روانشناسی بازی کودکان، سه و چهار ساله

در ۴ سالگی کودک کنجکاو است که اشیا چرا و چگونه به وجود می آیند. موضوعاتی را فراهم کنید که کنجکاوی کودکان را تحریک کند. به سوالات آنان به سادگی و صداقت پاسخ دهید و از کتاب‌های مرجع برای پیدا کردن پاسخ به همراه کودکان استفاده کنید. فعالیت های علمی ساده‌ای انجام دهید مثل اینکه آهن ربا به چه چیزهایی را می رباید، یخ زدن آب، بذرگیاهان و به پرواز درآمدن بادبادک ها در یک روز بادی.
از این سن درک مفاهیم عددی شروع می شود. معمولاً مفاهیم ۱ و۲ و۳ را می توانند درک کنند. شاید بتوانند چند شماره را پشت سرهم بشمارند. اما ممکن است چند تایی را حذف کنند. موضوعات مورد علاقه آنها مثل شیرینی، فنجان، عروسک و… را بشمارید.
به بچه ها اجازه شمارش آنها را بدهید. اعداد را در اتاق به بچه‌ها نمایش دهید و برای این کار از تقویم، نمودار، ترازو و خط کش استفاده کنید.
مهارت های زبان و لغات را افزایش دهید. هر روز فرصت هایی برای خواندن داستان به طور گروهی یا انفرادی برای کودکان فراهم کنید. کودکان را تشویق کنید که قصه بگویند، قصه های شان را روی نوار ضبط کنید و تشویق کنید تا درباره موضوع مورد علاقه خود صحبت کنند. کودکان را به فعالیت‌های هنری مانند کار با رنگ، مداد شمعی، گچ، مداد رنگی، گل و خمیر بازی تشویق کنید. فرصت‌هایی برای بازی با آجرهایی در اندازه ها و اشکال مختلف برای آنان ایجاد کنید.
از ۲ الی ۴ سالگی مکعب هایی که رنگ های متفاوت داشته و هر ضلع آنها ۵ الی ۷ سانتی متر باشد، برای کودکان مناسب است. کودک با این مکعب ها می تواند اشکال هندسی گوناگون بسازد و با در کنار هم قرار دادن رنگ های گوناگون فکر و اندیشه و نیروی سازندگی و تشخیص خود را پرورش دهد.
در ۳الی۴ سالگی کودک قادر به سوار شدن سه چرخه، به حرکت دراوردن وسایل مختلف‌‌‌ (واگن) و بالا رفتن از نردبان های مخصوص ژیمناستیک است. ترسیم خطوط در سه سالگی هنوز به صورت مخدوش است، ولی در یک جهت بوده و از تکرار جلوگیری می شود.
در سه الی چهار و نیم سالگی بازی های مورد نظر دختران،برش، طراحی و شیرینی پزی، بازی در آشپزخانه، بازی با عروسک و لباس مخصوص پوشیدن است و بازی های مورد نظر پسران، عملیات ساختمانی با بلوک ها، نجاری و چوب کاری، بازی با وسایل و اسباب بازی های حمل و نقل،،سه چرخه سواری، در بازی در کوچه و خیابان با گل و شل می باشد.
کودکان در این سن می توانند به طور یکنواخت و مستقیم دوندگی نمایند و به آسانی دویدن خود را متوقف سازند، به دور خود بچرخند، بالا روند و جهش نمایند، از توانایی برقراری تعادل برخوردارند و می‌توانند روی یک نرده یا میز پهن راه رفته و تعادل بدن و حرکات خود را حفظ نمایند.
با رشد عضلات ضریف افزایش کنترل بر روی آنها، علاقه مندی کودکان به رنگ آمیزی نقاشی، تا زدن کاغذ و ساختن اسباب بازی ها بیشتر می گردد.
برای کودکان ۴ ساله، که معمولاً از بازی بر روی پلکان لذت می برند، می توانیم پیشنهاد کنیم که یک یک به نوبت ابتدا از یک پله و بعد دوپله و سپس احتمالا سه پله، شروع به پریدن کنند.
باید به خاطر داشت که بازی در پلکان بدون ترتیب قبلی احتمال خطر زیاد دارد. اما در صورتی که زیر نظر یک فرد بزرگسال و با توجه به فعالیت های حسی و حرکتی کودکان باشد، موجب می شود که هر یک از کودکان فعالیتی مناسب با میزان مهارت خویش انجام دهد.
کودک در چهار سالگی سر میکند از رنگها به تناوب استفاده نماید. برای مثال، ابتدا شعر قرمز رنگ سپس آبی و مجدداً قرمز و بعد آبی و… به کار می‌برد. در چهار سالگی به سرعت دوچرخه می‌راند و با مهارت دور میزند و می تواند روی یک پا لی لی کند. این در این سه دخترها و پسرها دوچرخه سواری و توپ بازی را دوست دارند. همچنین از بازی هایی که صبر و حوصله می‌خواهد مثل (( پازل)) و مجموعه اسباب بازی های فکری و دقیق تر لذت می برند. دختر در این سن می‌تواند عروسک اش را حمام کند و بعد در حالی که لالایی می گوید او را بخواباند.
از چهار سالگی بچه از بریدن قطعات کاغذ رنگی و چسباندن آنها روی مقوا لذت می برند. سه چرخه، هواپیما، کشتی، اتومبیل و انواع عروسک ها و جعبه های بزرگ که بچه با آن هزار و یک کار می تواند بکند، طناب و وسایل ورزشی بازیچه های مطلوب هستند. در ۴ سالگی کودک رفتارش دقیق و ظریف تر می شود، می تواند لباس خود را بپوشد و بند کفش خود را ببندد.
کودکان را تشویق کنید خودشان لباس بپوشند، خودشان لباس خود را در بیاورند، غذای خود را بکشند، سفره را بچینند و گیاهان را آبیاری کنند.
اغلب کودکان ۴ ساله در مجسمه سازی اشیای مشخصی می سازند و درست کردن و اضافه کردن را به خراب کردن و دوباره سازی ترجیح می دهند، با مکعب ها طرح های خام و مارپیچ درست می کنند که با سستی روی هم سوار هستند.
کودک در سه و نیم سالگی خط مایع و در چهار سالگی مربع می کشد. در ۴ سالگی به بازی با عده بیشتر از دو سه نفر از همسالان علاقمند است. ولی مدت زیادی نمی تواند به شرکت در این بازی های دسته جمعی ادامه بدهد. کودک می آموزد که شرکت در بازی های جمعی، مستلزم این است که او با دیگران به نوبت از اسباب بازی استفاده کنند.

اسباب بازی های مناسب برای کودکان ۳ الی ۴ سالگی
نردبان، وسایل نجاری( چکش، در میخ و…) وسایل آشپزی( ظرفهای کوچک غذاخوری و آشپزی و…) وسایل و اسباب بازی های حمل و نقل مثل واگن، گاری دستی، کامیون، تراکتور، جرثقیل، قایق، هواپیما، کشتی، اتومبیل، انواع عروسک، قطعات کاغذ رنگی، مکعب های چوبی، آهن ربا، قطعات آهن، ظرف های کوچک غذاخوری و آشپزی، جارو، تخت خواب عروسک، خانه عروسک، حیوانات گوناگون، ماشین آتش نشانی، الاکلنگ، سرسره، تاب، تلفن، سه چرخه، خمیر بازی، گل رس، ماسه، سه چرخه، انواع پازل، وسایل نقاشی( مداد شمعی، گچ، آبرنگ).