دلایل حواس پرتی کودکان، چه کار کنم؟
امروزه کودکان و نوجوانانی که مساله پرتحرکی و بی قراری و کم بی توجهی دارند در سطح اجتماع بسیار دیده می شود و در پسران بیشتر از دختران وجود دارد.
سوال مخاطب نی‌نی‌بان: با سلام پسری دارم ۱۲ ساله که بسیار پر تحرک و بیقرار است. فراگیری خیلی خوبی دارد اما اصلا تمرکز ندارد و طاقت نشستن و انجام کاری را ندارد حتی تحمل نشستن و درس خواندن را هم ندارد و فقط میخواهد بازی کند یا کارتون تماشا کند. در ضمن پرخاشگر هم هست. لازم به ذکر است تمام این خصایص را در کودکی هم داشته است. لطفا مرا راهنمایی بفرمایید. با تشکر.
پاسخ نسیم کمونه، روانشناس:
امروزه کودکان و نوجوانانی که مساله پرتحرکی و بی قراری و کم بی توجهی دارند در سطح اجتماع بسیار دیده می شود و در پسران بیشتر از دختران وجود دارد. این اختلال را بیش فعالی می گویند. بیش فعالی که به اختصار ( اِی. دی. اِچ .دی ) خوانده می شود نوعی اختلال شایع است که حدود هشت تا 10 درصد کودکان را مبتلا می کند که ممکن است کودک یا نوجوان فقط پر تحرک و بی قرار باشد یا فقط مشکل توجه و تمرکز داشته باشد و در برخی موارد هر دو با هم دیده می شود. برخی از والدین با دیدن پر تحرکی فرزندان خود به بیش فعالی آن ها مشکوک می شوند اما باید دانست که جنب و جوش زیاد نشانه قانع کننده ای برای این اختلال نیست. ناتوانی در تمرکز و نداشتن صبر در گوش کردن ناتوانی در توجه کردن به جزئیات ناتوانی در انجام تکالیف مدرسه و سایر وظایف محوله، بی دقتی و بی نظمی، گم کردن مدام وسایل، بی قراری ( معمولا نشستن آرام در یک جا برای این کودکان مشکل است) و ناتوانی در انتظار کشیدن از دیگر علائم اختلال است. این دسته ازکودکان و نوجوانان بسیار به بازی های فیزیکی، بازی های کامپیوتری و گاهی تلویزیون نگاه کردن علاقه مند هستند. زیرا بازی های فیزیکی انرژی آن ها را تخلیه می کند و بازی های کامپیوتری هم ذهن آن ها را فعال نگه می دارد و به طور مداوم از نظر ذهنی تکاپو دارند و برای شان خوشایند است. از طرفی این گروه افراد تکانشی هستند و خیلی زود و بدون فکر عمل می کنند حرف می زنند و عصبانی می شوند و طولی نمی کشد مجذوب رفتارهای پرخاشگرانه خود می شود و در هر فرصتی رفتارشان را تکرار می کنند. هوش شان در حد طبیعی و بالاتر از طبیعی است. چون در تمرکز مشکل دارند. ممکن است پیشرفت تحصیلی خوبی نداشته باشند و موجب سرخوردگی و عقب نشینی آن ها شود. خوشبختانه روان شناسان و روانپزشکان توانسته اند به این گروه کمک زیادی کنند که علاوه بر درمان دارویی درمان رفتاری می تواند کمک کننده باشد. یکی از آموزش هایی که در درمان و بهبود بیش فعالی بسیار مفید است آموزش دستور پذیری است. زیرا این افراد در پیروی از دستورات با مشکل روبرو هستند بعضی از والدین در مقابل رفتارهای تکانشی کودک خود ممکن است از کوره در بروند و