بیماری روزئولا در کودکان، علائم تا تشخیص و درمان

بیماری روزئولا یک بیماری ویروسی است که بیشتر کودکان ۲ تا ۶ ساله را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری همچنین به نام های بیماری ششم، Exanthem subitum وRoseola Infantum نیز شناخته می شود.
از نشانه های این بیماری می توان به چندین روز تب شدید و شروع راش پوستی بعد از تب اشاره کرد.
دو ویروس خیلی مرتبط به هم به نام های HHV نوع ۶ و نوع ۷ باعث بروز روزئولا می شوند. این ویروس ها متعلق به همان خانواده ای می شوند که ویروس معروف تر هرپس سیمپلکس (HSV) در آن حضور دارد. ولی این ویروسها مانند HSV باعث ایجاد زخم های سرد(تبخال) و تبخال تناسلی نمی شوند.

علائم و نشانه های بیماری روزئولا کدامند؟
بیشتر بچه های مبتلا به روزئولا دچار مشکلات ملایمی در قسمت فوقانی دستگاه تنفسی می شوند که با تب شدید، ( بعضی مواقع بیشتر از ۱۰۳ درجه فارنهایت و یا ۳۹ درجه سانتیگراد) به مدت یک هفته همراه است. در این مدت ممکن است بچه غرغر کند، زود رنج و تحریک پذیر باشد، مثل قبل غذا نخورد و غدد لنفاوی روی گردنش متورم شوند.
تب شدید به یکباره متوقف می شود و به دنبال آن دانه های صورتی متمایل به قرمز به صورت صاف و یا متورم بر روی بدن بچه نمایان می شوند. این دانه ها در اثر تماس به سفید تغییر رنگ می دهند. دانه های تکی ممکن است با هاله ای روشن تر در اطرافشان همراه باشند. این دانه ها معمولا به گردن، صورت، بازو و پاها سرایت می کنند.
در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد بچه های مبتلا به بیماری روزئولا و تب شدید دچار تشنج های ناشی از تب (febrile seizures) می شوند.
علائم تشنج ناشی از تب رزوئولا در کودکان عبارتند از:
- بیهوشی
- ۲ تا ۳ دقیقه تیک و حرکات ناگهانی در بازوها، پاها و صورت
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع

آیا بیماری روزئولا واگیردار است؟
بله، روزئولا واگیر دار است. این عفونت در اثر صحبت کرد، عطسه کردن و یا سرفه کردن به شکل قطره های ریزی در هوایی که دیگران تنفس می کنند منتشر می شود و باعث مریض شدن اطرافیان می شود.
همچنین وقتی که این قطره های ریز بر روی سطوح مختلف فرود می آید، ممکن است بقیه بچه ها با آن سطوح تماس پیدا کنند و بعد آن را به بینی و دهان خود ببرند، که در اینصورت هم به روزئولا مبتلا خواهند شد.
روزئولا زمانی که بچه تب شدید دارد واگیر دار است و موقعی که راش پوستی نمایان شد دیگر در هوا منتشر نمی شود.

آیا می توان از بیماری روزئولا جلوگیری کرد؟
هیچ روش شناخته شده برای جلوگیری از روزئولا وجود ندارد. اما به این دلیل که بیشتر بر بچه های کوچک تاثیر می گذارد تا بزرگسالان،این چنین تصور می شود که مبتلا شدن به روزئولا در دوران کودکی ممکن است باعث ایمنی پایدار بدن به این بیماری شود. احتمال ابتلای مجدد به این بیماری وجود دارد، اما زیاد شایع نیست.

روزئولا چقدر طول می کشد؟
تب روزئولا، ۳ تا ۷ روز طول می کشد و راش پوستی که در ادامه تب نمایان می شود ممکن است از چندین ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد.

روزئولا چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص، پزشک سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و معاینه ای انجام می دهد. تشخیص بیماری روزئولا معمولا تا پایین آمدن تب و نمایان شدن راش پوستی، خیلی دقیق نیست، بنابراین پزشک ممکن است آزمایش های دیگری هم انجام دهد تا مطمئن شود که علت تب از عفونت دیگری نبوده است.

روزئولا چگونه درمان می شود؟
این بیماری معمولا نیازی به درمان ندارد و به خودی خود بهبود پیدا می کند. ولی در مواردی که نیاز به درمان دارد، بیشترین قسمت درمان را پایین آوردن تب تشکیل می دهد. توجه داشته باشید که بیماری روزئولا توسط آنتی بیوتیک ها درمان نمی شود چرا که این بیماری ویروسی است و توسط باکتری ها ایجاد نمی شود.
درمان خانگی روزئولا
استامینوفن (مانند تیلنول) یا ایبوپروفن (مانند Advil یا Motrin) می تواند به پایین آوردن تب کمک کند. هرگز به بچه مبتلا به یک بیماری ویروسی آسپرین ندهید، چرا که استفاده از آن در چنین مواردی با سندرم رای همراه است که می تواند منجر به نارسایی کبدی و مرگ شود.
بعضی از والدین جهت پایین آوردن تب به تن شویه بچه با اسفنج اعتقاد دارند. این روش، روش اثبات شده ای نیست و ممکن است موجب ناراحتی کودک شود. استفاده از حمام یخ هم اصلا توصیه نمی شود.
به منظور جبران کم آبی ناشی از تب کودک خود را به آشامیدن آب یخ و مایعات شفاف ترغیب کنید. شیر مادر و شیر خشک هم می توانند آب از دست رفته را جبران کنند.

چه موقع مراجعه به دکتر ضروری است؟
هر وقت احساس کردید کودک شما بی حال است، مایعات نمی نوشد و شیر مادر نمی خورد به متخصص کودکان و نوزدان مراجعه کنید. همچنین اگر کودک شما دچار تشنج شده است او را سریعا به اورژانس اطفال برسانید.