عکس کودکان در اینترنت، چرا نباید منتشر کنید؟

انتشار عکس کودک در فضای مجازی این روزها بسیار شایع است. اگر شما هم فرزند دارید می‌دانید که عکاسی از او بسیار خوشایند و لذت بخش است. عکس‌های جشن تولد، لباس‌های جدید، قدم زدن او پارک و باغ وحش و بوسیدنش قاب‌های زیبایی برای دوربین هستند.
در این مطلب شما را قانع می‌کنیم که چرا انتشار عکس کودک در فضای مجازی کار درستی نیست و چرا نباید عکس کودکان دلبندتان را در شبکه‌های اجتماعی منتشر نکنید.
باید بدانید که بسیاری از این لحظات باید کاملا خصوصی باقی بمانند. در غیر این صورت کودک در معرض خجالت قرار خواهد گرفت و یا در معرض افرادی که نباید آن را مشاهده کنند قرار می‌گیرد.

چرا نباید عکس کودک را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنیم؟
بردگی مدرن به نام بردگی کودکان با کودکان استارت خورده است. در دنیای امروز مخصوصا طی سال‌های اخیر کودک با شبکه‌های اجتماعی بزرگ می‌شود. حتی بعضی از آنها شخصیت‌های ستاره‌ای این شبکه‌ها می‌شوند و میلیون‌ها فالوور یا دنبال کننده کانال دارند و به تبع آن به پدیده‌ای به نام بردگی کودکان تبدیل شده است.
یکی از این کودکان هیلی Hailey است که خانه بازی جادویی‌اش Magical Playhouse یک میلیون و سیصد هزار فالوور دارد و بعضی از ویدئوهایش‌اش میلیون‌ها بار مشاهده شده است. ویدئوهایی که نحوه بازی کردن این دخترک را با اسباب بازی‌ها و باز کردن تخم مرغ‌های شانسی و حتی لحظات زندگی خانوادگی‌اش را به نمایش می‌گذارد.
صادقانه بگوییم این خود والدین هستند که فرزند را در چنین راهی می‌اندازند. بسیاری از والدین هیچ کنترلی بر روی زمانی که فرزندان در اینترنت صرف می‌کنند، ندارند یا این که حتی خودشان بعضی از ویدئوها یا خبرهای اینترنتی را با کودکان به اشتراک می‌گذارند.
در واقع کودکان از بچگی با اینترنت و شبکه‌های اجتماعی بزرگ می‌شوند و هیچ خجالتی هم ندارند که عکس آن‌ها دست به دست بگردد.
بسیاری با انتشار عکس کودک در فضای مجازی و این رویه رو به رشد به مخالفت برخواسته اند تا کودکان و نوجوانان ابزاری برای امرار معاش والدین نشوند. موسسه روان شناسی آمریکا در این مورد می‌گوید:
تنها بزرگسالان نیستند که مورد سو استفاده قرار می‌گیرند بلکه کودکان و رفتارهای کودکانه آن‌ها هم به ابزار سو استفاده گری تبدیل شده که در بسیاری موارد خود والدین شروع کننده آن هستند.
کودکان تا ۱۲ سالگی تقریبا نمی‌دانند مشهور شدن آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی کار درستی است یا نه. چون تا این سن الگوی اولیه تربیتی و ایجاد علایق و حتی تنفر والدین هستند. آن‌ها با الگوبرداری از والدین فقط فکر می‌کنند این کار درستی است والا که والدین شان بد آن‌ها را نمی‌خواهند.
یکی از روان شناسانی که دخترش هنرپیشه است از احساس دخترش می‌گوید که اکنون پس از بزرگ شدن از این که عکس‌های دوران کودکی‌اش را ما در اینترنت پخش می‌کردیم شرمنده و ناراحت است و از ما به عنوان والدین‌اش انتقاد می‌کند. عکس هایی که باید فقط خانوادگی می‌بود.
این روانشناس اعتقاد دارد وقتی پدر و مادری قصد دارند با گذاشتن عکس فرزند خود در اینترنت او را برای یک مسابقه یا یک تبلیغ به نمایش بگذارند باید به روزی فکر کنند که دختر یا پسر آن‌ها بزرگ می‌شود و ممکن است این کار را یک سو استفاده تلقی کند.
شاید حالا که او کودکی چند ساله است همه چیز به نظر بامزه برسد ولی پخش شدن عکس کودک در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و زیر ذره بین رفتن زندگی خصوصی‌اش نوعی سوء استفاده اخلاقی تلقی می‌شود.
گویا زمانی که از زنان به عنوان ابزار تبلیغات استفاده می‌شد کم کم دارد به سر می‌آید و حالا به کودکان رو آورده اند.

انتشار عکس کودک در هنگام استحمام ممنوع
عکسهای برهنه کودک در حمام مصرف عمومی ندارند. شاید شما از دیدن عکسهای برهنه و نیمه برهنه او لذت ببرید ولی نیازی نیست دیگران این عکسها را مشاهده کنند.

