سلامت دندان کودکان، آن را جدی بگیرید

پوسیدگی دندان و مشکلات پریودنتال شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان هستند که وضعیت روانی، اقتصادی و اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌توانند به درد، خونریزی از لثه، از دست دادن دندان، ظاهر نازیبا، احساس ناراحتی و یا به طور کلی ایجاد اختلال در فعالیت‌های روزانه کودک منجر شود.

پژوهشی که در خصوص بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان در کودکان پیش دبستانی شهر زنجان و عوامل موثر در آن توسط تیم پژوهشگران متشکل از شبنم تمجید بستری (متخصص دندان‌پزشکی کودکان)، نیما معتمد (متخصص پزشکی اجتماعی) و مریم کریمی کیا (دانشجوی دندان‌پزشکی) با جامعه آماری ۱۴۰ کودک انجام شده، آمده است: به علت عدم وجود درک لازم از تاثیر پوسیدگی‌های دندانی در زندگی کودکان، اولویت لازم را در سلامت آن‌ها پیدا نکرده است. در حالی که در کشورهای در حال توسعه شیوع پوسیدگی در کودکان بالاتر از ۷۰ درصد گزارش می‌شود. آمارها در کشور نشان می‌دهند که حدود ۶۰ درصد نوجوانان ایرانی از پوسیدگی‌های دندان رنج می‌برند و بیش از ۹۵ درصد آن‌ها التهاب لثه دارند.

محققان می‌گویند: درک تاثیر وضعیت سلامتی در کیفیت زندگی کودکان بسیار پیچیده است و سلامت دهان در کیفیت زندگی موثر است و عواملی مانند صحبت کردن، لبخند زدن، بوسیدن، خوردن و دیگر فعالیت‌های فیزیکی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین اندازه‌گیری کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان در کودکان امری حیاتی است، چرا که سلامت دهان می‌تواند بر وزن، اجتماعی شدن، اعتماد به نفس و توانایی یادگیری کودکان تاثیر بسزایی داشته باشد. کیفیت زندگی کودکان پس از، از دست رفتن دندان‌ها با ایجاد اختلال در تکلم و مکیدن و در نوجوانان با کاهش زیبایی و به دنبال آن کاهش اعتماد به نفس کاهش می‌یابد.

پژوهشگران می‌گویند: «وضعیت خانواده و میزان تحصیلات والدین نقش اساسی در سلامت دهان کودک داشته و رابطه‌ای دو طرفه با آن دارد، به طوری که سلامت دهان و دندان کودکان بر کیفیت زندگی خانواده و وضعیت خانواده به خصوص از نظر مسائل اقتصادی اجتماعی، می‌تواند بر درک آن‌ها از وضعیت سلامت دهان فرزندان‌شان و اهمیت رسیدگی به آن اثر بگذارد.

همچنین ۹/۲۷ درصد از کودکان دارای سن ۳ تا ۴ سال و ۱/۷۲ درصد دارای سن ۵ تا ۶ سال بودند. ۴/۴۶ درصد از شرکت کنندگان در مطالعه دختر بودند و بقیه شرکت کنندگان پسر بودند و کودکان دارای ۳ تا ۴ سال، دارای پدران و مادران تحصیلات دانشگاهی از کیفیت زندگی مرتبط با دهان و دندان بهتری برخوردار بودند.»

یافته‌ها نشان می‌دهند: کاهش کیفیت زندگی مرتبط با دهان و دندان در سنین بالاتر خیلی دور از انتظار نیست. چون با افزایش سن و احتمال تماس دندان‌های کودک با عوامل خطر بیشتر شده و در نتیجه کودکان از مشکلات بیشتری رنج خواهند برد. همچنین مشکلاتی نظیر جویدن و تکلم در سنین ۵ تا ۶ سال از ۳ تا ۴ سال بیشتر مفهوم پیدا می‌کند یا حداقل ادامه مشکل تا سنین بالاتر توجه بیشتر والدین را به سمت مشکل جلب خواهد کرد. کودکانی که والدین آن‌ها دارای تحصیلات آکادمیک بودند، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان بالاتری را نسبت به کودکانی که والدینی که از این تحصیلات برخوردار نبودند گزارش کردند.

در نتایج این پژوهش آمده است: سطح تحصیلات والدین، سن کودکان و شاخص dmft ارتباط معناداری با کیفیت زندگی وابسته به دهان و دندان داشت. با این حال تنها dmft و سطح تحصیلات پدر به طور مستقل ارتباط معناداری با کیفیت زندگی نشان داد. با افزایش سن علاوه بر کاهش کیفیت زندگی وابسته به دهان و دندان شاخص dmft نیز وضعیت بدتری پیدا می‌کنند که لزوم توجه بر آموزش خانواده‌ها در جهت توجه بیشتر به دندان‌های شیری کودکان را دو چندان می‌کند.