نکات مهم در تربیت کودکان، ویژه مادران شاغل

مهدهای کودک در صورتیکه والدین شاغل، فردی را برای واگذاری کودک خود در اختیار نداشته باشند، اصلی ترین گزینه برای آنان است.

ایرنا: کمک برای به حرکت در آوردن چرخ های زندگی، موجب شده بسیاری از زنان بویژه مادران، همپای مردان بخشی از اوقات خود را بیرون از منزل و در محیط های کاری سپری کنند.

گرچه این تلاش توامان برای معاش امری پسندیده ایست، اما عوارضی نیز دارد که مهمترین آنها، ایجاد خلاء تربیتی در کودکان است که بواسطه حضور ناکافی والدین در منزل شکل می گیرد.

گرچه همواره بر نقش مهدهای کودک و مربیان بر تربیت کودکان تاکید شده، اما به باور صاحبنطران، والدین نقش هایی اصلی و پررنگ را در تربیت صحیح و در تمام مراحل رشد و تکوین فرزند خود برعهده دارند.

بر اساس اعلام سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۰ مرکز آمار ایران، ۲۰ میلیون و ۵۵ هزار نفر از جمعیت کشور را شاغلان تشکیل می دهند که از این سرشماری، سهم مردان ۱۷ میلیون و ۸۳ هزار و سهم زنان دو میلیون ۷۲ هزار نفر است.

همچنین براساس نتایج این سرشماری، حدود 61 درصد از زنان شاغل بالاتر از 15 سال خود را متاهل و 30 درصد نیز مجرد معرفی کرده اند.

والدین شاغل چه می گویند؟

گرچه بسیاری از صاحبنظران بر نقش والدین در تربیت کودک تاکید دارند، اما سهم ویژه ای برای مادران به خاطر وابستگی و تامین نیازهای عاطفی و روحی کودک در این امر قائل هستند و معتقدند ارتباط محدود مادر با فرزند تاثیرات منفی برجای می گذارد.

«فرزانه» از جمله زنان شاغلی است که به گفته خود هر روز صبح مجبور است کودک دو ساله خود را حتی در سرمای شدید هوا از خواب بیدار کرده و به والدین یا مهد کودک بسپارد.

وی می گوید: زمانی هم که به خانه می رسم فرزندم پس از چند ساعت جنب وجوش در مهدکودک، به خواب می رود که فقط نفس کشیدن او را حین خواب می بینم.

«محمد» که دارای دو فرزند چهار و هفت ساله است نیز می گوید از آنجا که همسرم مشغول کار بیرون از خانه است، فقط دو روز در هفته می توانیم روی تربیت فرزندان خود تمرکز کنیم که این زمان نیز کافی نیست.

«لیدا» نیز که با مشکل «فرزانه» و «محمد» دست به گریبان است، می گوید: زمانیکه که در کنار کودک خود هستم تمام امور تربیتی را تحت کنترل دارم اما زمانی که از او برای مدت چند ساعت دور هستم، تربیت او دیگر در اختیار من نیست و نمی دانم که چه چیزی یاد می گیرد.

موضوع تربیت فرزند فراموش شده است

استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا ضمن تحلیل پدیده مادران شاغل و سهم آنان در تربیت فرزند می گوید: بسیاری از بانوان شاغل، اکنون مشکلات جدی برای تربیت فرزند خود دارند و همین امر نگرانی های را به همراه دارد.

دکتر «عالیه شکربیگی» می افزاید: به خاطر شاغل بودن بانوان، اکنون موضوع تربیت فرزند به فراموشی سپرده و باعث شده که تربیت فرزندان در محیط های اجتماعی مختلفی از جمله مهدکودک یا به دست پدربزرگ و مادربزرگ صورت گیرد.

وی می گوید: خستگی مادران شاغلی که از محل کار به خانه مراجعه می کنند، فرزند را دچار نوعی رهاشدگی تربیتی می کند.

به گفته این استاد جامعه شناسی، فرزندانی که در آغوش گرم خانواده و با حضور پدر و مادر تربیت می شوند دیگر دچار تفاوت تربیتی نمی شود.

مادران شاغل خستگی محل کار را به خانه نیاورند

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران نیز می گوید: امروزه به خاطر تغییر ساختار جوامع و گسترش نیازها، نقش والدین بویژه مادران در مقایسه با جامعه سنتی تغییر کرده است.

دکتر «سیدحسن موسوی» در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا می افزاید: زنانی که پس از ادامه تحصیل در عرصه های مدیریتی و اجتماعی فعالیت می کنند، بطور یقین نمی توانند در محیط خانه یا محل کار فرزندان خود را نگهداری کنند از این رو مجبور می شوند چند ساعتی فرزند یا فرزندان خود را در مهدکودک نگهداری کنند.

وی می افزاید: مهدکودک ها فقط بخشی از وظایف پدر و مادر را انجام می دهد، اما حسی که کودک در کنار خانواده دارد با بودن کنار مربیان بسیار متفاوت است.

این مددکار اجتماعی با تشریح تاثیر حضور بلندمدت کودکان در مهد کودک ها می گوید: حضور کودکان در مهدهای کودک در مدت زمان های طولانی هفت تا ۱۰ ساعته، تاثیر منفی بر روحیه آنان می گذارد که ترس از جدایی از پدر و مادر، استرس و اضطراب روزانه از جمله آنها است.

وی کاهش حس اعتماد به نفس و نداشتن خلاقیت های مختلف را از دیگر پیامدهای منفی حضور کودکان در مهد کودک ها عنوان کرده و می گوید: البته با توجه به آموزش هایی که کودکان در مهدهای کودک دریافت می کنند، ممکن است همه کودکان تحت تاثیر این اثرات منفی قرار نگیرند.

دکتر موسوی می افزاید: البته برخی مهدهای کودک، فرصت ها و امکانات آموزشی مناسبی دارند و می توانند در بروز خلاقیت کودکان نیز تاثیر مثبتی داشته باشند.

وی با بیان اینکه بهترین مهدکودک ها نیز خانه نمی شود، ادامه می دهد: ممکن است از جنبه هایی مهدکودک بتواند در فرایند رشد اجتماعی کودکان تاثیر مثبت داشته باشد، اما مادران باید وقت بیشتری با فرزندان خود صرف کنند.

دکتر موسوی تصریح می کند، مادران شاغل نیز نباید خستگی خود را وارد خانه کنند و ارتباط صمیمی تری با فرزندان داشته باشند تا بخشی از خلاء عدم وجود آنان در کنار فرزندان برطرف شود.

فرجام سخن آنکه، تربیت فرزند و فرزندپروری یکی از پرافتخارترین و در عین حال دشوارترین تکالیف والدین در زندگی های امروزی است.

والدین بویژه مادران شاغل باید وقت بیشتری را به فرزندان خود به هنگام حضور در خانه اختصاص دهند که بدون شک با چنین رویکردی می توانند ضمن تربیت صحیح فرزندان، بستر رشد سالم آنها را در کانون گرم و پر محبت خانواده رقم بزنند.