قرص اهن برای کودکان، سیاه اما سالم
آیا شما داشتن یک کودک با دندان های سفید اما کم هوش ودرس نخوان و حواس پرت را دوست دارید؟ اگر پاسختان منفی است، لطفاً قطره آهن کودکتان را مرتب به او بدهید.
همشهری: آیا شما داشتن یک کودک با دندان های سفید اما کم هوش ودرس نخوان و حواس پرت را دوست دارید؟ اگر پاسختان منفی است، لطفاً قطره آهن کودکتان را مرتب به او بدهید.
بررسی ها حاکی از آن است که حدود ۴۰درصد کودکان ایرانی ۱۵ تا ۲۳ ماهه کم خونی دارند و شیوع کم خونی در برخی مناطق روستایی به ۶۰درصد هم می رسد.
با این اوصاف، چطور هنوز هم این توصیه تکراری اما مهم متخصصان طب اطفال را پشت گوش می اندازید؟ بعد از ۶ ماهگی، همه بچه ها نیاز به روزی ۱۵ قطره آهن دارند.
آنچه مسلم است، این است که مهم ترین عامل فقر آهن، تغذیه است. دکتر یاریگرروش، متخصص کودکان، در این رابطه می گوید: در رژیم غذایی کودکان باید گوشت و تخم مرغ کافی وجود داشته باشد.
کودکان پس از شش ماهگی باید خوردن گوشت و تخم مرغ را به تدریج آغاز کنند، به طوری که در یک سالگی هفته ای ۳ الی ۴ تخم مرغ و روزی یک وعده گوشت در رژیم غذایی آنها باشد.
توصیه های دکتر ایزدیار، فوق تخصص بیماری های خونی کودکان از این هم دقیق تر است: «خانواده ها باید دقت کنند تا خود گوشت را به بچه ها بدهند و نه آب و عصاره گوشت را. چون آهن در الیاف گوشت وجود دارد و در عصاره گوشت آزاد نمی شود.»
استفاده از قطره آهن اما در کنار تغذیه مناسب، موردی است که تمام متخصصان در مورد آن اتفاق نظر دارند. حتی عده ای از پزشکان معتقدند، گذشته از بچه ها، مادران هم باید در دوران بارداری و حتی شیردهی، البته تحت نظر پزشک، از مکمل های غذایی حاوی آهن استفاده کنند.
تفکر رایجی میان اغلب مردم وجود دارد که هر نوع کالای خارجی بهتر از مشابه ایرانی آن است. این تفکر در مورد داروها و قطره های آهن کودکان نیز صدق می کند، اما همه پزشکان اطفال این نظر را تایید نمی کنند.
دکتر بهرامی، متخصص کودکان در این زمینه می گوید: «برخی از خانواده ها بدون نظر پزشک از قطره های آهن خارجی استفاده می کنند. در حالی که این قطره ها به دلیل مواد بسیاری که به جهت خوش طعم کردن به آنها افزوده می شود، حاوی مقدار آهن کمی هستند و اگر در دوز مناسب مصرف نشوند آهن مورد نیاز بدن را به کودک نمی رسانند.
سیاه اما سالم
با همه این اوصاف، باید به سوءتفاهم دیگری که بسیاری از مادران به آن دچارند نیز اشاره کرد. قطره آهن ممکن است موجب تیرگی رنگ دندان ها شود، اگرچه هیچ تاثیری روی پوسیدگی دندان ندارد.
دکتر برگریزان، فوق تخصص دندان پزشکی کودکان، در این زمینه می گوید: «قطره آهن به تنهایی باعث پوسیدگی دندان ها نمی شود، مگر این که در شربت های حاوی آهن برای بهبود طعم از مواد افزودنی شیرین استفاده شده باشد که این شیرینی باعث پوسیدگی شود.»
البته متخصصان اطفال می گویند بهترین راه برای جلوگیری از تیره شدن دندان ها هنگام مصرف قطره آهن این است که قطره به طور مستقیم با دندان تماس نیابد و پس از مصرف بلافاصله دندان بچه با آب شسته شود.
ضمن این که تغییر رنگ بر روی مینای سالم با جرم گیری از بین می رود و اگر خانواده ای در این مورد خیلی نگران باشد، می تواند پس از ۳ سالگی برای جرم گیری دندان های کودکش به دندانپزشک مراجعه کند. به این ترتیب است که هیچ عذری برای دادن مرتب قطره آهن به کودک بالای شش ماه پذیرفته نیست.
همه گیری کم خونی
دکتر ایزدیار، با بیان این که در جامعه ما نه تنها بچه ها، که بسیاری از بزرگسالان هم دچار کم خونی و فقر آهن هستند، می گوید: «شیر مادر بهترین غذا برای نوزادان است، اما نیاز بچه را از نظر آهن تامین نمی کند. در کشورهای دیگر غذاهای آماده و کمکی مثل سرلاک ها با آهن تقویت می شوند، اما در کشور ما لازم است که بچه ها حتماً قطره آهن را به طور مرتب استفاده کنند.»