انتشار عکس کودک هنگام بیماری یا زخمی شدن ممنوع
شما به عنوان پدر و مادر یک کودک وظیفه حفاظت و نگهداری از او را دارید. گاهی ممکن است پیش بیاید که کودک شما بیمار باشد یا در یک اتفاق دچار زخمی بر روی دست یا پای خود شده باشد.
نیازی به گرفتن عکس از کودک نیست. اگر هم عکسی از این حالات دارید انتشار آن عموم اصلا کار درستی نیست.
کودک شما در این حالات وضعیت جسمی و روحی مناسبی ندارد. درست نیست شما این حس را به دیگران منتقل کنید.
با این کار هم فرزند شما حس خوبی نخواهد داشت هم دیگران.

عکس هایی با احساسات منفی ممنوع
کودک شما به دست خودتان تربیت خواهد شد. اگر گاهی خشم یا استرس یا افسردگی دارد مشکلی برای او پیش نخواهد آمد. اما اگر این حالات در معرض دید عموم قرار بگیرد او دچار سرخوردگی می‌شود.
زمان هایی که کودکتان حالات عصبی یا افسردگی دارد عکس از او نگیرید بلکه مشکلش را حل کنید. انتشار عکس کودک در فضای مجازی فقط و فقط به ضرر آن هاست.

انتشار عکس کارهای عجیب و اشتباه کودک ممنوع
یک کودک یا نوجوان همیشه کارهایش درست نخواهد بود. او ممکن است گاهی دچار رفتارهای عجیب شود. به هر حال رفتار درست را می‌آموزد. اما شما از نتیجه کارهای اشتباه او هرگز عکاسی نکنید و بدتر از آن، عکس کودک را در شبکه‌های اجتماعی برای استهزا و خنده دیگران قرار ندهید.

انتشار عکس از حریم خصوصی کودک ممنوع
کودکان هم مانند بزرگسالان حریم شخصی و کاملا خصوصی دارند. مکانهایی مانند اتاق خواب، مدرسه، مهد کودک، کمد شخصی، میز تحریر و هر آنچه که می‌تواند خصوصیات مکان زندگی‌اش را بر ملا کند مورد خوبی برای عکاسی نیستند.

انتشار تصاویر گروهی ممنوع
اگر شما تمایل به انتشار عکس کودک همراه با دوستانش دارید این کار نیازمند اجازه از آن کودک و والدینش می‌باشد. شاید کودک شما علاقمند به مقایسه شدن با دیگر دوستانش نداشته باشد و اینکه دوستانش نیز همین حس را داشته باشند.

انتشار عکس کودک در هنگام فعالیت‌های پر خطر ممنوع
بی شک کودک شما اگر فعال و پر جنب و جوش باشد فعالیت‌های پر خطر و شیطنت آمیز هم انجام می‌دهد. گرفتن عکس از کارهای پر خطر کودک زیاد مسئله جالبی نیست. دلیلی برای انتشار عکس کودک در فضای مجازی وجود ندارد. شما با اشتراک گذاری این عکسها هم کودک خود را به نوعی مسخره کرده اید هم اینکه این رفتار اشتباه را به دیگران نیز آموخته اید.
تمامی رفتار‌های کودک کاملا منطقی و درست نیست. شما با اشتراک گذاری و انتشار عکس کودک در فضای مجازی اشتباهات و بچگی‌های او را به دیگران نشان می‌دهید. این اخلاق ناپسند کودک شما را سرخورده خواهد کرد.

