کودکانی که فلج می شوند!(۲)

راز : مادر گاهی شاد و گاهی غمگین و عصبانی است، برادر و خواهرهای بزرگتر مدام با هم درگیر شده و یکدیگر را مسخره می کنند، والدین هم از بچه ها ایراد می گیرند و آنها را مورد اهانت قرار می دهند. در این شرایط کودک تصویری نامطلوب از دنیایی که وارد آن شده، برای خود ترسیم می کند. در اینجاست که طرحواره ها شکل می گیرند.

من ترجیح می دهم از واژه «معلولیت» یا «فلج» استفاده کنم؛ زیرا اهمیت ارتباطات درون خانوادگی و عمق فاجعه بی توجهی به برقراری رابطه با فرزندان را به خوبی نشان می دهد.

آیا فرزند شما دچار فلج اطفال است؟
به احتمال قریب به یقین پاسخ شما منفی است. امروزه با بهبود وضعیت بهداشت و سلامت و افزایش آگاهی های عمومی، خانواده ها با اجرای منظم برنامه واکسیناسیون، کودکان خود را در برابر بیماری های خطرناک واکسینه می کنند؛ اما چه بسا والدینی که خداوند را به خاطر سلامت فرزندانشان شکر می کنند؛ اما متوجه بیماری های روحی و روانی آنها نیستند. گاهی والدین به علت خطاهای مهلک در زمینه تربیت فرزندان و نداشتن مهارت های فرزندپروری، از فرزندان خود انسان هایی علیل، ناتوان و مفلوک می سازند!

انواع فلج روانشناختی
والدین با نداشتن آگاهی درباره نحوه برخورد صحیح با کودک، ممکن است او را دچار یازده معلولیت یا فلج روانشناختی کنند:

۱- فلج وابستگی و بی کفایتی

۲- فلج شکست

۳- فلج اطاعت

۴- فلج طرد و انزوا

۵- فلج رها شدگی و ترک شدن

۶- فلج بی اعتمادی و بدبینی

۷- فلج محرومیت هیجانی

۸- فلج آسیب پذیری

۹- فلج نقص داشتن و شرم زدگی

۱۰- فلج معیارهای سختگیرانه

۱۱- فلج حق به جانب بودن و شایستگی

در ادامه به توضیح یک مورد از این اختلالات می پردازم و نشان می دهم چه الگوهای تربیتی غلطی به شکل گیری آنها منجر شده است.

۱- فلج وابستگی و بی کفایتی

اشتباهات اساسی که منجر به شکل گیری این اختلال می شود عبارت است از:

۱- شما والدینی بسیار حمایتگرید؛ به صورتی که بدون توجه به سن کودک با او مانند خردسال برخورد می کنید.

۲- به جای فرزندتان تصمیم می گیرید.

۳- مراقب تمام جوانب زندگی کودکتان هستید و فرصت نمی دهید او از خودش محافظت کند.

۴- مسئولیتی به کودکتان نداده و اجازه نمی دهید آب در دلش تکان بخورد و به زحمت بیفتد.

۵- از کودکتان فاصله ای نمی گیرید؛ به طوری که احساس کند فرد مستقلی است.

۶- مدام به فرزندتان درباره خطرات زندگی هشدار می دهید.

۷- در خانه چنان شرایطی راحتی فراهم می کنید که ناکامی و سختی را تجربه نمی کند.

۸- وقتی کودکتان می خواهد وظایف جدیدی برعهده بگیرد، با امر و نهی و نصیحت منصرفش می کنید.

۹- عقاید و نظرات کودک مورد تمسخر و انتقاد قرار می گیرد.

۱۰- تکالیف درسی کودکتان را انجام می دهید.

ده اشتباه فوق مربوط به حمایت های افراطی در کودکان است؛ اما حمایت های تفریطی عبارت است از:

۱۱- شما به صورت صحیح به فرزندتان کمک نکرده اید یا راهنمایی خود را از وی دریغ کرده اید.

۱۲- کودکتان را به شکلی رها می کنید که مجبور می شود به تنهایی تصمیم بگیرد، در حالی که این تصمیم گیری فراتر از شرایط سنی اوست.

۱۳- انتظار دارید کودکتان فعالیتی انجام دهد یا مطالبی را بداند که فراتر از عقل و درک اوست.

۱۴- کودکتان را مجبور می کنید در خانه مانند افراد بزرگسال رفتار کند.