احساس خفگی در کودکان، چه باید کرد؟

هنگامی که کودک دچار خفگی می شود، یک شی که معمولاً غذا یا اسباب بازی است، در نای (راه هوایی) کودک گیر کرده است. خفگی در کودکان زمانی اتفاق می افتد که، هوا نمی تواند به طور عادی به داخل یا خارج از ریه ها جریان یابد و کودک نمی تواند به درستی تنفس کند.
نای توسط یک دریچه کوچک بافتی به نام اپیگلوت محافظت می شود. نای و مری در دهانه ی پشت گلو مشترک هستند. اپیگلوت مانند یک درب عمل می کند، هر بار که فرد چیزی را می بلعد ورودی نای بسته می شود و این باعث می شود که غذا از مری عبور کند و از وارد شدن غذا به نای جلوگیری کند.
هر چند وقت یکبار ، اپیگلوت درست عمل نمی کند و درست بسته نمی شود. در این حالت غذا یا هر جسم خارجی می تواند از مسیر اشتباه وارد نای شود.
در اکثر مواقع، غذا یا جسم خارجی فقط بخشی از نای را مسدود می کند، و با سرفه کردن تنفس به حالت عادی باز می گردد. کودکانی که دچار خفگی می شوند، سرفه می کنند، ولی می توانند نفس بکشند و صحبت کنند معمولاً بدون نیاز به کمک بهبود می یابند. این حس خفگی ممکن است برای آنها کمی ناراحت کننده باشد، اما معمولا آنها بعد از چند ثانیه به حالت عادی بر می گردند.

آیا خفگی یک مشکل اورژانسی است؟
بعضی اوقات، یک جسم می تواند وارد نای شود و مسیر هوا را کاملاً مسدود کند. اگر جریان هوا به داخل و خارج از ریه ها به طور کامل مسدود شود، این. نوع از خفگی زندگی کودک را به خطر خواهد انداخت.
در هر یک از حالت های زیر کودک دچار خفگی شده و به کمک فوری پزشک نیاز دارد:
- نمی تواند نفس بکشد.
- نفس نفس می زند و خس خس می کند
- نمی تواند صحبت کند، گریه کند یا تولید سر و صدا کند
- کبود شده است
- گلوی خودش را گرفته و دست و پا می زند
- وحشت زده به نظر میرسد
- بدن کودک شل شده و یا از هوش رفته است
در هر کدام از این موارد در صورتی که قبلا آموزش دیده اید، مانور هایملیخ (فشار دادن بالای شکم برای خروج جسم خارجی) را شروع کنید.

فشار شکمی یا مانور هایملیخ چیست؟
اگر بچه دارید، حتما احیاء قلبی ریوی (CPR) و تکنیک فشار شکمی (مانور هایملیخ) را یاد بگیرید. حتی اگر بچه هم ندارید، این که بدانید چطور این دو روش کمک های اولیه را اجرا کنید، به شما در نجات دادن جان کسی که دچار خفگی شده است کمک خواهد کرد.
با انجام فشار شکمی، هوا به صورت ناگهانی از دیافراگم به سمت نای و دهان حرکت کرده و جسم خارجی را به داخل و یا حتی خارج از دهان پرتاب می کند.
اگرچه این روش بسیار ساده است ، اما فشار شکم باید با احتیاط انجام شود ، به خصوص در مورد کودکان خردسال. مطمئن ترین روش، انجام آن توسط افراد آموزش دیده است. اگر این کار به اشتباه انجام شود، فردی که دچار خفگی شده است، به خصوص اگر کودک باشد، دچار آسیب دیدگی خواهد شد. نوع مخصوصی از فشارهای شکمی برای نوزادان هم وجود دارد که به منظور کاهش خطر آسیب دیدگی بدنهای کوچک آنها طراحی شده است.
تکنیک فشار شکمی و احیاء قلبی ریوی از جمله آموزش هایی هستند که معمولا در کلاس های کمک های اولیه که توسط سازمان حلال احمر برگزار می شوند آموزش داده می شوند.

