خصوصیات کودکان طلاق، کدامند؟

اخیرا آمار انواع طلاق و تعداد فرزندان تک سرپرست رو به افزایش رفته و متاسفانه به تجربه‌ای رایج در سطح جامعه تبدیل شده‌است. اما باید توجه داشت که جدایی والدین تأثیرات جدی روی روح و روان بچه‌ های طلاق خواهد داشت. بچه‌هایی که درگیر فرآیند جدایی والدین خود می‌شوند، ناخودآگاه دارای ویژگی‌های مثبت و منفی زیادی می‌شوند. از این‌رو ما در این مطلب به بررسی تعدادی از خصوصیات بچه‌ های طلاق خواهیم پرداخت.

خصوصیات بچه‌ های طلاق
فرزندان طلاق به دلیل طی کردن مراحل پرتنش و دشوار، دارای یکسری ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری خواهند شد. اما هیچ‌گاه نمی‌توان با قطعیت گفت که فرزندان طلاق صرفا دارای خصوصیات منفی می‌شوند؛ گاهی در این فرآیند در آن‌ها خصوصیات مثبتی نیز شکل می‌گیرد. در ادامه مهم‌ترین خصوصیات منفی و مثبت آن‌ها آورده شده‌است.

خصوصیات اخلاقی منفی
۱. احساس گناه داشتن
بعد از طلاق والدین، نخستین فکری که در ذهن بچه‌ها جولان می‌دهد، این است که به‌طور قطع اشتباهی یا خطایی از آن‌ها سر زده است یا تقصیر آن‌ها بوده که والدینشان از یکدیگر جدا شده‌اند. خیلی مهم است که پیش از طلاق با فرزند خود صحبت کنید و متناسب با فهم او علت طلاق خود را به او بگویید. با رعایت این موضوع، او را از یک عذاب وجدان و احساس گناه همیشگی نجات خواهید داد.
۲. ترس از طرد شدن
زمانی که فرزند به علت طلاق از حضور فیزیکی یا عاطفی یکی از والدین خود محروم می‌شود، به صورت مداورم نگران از دست دادن والد دیگر است و همواره از اینکه او نیز وی را تنها بگذارد، ترس و واهمه دارد. این ویژگی در روابط آینده‌ زندگی او نیز تأثیرات سوئی به همراه خواهد داشت؛ برای مثال او می‌ترسد که در صورت ازدواج مجدد پدر یا مادر، آن‌ها او را ترک کنند. این نگرانی یکی از مهم‌ترین خصوصیات بچه ‌های طلاق است و باید توسط والدین مورد توجه قرار گیرد.
۳. تصورات منفی داشتن
در برخی موارد فرزند طلاق ممکن است نگران این باشد که دیگر پدر و مادرش او را دوست ندارند؛ بنابراین، تصویر منفی نسبت به خودش پیدا می‌کند و اگر این حس همیشه با او همراه باشد، به انزوا و افسردگی او منتهی می‌شود. از این رو، همواره علاقه خود را به او ابراز کنید و او را شاهزاده زندگی خود بدانید.
۴. احساس بلاتکلیفی
تاثیر مشاجره و دعوای والدین بر فرزندان غیر قابل انکار بوده و احساس بلاتکلیفی یکی دیگر از خصوصیات بچه‌ های طلاق محسوب می‌شود؛ زیرا آن‌ها فکر می‌کنند که می‌بایست از یکی از والدین خود حمایت کنند و یا حتی تصمیم می‌گیرند که سمت هیچ یک از طرفین نباشند؛ آن‌ها در هر دو حالت این ترس را دارند که به علت این نوع حمایت، از طرف یکی از آن‌ها یا هر دو طرد شوند.
۵. عدم استقلال فکری و عملی
خانواده نقش اساسی در آموزش مهارت‌های لازم به فرزند داشته و به مرور زمان او را با مهارت‌های زندگی آشنا می‌سازد. یکی از این مهارت‌های زندگی استقلال و قدرت تصمیم‌گیری است. بچه‌های طلاق به دلیل داشتن مشکلات روحی و عاطفی، از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند و همین اعتماد به نفس کم، استقلال آن‌ها را تحت شعاع قرار می‌دهد.
۶. منزوی بودن
بچه‌های طلاق به علت تجربه‌های سختی که داشته‌اند، در اعتماد کردن به دیگران بیش از اندازه احتیاط می‌کنند؛ زیرا نمی‌خواهند دوباره طرد شوند. این بچه‌ها برای اعتماد دوباره نیازمند احساس امنیت هستند. از این رو، منزوی بودن از دیگر خصوصیات بچه‌ های طلاق است.
۷. بروز رفتارهایی همراه خشم و خشونت
زمانی که فرزند نتواند دلیل مشخص طلاق والدین را درک کند، از آن‌ها می‌رنجد؛ زیرا احساس می‌کند تأمین نیازها وخواسته‌های او به علت این تصمیم والدین به خطر افتاده است و با اعمال رفتارهای خشونت آمیز به این امر واکنش نشان می‌دهد. بنابراین پرخاشگری کودکان و یا نوجوانان یکی دیگر از خصوصیات منفی فرزندان طلاق است که باید به آن توجه داشت.
۸. دید منفی نسبت به ازدواج
این امکان وجود دارد که بچه‌های طلاق در آینده تمایلی برای پذیرش تعهد یا ازدواج نداشته باشند. البته این دید منفی به میزان زیادی به روابط والدین و نحوه طلاق آن‌ها بستگی دارد.
۹. مشکلات تحصیلی
مسلما بچه‌های طلاق در مقایسه با فرزندان معمولی بیشتر از مدرسه گریزانند و تمایل کمتری به ادامه تحصیل دارند؛ زیرا شرایط روحی روانی آن‌ها باعث می‌شود تا این افراد تمرکز لازم برای درس خواندن و رشد علمی را از دست بدهند. عدم درس خواندن فرزندان طلاق در بزرگسالی می‌تواند مانع از رشد علمی، اجتماعی، اقتصادی و ... آن‌ها شود.