استفاده از شیر پاستوریزه برای تغذیه شیرخواران در برخی مناطق از دیگر عوامل مشکل زا در این زمینه است.
دکتر بهرامی هم در این زمینه می گوید: «استفاده از شیر گاو، قبل از یک سالگی و به خصوص قبل از ۹ ماهگی روی روده کودک اثر منفی می گذارد و در صورت وجود حساسیت شدید به پروتئین گاوی حتی منجر به خونریزی گوارشی می شود که از عوامل دیگر موثر در بروز کم خونی در کودکان است.»
چراغ نه چندان قرمز کم خونی
دکتر ایزدیار در زمینه علائم کم خونی فقر آهن، می گوید: «مهم ترین علامت فقر آهن در کودکان در سن مدرسه به صورت کاهش قدرت یادگیری و کاهش و ضعف حافظه نمایان می شود.
در سنین پایین تر علایمی همچون رنگ پریدگی و سفیدبودن لب باید از سوی خانواده جدی تلقی شود؛ زودرنجی، کم خوابی یا پرخوابی، تپش قلب و خستگی زودرس از دیگر علائم فقر آهن است که البته ممکن است در کودکان این علائم چندان مشهود نباشد.»
اما قصهِ کم خونی به همین جا ختم نمی شود. فقر آهن علاوه بر خستگی زودرس و تپش قلب می تواند کودک را با مشکلات دیگری نیز مواجه کند. دکتر بهرامی در این زمینه می گوید: «ضعف سیستم دفاعی بدن از عوارض فقر آهن است. در ضمن در صورتی که این فقر آهن شدید باشد و به موقع معالجه نشود ضریب هوش کودک را به شدت کاهش می دهد.»
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت ۲میلیارد نفر از جمعیت ۶میلیاردی جهان دچار کمبود آهن هستند که از این تعداد سالانه یک میلیون نفر جان خود را از دست می دهند.
دکتر علی شهریاری فوق تخصص خون و آنکولوژی با بیان این که علت های کم خونی بسیار متنوع اند اما شایع ترین نوع آن ها ناشی از این است که مواد سازنده خون مثل آهن یا اسید فولیک در بدن کم می شود، می افزاید: «کم خونی در زنان شایعتر از مردان است، چون به طور مرتب خون از دست می دهند؛ همچنین کم خونی در زنانی که زایمان مکرر دارند و یا عادات ماهانه نامرتب و شدید دارند بیشتر از دیگر زنان دیده می شود.»
وی در ادامه می گوید: «سوء هاضمه، صاف شدن زبان، زخم های گوشه لب و ریزش مو می تواند علامت های اختصاصی انواع کم خونی ها باشد.»
دختران خون می خواهند
برای ساختن جزء مهم خون که همان هموگلوبین است به آهن نیاز داریم و وقتی آهن وجود نداشته باشد، میزان هموگلوبین نیز پایین آمده و در نتیجه کم خونی فقر آهن ایجاد می شود.
در سنین رشد افزایش نیاز به آهن بوجود می آید و به علت این که این نیاز بر طرف نمی شود آهن کافی به بدن نمی رسد و در نتیجه کم خونی، مخصوصا در دختران، از همان دوره نوجوانی ریشه می گیرد.
دکتر شهریاری می گوید: «علت اصلی کم خونی فقر آهن درسنین کودکی و نوجوانی سوء تغذیه است. اگر این کمبود آهن در سنین رشد باشد باعث تاخیر رشد جسمی و جنسی در فرد می شود و در افرادی که زمینه بیماریهای قلبی عروقی دارند نیز باعث تشدید این عارضه می شود؛ همچنان که در زنان باردار هم برای مادر و هم برای بچه مشکل ایجاد می کند.»
وی با بیان این که یکی از راههای پیشگیری از کم خونی اضافه کردن آهن یا اسید فولیک به مواد غذایی عمده مثل نان است، می افزاید: «خوشبختانه در حال حاضر از بهترین برنامه ها در ایران غنی کردن آرد است که به تدریج درحال گسترش است».
نظر کاربران
سلام پسرم سه سال و چهارماهشه میخواستم ببینم میشه بجای قطره آهن ، قرص فروس سولفات بهش بدم .منظورم اینه که قرص باشه قطره نباشه چون قرص بهتر میخوره.
پاسخ ها
سلام و ممنون از توجهتون
برای طرح سوال و گرفتن پاسخ فقط از لینک
زیر استفاده کنید
https://moshavere.niniban.com/