در مواجه شدن با خفگی در کودکان چه باید کرد؟
در موارد جدی خطر خفگی قبل از هر کار با ۱۱۵ تماس بگیرید.
در زیر موارد مختلف خفگی و کارهایی که باید در هر مورد باید انجام دهید آورده شده است:
اگر کودکی در حال خفگی و سرفه است اما می تواند نفس بکشد و صحبت کند:
این بدان معنی است که راه هوایی کاملاً مسدود نشده است. در این شرایط بهتر است کاری انجام ندهید. کودک را با دقت زیر نظر بگیرید و اطمینان حاصل کنید که او به طور کامل بهبود می یابد. کودک احتمالاً بعد از مدتی سرفه کردن بهبود خواهد یافت.
هیچ وقت سعی نکنید با وارد کرد دست به دهان کودک و یا ضربه زدن به پشت کودک جسم خارجی را بیرون بکشید. با انجام هر کدام از این کارها ممکن است جسم خارجی را بیشتر با پایین برانید و اوضاع را از چیزی که هست وخیم تر کنید.
به آرامی در کنار کودک بمانید تا حالش بهتر شود
اگر کودک به هوش است اما نمی تواند نفس بکشد، صحبت کند، یا سر و صدایی ایجاد کند، و یا در حال کبود شدن است:
در این حالت کودک نیاز به فشار شکمی دارد.
با ۱۱۵ تماس بگیرید و یا اگر نمی توانید از شخصی که در نزدیکی شماست بخواهید که با اورژانس تماس بگیرد.
اگر برای انجام فشار های شکمی آموزش دیده اید، آن را شروع کنید. در غیر اینصورت منتظر بمانید تا کمک برسد.
اگر کودک دچار خفگی شده و اکنون بیهوش است و دیگر نفس نمی کشد
- برای درخواست کمک فریاد بزنید، با ۱۱۵ تماس بگیرید، یا به شخصی که در آن نزدیکی هست بگویید که سریعاً با ۱۱۵ تماس بگیرد.
- اگر قبلا آموزش دیده اید، احیاء قلب ریوی را هر چه سریع تر شروع کنید.
- اگر قبلا آموزش ندیده اید، و هیچ کس دیگری در دسترس نبود، صبر کنید تا کمک برسد.

چه موقع به پزشک و یا اورژانس مراجعه کنم؟
بعد از یک دوره خفگی طولانی مدت کودک باید حتما به اورژانس مراجعه کند.
در موارد زیر کودک نیازمند مراقب های پزشکی فوری می باشد:
- کودک دچار سرفه طولانی، راه افتادن آب دهان، لرزیدن، خس خس سینه، مشکل بلع یا مشکلات تنفسی شده است
- کودک کبود شده، بدنش شل شده و یا اینکه بیهوش شده است (حتی اگر رو به بهبودی است)
- در صورتی که کودک اسباب بازی و یا باطری بلعیده است
- در موارد دیگر مشابه خفگی که کودک سلامت خود را کاملا به دست آورده نیازی به مراجعه به اورژانس نیست، ولی مورد پیش آمده را حتما با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید.

چطور می توان مانع از خفگی شد؟
تقریبا همه بچه ها در معرض خفگی قرار دارند اما بچه های زیر ۳ سال بیشتر در معرض چنین خطری قرار دارند. بچه های کوچک علاقه دارند اجسام را به دهان خودشان ببرند. آنها راه های تنفسی باریک تری دارند که به راحتی مسدود می شوند. بچه ها در سنین پایین تر تازه جویدن یاد گرفته اند و احتمال اینکه غذا را بدون جویدن به صورت کامل فرو ببرند در آنها بسیار زیاد است.
به منظور جلوگیری از خفگی در کودکان می بایست:
- از غذاهایی که خطر خفگی دارند مانند هات داگ، انگور، هویج خام، آجیل، کشمش، آب نبات های سخت یا پاستیلی، قاشق پر کره بادام زمینی، تکه گوشت یا پنیر، و پاپ کورن که از نظر اندازه و شکل مشابه اندازه راه هوایی کودک هستند خودداری کنید.
- به وقت غذا، لقمه های کودک را به قطعات کوچکتر تقسیم کنید. این بدان معنی است که انگور را چهار تکه کنید، هات داگ را به برش های عرضی کوچک تر تقسیم کنید و پوسته ضخیم آن را جدا کنید و سبزیجات را به صورت پخته به کودک بدهید. همچنین، به کودک خود نشسته غذا خوردن را یاد بدهید و از او بخواهید که با دهان پر نخندد و صحبت نکند.
- اسباب بازی ها و وسایل خانگی می توانند خطر خفگی داشته باشند. بادکنک خالی (بدون هوا)، سکه، مهره، تکه اسباب بازی های کوچک و باتری را دور از دسترس کودک خود قرار دهید. همیشه سطح زمین را چک کنید و مطمئن شوید در مسیر کودک وسایلی که ممکن است باعث خفگی کودک شوند وجود ندارند. بچه ها عادت دارند وقتی چهار دست و پا راه می روند و یا در حال یادگیری راه رفتن هستند اجسام را به دهان خود ببرند.
- همیشه از اسباب بازی های ایمن و مناسب سن کودک استفاده کنید. برای این منظور، همیشه به توصیه های سازنده اسباب بازی توجه کنید. برای چک کردن کوچکی و بزرگی یک اسباب بازی می توانید آن را از لوله مقوایی دستمال توالت عبور دهید، اگر به راحتی عبور کرد، اسباب بازی که انتخاب کرده اید کوچک محسوب می شود.
حتما در کلاس های کمک های اولیه سازمان حلال احمر شرکت و احیای قلبی ریوی (CPR) و تکنیک فشار شکمی (مانور هایملیخ) را یاد بگیرید.