تاثیرات بلند مدت انتشار عکس کودک در فضای مجازی
کودکان بی آن که بخواهند طعمه بردگی مدرن در فضای مجازی می‌شوند. او را هم نمی‌شود در خانه زندانی کرد. بالاخره در مدرسه و کوچه و خیابان همه را می‌بیند که موبایل به دست هستند و فیلم‌ها را با یک دیگر رد و بدل می‌کنند.
یکی از مدیران اجرایی پیشین فیس بوک به نام Chamath Palihapitiya که خود را بابت تلاشش برای گسترش این شبکه اجتماعی سرزنش می‌کند اعتقاد دارد تنها کاری که والدین می‌توانند انجام دهند آگاه کردن کودک از این رفتارها و پیش آگهی دادن به او است. کاری که خودش برای دخترش انجام می‌دهد. هر چند اعتقاد دارد دخترش بچه‌ای است که راحت می‌تواند با او کنار بیاید.
حتی همین چند وقت پیش فیس بوک نرم افزاری ارائه کرد که مخاطبانش کودکان بودند.
بسیاری از روان شناسان اعتقاد دارند زندگی چنین کودکی درست مثل چک برگشت خورده خواهد شد. نه کودکی می‌کند، نه نوجوانی و وقتی بالغ و بزرگ می‌شود با فهمیدن این که مورد سوءاستفاده قرار گرفته است دچار مشکلات روحی روانی زیادی خواهد شد.
چرا که کودکان فکر می‌کنند والدین همیشه کارهای درست انجام می‌دهند و به آنها اعتماد دارد. فقط در سن بلوغ است که کم کم شروع به شناخت بیشتر خود و محیط اطرافشان می‌کنند و در تلاش هستند تا یک شخصیت مستقل یا هویت فردی پیدا کنند.
برای کودکانی که این گونه در شبکه‌های اجتماعی به نمایش گذاشته شده اند، چنین حسی وجود نخواهد داشت و تمام دنیایی که در برای خود و والدین شان ساخته اند یک سره بر سرشان آوار می‌شود.
مسئله اینجاست که چرا والدین خودشان عامل اصلی ابزار سو استفاده از فرزندانشان می‌شوند. چرا والدین تلاش می‌کنند تا عکس تا فیلم زندگی شان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست بچرخد. به نظر می‌رسد ابتدا باید فکری به حال والدین شود که بدون اجازه کودک حریم خصوصی او را از بین می‌برند.
فاجعه آن جا عظیم تر است که گاهی عکس کودک به دست افراد بیمار می‌افتد یا کودک بعد از بزرگ شدن به صفحه اجتماعی خود در شبکه‌های اجتماعی دسترسی پیدا می‌کند که در نتیجه به راحتی می‌تواند در معرض انواع و اقسام خطرها و آزارها قرار گیرد.
به احتمال زیاد در جامعه‌ای مثل ایران به راحتی می‌توان از مادر پرسید: آیا حاضری عکس خودت را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش بگذاری؟ یا از پدر سوال کرد: آیا حاضری عکس همسرت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست بچرخد؟
آن چه کارشناسان و متخصصان علوم تربیتی و روان شناسان و سازمان‌های حمایت از کودکان را از گسترش سرطان گونه انتشار عکس کودک در فضای مجازی نگران کرده است مشکلات زیر است:
- توجه به ظاهر و مد و تجمل پرستی
- عدم رشد روانی و روحی و شخصیتی کودک
- دور شدن از درس و افت تحصیلی و حتی ترک تحصیل
- تن دادن به هر کاری برای کسب ثروت بیشتر
- احساس سرخوردگی بعد از بزرگ شدن
هر چند تاثیرات پدیده بردگی مدرن بیشتر از این چند مورد است و هر کدام نیاز به بررسی‌های جداگانه دارد.
متاسفانه مثل بسیاری از پدیده‌های مذموم دیگر که در جامعه ایرانی بدون تفکر درباره سابقه فرهنگی و تمدن این سرزمین کهن، افراد شروع به تقلید از یکدیگر و به خصوص شبکه‌های خارجی می‌کنند؛ انتشار عکس کودک و پدیده مسابقه عکس زیباترین فرزند، یا ارسال ویدیو بازی یا کارهای بامزه آنها در شبکه‌های اجتماعی در حال رواج یافتن است.
چه در کشورهای غربی و آمریکایی چه در ایران بسیاری از روان شناسان و وکلا عقیده دارند باید هر چه زودتر یک قانون به منظور ممانعت از گذاشتن عکس و فیلم بچه‌های زیر سن قانونی به تصویب برسد.
وقتی کانال یا ویدئوی کودکی درآمدهای چند میلیونی دارد باید از والدین سوال کرد این درآمدها کجا می‌رود. وضعیت این کودکان درست مثل کودکان خیابانی است که کارشان و درآمدشان در اختیار کس دیگری است. در واقع کودکانی که در شبکه‌های اجتماعی عکس و فیلم آنها پخش می‌شود بردگان دنیای مدرن هستند. الیورتوئیست‌های قرن ۲۱.
شاید لازم باشد همان طور که در مورد سن ازدواج، مدرسه رفتن، درج مطالب و عکس در کتاب‌های مخصوص کودکان و نوجوانان، گرفتن گواهینامه رانندگی قوانینی وجود دارد که جامعه ملزم به رعایت آن است؛ برای به اشتراک گذاشتن عکس یا فیلم کودکان در شبکه‌های اجتماعی نیز قانون وضع گردد.
آکادمی آمریکایی اطفال (American Academy of Pediatrics (AAP آن قدر نگران شده است که شروع به بررسی وضعیت و یافتن راه چاره‌ای باشد. هر چند این آکادمی در حال حاضر به والدین آموزش و آگاهی می‌دهد که کودک را دکان امرار معاش خود برای پرداختن قبض‌ها و زندگی راحت برای خود نکنند؛ ولی با وکلا و روان شناسان نیز در حال مذاکره است تا بتوانند بهترین کار و راه چاره را بیابد.
امید بر آن است که والدین با احترام به کودک به عنوان یک فرد دارای هویت و دل نگرانی نسبت به آینده او؛ او را ابزاری برای رسیدن به خواسته‌های خود ندانند. از طرف دیگر این آکادمی امیدوار است هر چه زودتر قوانینی برای جلوگیری از بردگی مدرن به نام کودکان در دنیای مدرن توسط دولت‌های سراسر دنیا وضع و اجرایی شود.