با بچه های خجالتی چگونه رفتار کنیم؟

در سنین مهد کودک، پیش‌دبستانی و دوره دبستان، بچه‌ها کم کم دوست‎شدن با بچه‌های دیگر را یاد گرفته و تمرین می‌کنند.

تبیان: در سنین مهد کودک، پیش دبستانی و دوره دبستان، بچه ها کم کم دوست شدن با بچه های دیگر را یاد گرفته و تمرین می کنند. با توجه به نقشی که داشتن دوست در سلامت روانی انسان بازی می کند، مهارت دوست یابی برای بچه ها مهم می شود.

کمکش کنیم که خجالت نکشد

برخی کودکان از دیگر هم سن و سالان خود در زمینه دوست یابی کندتر پیشرفت می کنند و نیاز دارند تا والدین با آگاهی از روش های فرزند پروری در این زمینه به بچه ها کمک کنند. در این مقاله روش عملی و شیوه کاربردی برای رفع مشکل دوست شدن بچه های کم رو آمده است:

۱) خودتان الگو باشید - به بچه ها در عمل و حین صحبت ها نشان دهید که چگونه خودتان با دوستانتان ارتباط دارید و این رابطه چه قدر مفید و خوشایند است. همچنین بر نکاتی مثل صبوری و شریک شدن که لازمه دوستی است، در صحبت ها و اعمال خود تکیه کنید.

۲) تشویق کنید ولی اجبار نکنید. اگر فرزند کم رویی دارید او را به برقراری ارتباط در موقعیت های جدید تشویق کنید ولی او را مجبور نکنید. بگذارید کودک با گام و سرعت مورد نظر خودش با محیط رابطه برقرار کند. این مسئله در شروع دوره مهد کودک و روزهای اول مدرسه بسیار مهم است.

۳) کودک را به فعالیت های خارج مدرسه ببرید برای رویارویی کودک با دوستان جدید؛ او را به کلاس هایی مثل کلاس های ورزشی، زبان، سفال و … ببرید تا با بچه های جدید مواجه و آشنا شود.

پس از چند جلسه از او بپرسید که با کدام بچه بیشتر دوست است و او را برای بازی به منزل دعوت کنید. بدین ترتیب کودک طعم شیرین دوستی را می چشد و تمایلش بیشتر می شود.

در مهمانی دوستان کودکتان طوری رفتار کنید که فرزندتان به والدینش افتخار کند، البته این کار نیازمند درک دنیای کودکانه آن ها و به رسمت شناختن علاقه مندی هایشان است.

۴) تنها به یک دوست صمیمی، بسنده نکنید -اگر فرزندتان فقط یک دوست صمیمی دارد و فقط با او ارتباط برقرار می کند، سعی کنید افق دیدش را وسیع کرده و به او نشان دهید که می تواند در حالیکه آن دوست اصلی را حفظ می کند، دوستان دیگری هم داشته باشد.

به کودک بیاموزید احساساتش را با دوستانش در میان بگذارد. این کار هم جنبه احساسات منفی مانند شرمندگی و عذر خواهی و هم جنبه احساسات مثبت مانند شادی و خوشحالی را در بر می گیرد.

۵) با بچه های فامیل و همسایه های شایسته ارتباط برقرار کنید. - به نزدیکانتان نگاه کنید و برای با هم بودن بچه های فامیل و همسایه ها - در رده های سنی قدری متفاوت - برنامه ریزی کنید و البته به این دوستی ها نظارت داشته باشید.

۶) اوقات تنهایی و در جمع بودن را متعادل کنید برای رفع کم رویی کودک، برنامه او را بیش از حد با فعالیت های اجتماعی پر نکنید (به عبارتی از آن طرف بام نیفتید). اوقاتی را هم برای تنها بودن در نظر بگیرید تا تعادل و هماهنگی برقرار شود.

۷) با دقت نگاه کنید - موقعی که کودک در جمع بچه های دیگر است، به رفتار فرزندتان به خوبی توجه نمایید. آیا او رئیس مآب است؟ آیا رفتارش تهاجمی است؟ آیا وسایل و اسباب بازی هایش را به بچه ها نمی دهد؟ آیا موقع باختن در بازی، خودش را می بازد؟ آیا خیلی مظلوم است و نمی تواند از خودش دفاع کند؟ و ده ها مورد دیگر. پس از اینکه احتمالاً مشکلی را یافتید، روی جایگزینی آن رفتار با رفتارهای مثبت کار کنید.

۸) رفتار با همبازی های مشکل ساز را به او بیاموزید - بازی بچه ها با همبازی هایشان دارای افت و خیزهای طبیعی است و چالش های خودش را دارد. حل کردن و کنار آمدن با مشکلات در روابط اجتماعی؛ مهارتی بس ارزشمند است که بچه ها حین بازی های گروهی و در جمع همسالان می آموزند.

البته گاهی مشکلی حاد می شود و یک همبازی به دیگران از نظر فیزیکی یا احساسی دائماً صدمه وارد می کند. در این شرایط علاوه بر آموزش نحوه برخورد با این شرایط به کودک، گاهی نیاز است شما مستقیماً دخالت نمایید.

۹) بیان احساسات را به کودک بیاموزید بیان احساسات و آگاهی از احساسات درونی، یک مهارت بسیار مهم در سلامت روانی شخص است. به کودک بیاموزید احساساتش را با دوستانش در میان بگذارد.

این کار هم جنبه احساسات منفی مانند شرمندگی و عذر خواهی و هم جنبه احساسات مثبت مانند شادی و خوشحالی را در بر می گیرد. بیان احساسات، برای کودکان در سنین کوچک تر از دوره دبستان قدری زود است و می تواند تقریباً از دوره دبستان شروع شود.

۱۰) به کودک بیاموزید تا حد امکان خود را با بچه های دردسر ساز، مواجه نکند به خصوص آن هایی که موجب آسیب فیزیکی و زد و خورد می شوند.

هر چند بچه ها بایستی مواجهه با شرایط دشوار و مراقبت از خود را بیاموزند، ولی دلیلی برای اینکه خود را در معرض خطر قرار دهند، وجود ندارد. برنامه های اجتماعی فرزندتان را با کودکان دیگر ادامه دهید و با کودکان دردسر ساز، رفت و آمد نداشته باشید.