تهدید کنند تنبیه کنند و کتک بزنند. نشان دادن چنین رفتارهایی از طرف والدین اوضاع را وخیم تر می کند و کنترل از دست شان خارج می شود . پیشنهاد می کنم که والدین به همراه فرزندان شان نزد یک روانشناس خبره آموزش چگونگی کنترل شرایط را ببینند. بر ای این که بتوانید بی قراری فرزندتان را تا حدود زیادی کنتترل کنید روزی یک ساعت اجازه بازی کردن با کامپیوتر و تلویزیون نگاه کردن را به او بدهید. هنگام انجام تکالیف مدرسه هر مدت یک بار به او اجازه بدهید از جایش بلند شود کاری انجام بدهد و دوباره برگردد راه برود و درس بخواند. با این روش ها تا حدی می توان کنترل شرایط را در دست گرفت. از جمله روش هایی که برای افزایش تمرکز می توان استفاده کرد می توان به موارد زیر اشاره داشت : 1- اولین راه استفاده از دارو درمانی است که اثر کوتاه مدت اما مثبتی به همراه دارد. 2 - انجام رفتار درمانی که با کمک درمان گران رفتاری و روان شناسان صورت می پذیرد. با به کار گیری این روش ها و ترفندهای رفتاری، رفتار کودک اصلاح می شود و بچه یاد می گیرد که مهارت های لازم و کنترل خود را افزایش بدهد. ضمن اینکه رژیم غذایی را که اختلال کمبود توجه همراه با بیش فعالی به دنبال دارد را باید بچه ها در برنامه غذایی خود داشته باشند و در واقع از مصرف خوراکی هایی که حاوی مواد افزودنی هستند مانند شکلات؛ تنقلات شیرین، غذاهای رنگی، آب نبات ها، نوشابه های گاز دار و همچنین از مصرف میوه هایی مثل پرتقال و آب پرتقال و همچنین گوجه خودداری کنند. اما برای این که تمرکز بچه افزایش پیدا کند، خوراکی هایی نیز هستند که به ایجاد این مساله کمک می کنند. مصرف موادی مثل پاستا، ماکارونی، موز، سیب زمینی، انواع میوه ها به جز پرتقال، پنیر، ماست، کمپلکس غلات ( البته حاوی مواد افزودنی نداشته باشد) و همچنین مصرف شیر و آب می تواند مفید به فایده واقع شود. غیر از رژیم غذایی که باید به آن توجه داشت، ورزش هایی نیز وجود دارند که برای بالا بردن توجه کودک مفید است و والدین یا معلمان می توانند آن را آموزش بدهند. 1- اولین ورزش، ورزش مغزی است که انجام حرکات ضربدری یک نوع تمرین برای ورزش دادن مغز است. ورزش مغزی برای مغز کودک شما درست مثل رفتن به کلاس ورزش است و به بچه کمک می کند تا دو طرف مغز هر دو با هم به خوبی کار کنند. روش کار نیز به این ترتیب است که بچه روی یک نقطه بایستد و هر کدام از زانوهایش را به ترتیب بالا بیاورد تا به آرنج دست مخالفش برخورد کند و ضمن این که این کار را باید به آهستگی انجام بدهد. این تمرین را باید صبح و عصر 10 مرتبه انجام بدهد. ورزش دیگری که می توان به آن اشاره داشت این است که بچه با دست راست بینی خود را بگیرد و با دست چپ گوش راستش را بگیرد و سپس همین حرکات را به شکل بر عکس با دست چپ خود انجام دهد. یعنی بینی اش را گرفته و سپس با دست راست گوش چپش را بگیرد.
