تقویت هوش کودکان، چه راهکارهایی دارد؟

یکی از دغدغه های‌مادران امروزی، بحث تقویت هوش کودک و روش‌های آموزشی صحیح برای این کار می‌باشد. همانطور که گفته شد، کودکان با بخشی از توانایی‌های ذهنی و عملکرد مربوط به دستورات ناخودآگاه مغز متولد می‌شوند و از آن پس است که آمادگی یادگیری و تقویت هوش را در ۵ سال ابتدایی زندگی خود دارند. آماده سازی محیط و بستر رشد مناسب در این ۵ سال طلایی از زندگی کودک، تأثیر بسیاری بر رشد هوش و مهارت‌های یادگیری و در کل رشد طبیعی توانایی‌ها او خواهد داشت. در پایان این زمان، هوش کودک تقریباً به یک عدد ثابت می‌رسد.

بهترین ابزار برای تقویت هوش کودک
امروزه مجموعه‌های آموزشی زیادی برای تقویت هوش کودک عرضه و تبلیغ می‌شود. این مجموعه‌ها در انواع مختلف؛ کلیپ‌های ویدئویی کارتونی، بازی‌های آموزشی قابل نصب روی تبلت و کامپیوتر، اسباب بازی‌های الکترونیکی و … در دسترس خانواده‌ها قرار دارند. اما جالب است بدانید که تحقیقات انجام شده روی کودکان برای تأثیرگذاری چنین آموزش‌هایی نشان داده است که نه تنها تأثیر خاصی بر شکوفایی و پرورش یادگیری کودک نداشته‌اند، بلکه با پر کردن جای والدین، مانع از ارتباط کودکان با آن‌ها شده و همین موضوع متأسفانه تأثیر منفی در روند رشد طبیعی یادگیری و هوش کودک داشته است.
با توجه به اینکه الگوی رفتاری کودک، والدین او هستند بنابراین هنگامی که زمان او با برنامه‌های تلویزیون پر می‌شود، این خلأ الگو بعداً در رفتار و شخصیت کودک تأثیر منفی خود را نشان خواهد داد. چرا که در تماشا کردن تلویزیون، کودک تنها یک گیرنده است و تعامل دو طرفه برای تحریک خلاقیت او وجود ندارد. از این رو، برای درگیر کردن کودک و افزایش کنجکاوی و تعامل دو طرفه، بهترین روش باز مستقیم با پدر و مادر می‌باشد.

تأثیر رابطه عاطفی والدین و کودک در تقویت هوش او
معمولی‌ترین ارتباط کودک با والدین، از مراقبت کردن و غذا دادن و خواباندن کودک آغاز می‌شود. این رابطه گرچه ساده به نظر می‌رسد اما همین حضور فیزیکی پدر و مادر اگر با عشق ورزی، بازی و صحبت کردن همراه باشد، تأثیر خیلی بیشتری نسبت به برنامه‌های آموزشی تلویزیون خواهد داشت. بیشترین نیاز کودک در ۳ سال اول زندگی او، محبت و عاطفه‌ای است که از والدینش دریافت می‌کند. حتی اگر والدین شاغل باشند و بخشی از ساعات روز را در کنار او نبودند، باز هم ارتباط عاطفی مربی و یا پدربزرگ و مادربزرگ نمی‌تواند جای والدین را بگیرد، بلکه والدین در ساعات حضور خود در منزل می‌توانند این نیاز کودک را برآورده نمایند.

اسباب بازی ها چه تأثیری بر رشد هوش کودک دارند؟
بی‌شک اسباب بازی‌ها، یکی از وسایل مناسب برای رشد و تقویت یادگیری کودک هستند، البته به شرطی که به جا و مناسب با سن کودک انتخاب شوند. گاهی والدین در انتخاب نوع و تعداد اسباب بازی سردرگم می‌شوند، به همین دلیل، توصیه می‌شود که با توجه به سن کودک و نیازهای یادگیری او در مراحل مختلف رشد، اسباب بازی‌هایی انتخاب کنید که بتوانند هوش او را تقویت کنند.
در ماه‌های اولیه زندگی کودک، اسباب بازی‌های ساده‌ای که بتوان با حرکت دادن آن و تولید صدا، توجه و نگاه کودک را تحریک نمود، گزینه‌های مناسبی هستند. همزمان با بزرگتر شدن کودک، اسباب بازی‌ها نیز تکامل پیدا می‌کنند. به عنوان مثال، می‌توان از اسباب بازی‌هایی با اشکال میوه‌ها و حیوانات از جنس متریال ساده مانند پارچه یا پلاستیک قابل شستشو استفاده نمود.
با بزرگتر شدن کودک و نزدیک شدن به یک سالگی، بهتر است رنگ‌ها و اشکال در ترکیب اسباب بازی‌ها گنجانده شوند. بازی‌هایی مانند پازل یا جای گذاری اشکال هندسی در جای خود، می‌توانند تأثیر بسیار خوبی در تقویت هوش و یادگیری کودک داشته باشند. نکته مهمی که باید همواره به یاد داشته باشید این است که، هیچگاه کودک را برای آموزش و یادگیری، تحت فشار قرار نداده و بیشتر از توانایی‌های طبیعی مختص سن او توقع نداشته باشید.

طبقه بندی سن کودک و فعالیت های مفید برای رشد ذهنی او