خصوصیات اخلاقی مثبت
۱. تحمل زیاد
بچه‌‌های طلاق، یکی از بزرگ‌ترین تغییرات زندگی‌ خود را تجربه کرده و سپری کرده‌اند. آن‌ها می‌دانند نمی‌توان از تغییرات فرار کرد و باید مانند یک موج‌سوار، روی مشکلات سوار شد؛ بنابراین، تحمل بالا یکی از خصوصیات بچه‌ های طلاق است.
۲. کمک کردن
بچه‌های طلاق از ابتدا به والد تنهای خود کمک می‌کنند و تلاش می‌کنند بخشی از بار روی دوش آن‌ها را کم کنند. از این‌رو احتمالا کمک کردن به اطرافیان، از ویژگی‌های بارز آن‌ها خواهد شد.
۳. هم‌دردی کردن
بچه‌‌های طلاق سختی‌های تأمین زندگی توسط یکی از والدین بعد از طلاق را درک می‌کنند. این بچه‌ها به خوبی یاد می‌گیرند در شرایط دشوار در کنار والد خود باشند و حامی او باشند. آن‌ها هم‌دردی کردن را خوب یاد می‌گیرند و زمانی که بزرگ می‌شوند نیز مشکلات زندگی را بهتر درک خواهند کرد. این بچه‌ها به خوبی می‌دانند چطور خودشان را جای بقیه بگذارند و احساسات آن‌ها را بفهمند.
۴. قدردانی
فرزند طلاق شاهد تلاش یک والد برای گذران زندگی است و در چنین شرایطی قدردانی را یاد می‌گیرید. می‌توان گفت که این از خصوصیات بچه‌ های طلاق است که با کمترین لطفی، قدردان شما خواهند بود.
۵. صرفه‌جویی
بچه‌‌های طلاق، ارزش هر ریال از پول خود را می‌دانند. آن‌ها شاهد تلاش سخت والد خود برای تامین هزینه‌های زندگی هستند و به همین دلیل، ولخرجی‌های بچه‌های دیگر را ندارند. همچنین این افراد توقعات حساب شده‌ای دارند و برنامه‌ریزی مالی را از همان کودکی یاد می‌گیرند.
۶. انعطاف‌پذیری
خانواده به صورت کلیشه‌ای متشکل از پدر، مادر و فرزندان است. در حالی که بچه‌‌های طلاق می‌آموزند که خانواده می‌تواند متشکل از مادر، مادربزرگ و خودشان باشد. این درک متفاوت از خانواده، به بچه‌های طلاق انعطاف‌پذیری را یاد می‌دهد و کمک می‌کند تعریف خانواده را عوض کنند: «خانواده جایی است که در آن عشق، آرامش و حمایت باشد.» این بچه‌ها در آینده، سعی می‌کنند برای تشکیل خانواده سرشار از عشق خود نیز تلاش کنند و نگذارند هر چیزی آرامش‌ خانواده‌ آن‌ها را بر هم زند.

سخن پایانی
در این مقاله با خصوصیات احتمالی مثبت و منفی فرزندان طلاق آشنا شدیم. لازم به ذکر است که با رفتار صحیح والدین بعد از طلاق، می‌توان از بروز خصوصیات منفی در این بچه‌ها جلوگیری کرد و در مقابل خصوصیات مثبت آن‌ها را تقویت کرد.