانند آنها را که کودک می‌شناسد، کنار او بگذارید و وانمود کنید که در حال استفاده از آنها هستید. سپس از او بخواهید که از آنها استفاده کند. برای مثال، به او بگویید که موهایش را شانه کند. این بازی خوبی برای تکامل بخشیدن به مهارت‌های فکری و عملی کودک‌تان است و به او کمک می‌کند که انجام کارهایی با یک شیء را تجسم کند.
16. کودک‌تان را روبه‌روی خود و روی پاهایتان بنشانید و کمرش را بگیرید. حالا زانوهایتان را بالا و پایین ببرید، طوری که کودک بتواند ورجه وورجه کند. اگر بلدید برایش شعری درباره اسب‌سواری بخوانید.
۱۷. یک کودک در این سن به خوبی می‌تواند قایم موشک بازی کند، البته در جاهایی که به عقل جن هم نمی‌رسد، پنهان نشوید.
در تمام مراحل سنی به این مساله توجه داشته باشید که بغل کردن روش بسیار مهمی ‌برای ساختن توانایی مغزی کودک است و بغل کردن در زمان خطر از این هم مهم‌تر است چون علاوه بر این، اطمینان کودک را نیز افزایش می‌دهد. اگر فرزند کوچک‌تان اصراردارد که به جایی که خطرناک است برود، به جای اینکه با زور او را از رفتن به آن محل منع کنید، او را با مهربانی در آغوش بگیرید و برایش توضیح دهید که «نباید به آنجا بروی، چون آنجا خطرناک است.» او از لحن صدای شما متوجه می‌شود که این کار بد است و چون اجبار و زوری در کار نبوده است، آن را خواهد پذیرفت.