اختلال موکنی در کودکان، علت و درمان

یکی از دلایل ریزش مو در کودکان، تریکوتیلومانیا است. این اختلال روانی بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود. اختلال وسواس موکنی در کودکان و نوجوانان سنین ۱۲ تا ۱۳ سال بیشترین شیوع را دارد. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی این اختلال و راه‌های درمان آن بپردازیم.

اختلال وسواس موکنی چیست؟
اختلال وسواس موکنی یا تریکوتیولومانیا در کودکان، نوعی اختلال روانی است که باعث ریزش موها می‌شود. در این اختلال، فرد مبتلا به طور مداوم و غیرارادی، موهای بدن خود را می‌کند. شایع‌ترین محل‌های موکنی شامل سر، ابرو و مژه است. ویژگی اصلی این اختلال این است که فرد با وجود تلاش برای ترک این عادت، موفق به توقف این کار نمی‌شود.

شیوع اختلال وسواس موکنی در کودکان چقدر است؟
این بیماری چندان شایع نیست. حدود ۵ درصد از کل جمعیت، حداقل یک بار در طول زندگی خود با این مشکل مواجه می‌شوند. در بین کودکان، افراد ۱۲ و ۱۳ ساله بیشتر از بقیه در خطر این بیماری هستند. شیوع تریکوتیلومانیا در خانم‌ها چندین برابر آقایان است.

چرا کودک موی خود را می‌کند؟
متخصصان روانشناس معتقدند که تریکوتیلومانیا در کودکان شکلی از اختلالات وسواس فکری-عملی است. مانند جویدن ناخن‌ها، کندن مو نیز به کودک احساس آرامش می‌دهد. بسیاری از کودکان به صورت ناخودگاه این کار را انجام می‌دهند.

چه زمانی اختلال وسواس موکنی در کودکان تشدید می‌شود؟
علت بیماری اختلال وسواس موکنی، مانند بسیاری از بیماری‌های روانی، هنور مشخص نشده است. به نظر می‌رسد که عوامل تشدید کننده‌ی بیماری با استرس‌ها مرتبط هستند. مثلاً مشاهده می‌شود که سر جلسه‌ی امتحان، کودک در حالی که با یک دست می‌نویسد، با دست دیگر به شکل ناخودآگاه موهای خود را می‌کند.

والدین عزیز دقت کنید!
اختلال وسواس موکنی در کودکان مانند بسیاری از وسواس‌های فکری، احتمالاً ناشی از برهم خوردن تعادل برخی از مواد شیمیایی در مغز است. به همین دلیل این کار غیرارادی و ناخودآگاه بوده و تقصیر کودک نیست.
به هیچ عنوان کودک خود را ملامت، سرزنش یا دعوا نکنید. این کارها باعث افزایش استرس کودک و به تبع آن، افزایش رفتار موکنی می‌شود.

علائم تریکوتیلومانیا در کودکان چه هستند؟
اگر موارد زیر در مورد کودک شما صدق می‌کند، احتمالاً به اختلال وسواس موکنی دچار است:
کندن مداوم موهای سر، به شکلی که تراکم موها تا حد چشمگیری کم شود.
تلاش مداوم کودک برای توقف این رفتار که با شکست مواجه می‌شود.
موکنی باعث ایجاد مشکل در عملکرد فردی یا اجتماعی کودک شود.
گاهی اوقات اختلال وسواس موکنی در کودکان ناشی از بیماری‌ها یا عوارض جانبی داروها و مخدرهاست.
بعضی از کودکان موهای کنده شده را می‌بلعند یا با کمک دهان موهای خود را می‌کنند. در این مواد گلوله‌های مو ممکن است در دستگاه گوارش اختلال ایجاد کرده و موجب دل درد، تهوع و کم‌خونی شوند.

آیا ریزش موی ناشی تریکوتیلومانیا دائمی است؟
خیر. با توقف این رفتار از سوی کودک، موها دوباره رشد می‌کنند. اما اگر این رفتار متوقف نشود، موهای کودک همواره کم‌پشت خواهد بود.

درمان اختلال وسواس موکنی در کودکان
تریکوتیلومانیا در کودکان معمولاً با افزایش سن کودک کاهش می‌یابد. در برخی از کودکان، این رفتار متوقف می‌شود، در برخی تا آخر عمر همراه او می‌ماند و در بعضی دیگر هم، به صورت دوره می‌آید و می‌رود.
روش‌های درمان اختلال وسواس موکنی در کودکان شامل موارد زیر است:
مراجعه به مشاور روانشناس متخصص در حوزه‌ی کودکان
برطرف کردن، کاهش یا مدیریت راه‌اندازها و عواملی که باعث تحریک کودک به موکنی می‌شوند.
آموزش مدیریت استرس و اضطراب
افزایش آگاهی کودک از موکنی به صورت تذکرهای ملایم و دوستانه