پاسخ علی بدیع چراغی، روانشناس :
در خصوص تحرک زیاد خب معمولا پدر و مادر فکر می کنند که بچه در این سن باید رفتارهایی مطابق با رفتارها و انتظارات بزرگترها از خود نشان بدهد و بنشیند و حرکت هم نکند. اما باید گفت که نشان دادن این گونه رفتارها طبیعت بچه ها است و باید تحرک داشته باشند و بازی کنند و با توجه به شرایط امروز ما می بینیم که بچه ها یا سرگرم تماشای فیلم هستند یا بازیگوشی و سرشان در تبلت و تلفن همراه است. اما در مورد بی قرار بودن و بی توجه بودن باید گفت که این جا یک مشکل مطرح است. وقتی بچه ای تمرکز و توجه لازم را ندارد یعنی نمی تواند کاری را به دقت انجام بدهد. معلم به او تکلیفی می دهد اما انجام نمی دهد یا در حین انجام تکلیفش نمی تواند ۲۰ دقیقه فکرش را روی انجام درست آن متمرکز کند. چنین مساله ای باید حتما مورد بررسی قرار بگیرد و علت یابی شود. در این مورد یا کودک دچار بیش فعالی است یا بیش فعالی همراه با عدم توجه دارد در صورتی که این مساله باشد باید فوری اقدام کرد تا روی تحصیل بچه تاثیر سوء نگذارد. اما در مورد علائم و نشانه هایی که در مورد بیش فعالی باید به آن توجه کرد می توان گفت که بسیاری از شیطنت هایی که بچه ها انجام می دهند نمی توان لفظ بیش فعالی را در مورد آن ها به کار برد. چرا که بچه های بیش فعال این گونه رفتارها را در همه جا از جمله مدرسه خانه کوچه و در بازی با همسالان شان از خود نشان می دهند. بیش فعال ها رفتارهایی بیش از حد معمول دارند. نکته بعدی این که معمولا بچه های بیش فعال نمی توانند یک کار را به طور مشخص پست سر هم و به طور هماهنگ انجام بدهند و مدام از بازی که انجام می دهند به سمت بازی دیگر می روند. هیچ وقت نمی توانند روی انجام فعالیتی به خوبی تمرکز کنند. حتی نشستن پای برنامه های تلویزیون برای آن ها سخت است و نمی تواند یک ربع یا بیست دقیقه پای آن بنشینند و نگاه کنند. توصیه ای که می توانم به ایشان داشته باشم این است که به یک روانشناس داشته باشند و نه روانپزشک . به این علت که روانپزشک دارو تجویز می کند و تاثیر دارو تا یکی دو ساعت است و بعد از از بین رفتن اثر داروها دوباره همان بی توجهی ها و عدم تمرکزها شروع می شود. اما روانشناس رفتار درمانی هم انجام می دهد و می تواند مشکل عدم تمرکز و توجه لازمی که پسرشان دارد را برطرف کند.
پاسخ نسیم کمونه، روانشناس:
امروزه کودکان و نوجوانانی که مساله پرتحرکی و بی قراری و کم بی توجهی دارند در سطح اجتماع بسیار دیده می شود و در پسران بیشتر از دختران وجود دارد. این اختلال را بیش فعالی می گویند. بیش فعالی که به اختصار ( اِی. دی. اِچ .دی ) خوانده می شود نوعی اختلال شایع است که حدود هشت تا 10 درصد کودکان را مبتلا می کند که ممکن است کودک یا نوجوان فقط پر تحرک و بی قرار باشد یا فقط مشکل توجه و تمرکز داشته باشد و در برخی موارد هر دو با هم دیده می شود. برخی از والدین با دیدن پر تحرکی فرزندان خود به بیش فعالی آن ها مشکوک می شوند اما باید دانست که جنب و جوش زیاد نشانه قانع کننده ای برای این اختلال نیست. ناتوانی در تمرکز و نداشتن صبر در گوش کردن ناتوانی در توجه کردن به جزئیات ناتوانی در انجام تکالیف مدرسه و سایر وظایف محوله، بی دقتی و بی نظمی، گم کردن مدام وسایل، بی قراری ( معمولا نشستن آرام در یک جا برای این کودکان مشکل است) و ناتوانی در انتظار کشیدن از دیگر علائم اختلال است. این دسته ازکودکان و نوجوانان بسیار به بازی های فیزیکی، بازی های کامپیوتری و گاهی تلویزیون نگاه کردن علاقه مند هستند. زیرا بازی های فیزیکی انرژی آن ها را تخلیه می کند و بازی های کامپیوتری هم ذهن آن ها را فعال نگه می دارد و به طور مداوم از نظر ذهنی تکاپو دارند و برای شان خوشایند است. از طرفی این گروه افراد تکانشی هستند و خیلی زود و بدون فکر عمل می کنند حرف می زنند و عصبانی می شوند و طولی نمی کشد مجذوب رفتارهای پرخاشگرانه خود می شود و در هر فرصتی رفتارشان را تکرار می کنند. هوش شان در حد طبیعی و بالاتر از طبیعی است. چون در تمرکز مشکل دارند. ممکن است پیشرفت تحصیلی خوبی نداشته باشند و موجب سرخوردگی و عقب نشینی آن ها شود. خوشبختانه روان شناسان و روانپزشکان توانسته اند به این گروه کمک زیادی کنند که علاوه بر درمان دارویی درمان رفتاری می تواند کمک کننده باشد. یکی از آموزش هایی که در درمان و بهبود بیش فعالی بسیار مفید است آموزش دستور پذیری است. زیرا این افراد در پیروی از دستورات با مشکل روبرو هستند بعضی از والدین در مقابل رفتارهای تکانشی کودک خود ممکن است از کوره در بروند و تهدید کنند تنبیه کنند و کتک بزنند. نشان دادن چنین رفتارهایی از طرف والدین اوضاع را وخیم تر می کند و کنترل از دست شان خارج می شود . پیشنهاد می کنم که والدین به همراه فرزندان شان نزد یک روانشناس خبره آموزش چگونگی کنترل شرایط را ببینند. بر ای این که بتوانید بی قراری فرزندتان را تا حدود زیادی کنتترل کنید روزی یک ساعت اجازه بازی کردن با کامپیوتر و تلویزیون نگاه کردن را به او بدهید. هنگام انجام تکالیف مدرسه هر مدت یک بار به او اجازه بدهید از جایش بلند شود کاری انجام بدهد و دوباره برگردد راه برود و درس بخواند. با این روش ها تا حدی می توان کنترل شرایط را در دست گرفت. از جمله روش هایی که برای افزایش تمرکز می توان استفاده کرد می توان به موارد زیر اشاره داشت : 1- اولین راه استفاده از دارو درمانی است که اثر کوتاه مدت اما مثبتی به همراه دارد. 2 - انجام رفتار درمانی که با کمک درمان گران رفتاری و روان شناسان صورت می پذیرد. با به کار گیری این روش ها و ترفندهای رفتاری، رفتار کودک اصلاح می شود و بچه یاد می گیرد که مهارت های لازم و کنترل خود را افزایش بدهد. ضمن اینکه رژیم غذایی را که اختلال کمبود توجه همراه با بیش فعالی به دنبال دارد را باید بچه ها در برنامه غذایی خود داشته باشند و در واقع از مصرف خوراکی هایی که حاوی مواد افزودنی هستند مانند شکلات؛ تنقلات شیرین، غذاهای رنگی، آب نبات ها، نوشابه های گاز دار و همچنین از مصرف میوه هایی مثل پرتقال و آب پرتقال و همچنین گوجه خودداری کنند. اما برای این که تمرکز بچه افزایش پیدا کند، خوراکی هایی نیز هستند که به ایجاد این مساله کمک می کنند. مصرف موادی مثل پاستا، ماکارونی، موز، سیب زمینی، انواع میوه ها به جز پرتقال، پنیر، ماست، کمپلکس غلات ( البته حاوی مواد افزودنی نداشته باشد) و همچنین مصرف شیر و آب می تواند مفید به فایده واقع شود. غیر از رژیم غذایی که باید به آن توجه داشت، ورزش هایی نیز وجود دارند که برای بالا بردن توجه کودک مفید است و والدین یا معلمان می توانند آن را آموزش بدهند. 1- اولین ورزش، ورزش مغزی است که انجام حرکات ضربدری یک نوع تمرین برای ورزش دادن مغز است. ورزش مغزی برای مغز کودک شما درست مثل رفتن به کلاس ورزش است و به بچه کمک می کند تا دو طرف مغز هر دو با هم به خوبی کار کنند. روش کار نیز به این ترتیب است که بچه روی یک نقطه بایستد و هر کدام از زانوهایش را به ترتیب بالا بیاورد تا به آرنج دست مخالفش برخورد کند و ضمن این که این کار را باید به آهستگی انجام بدهد. این تمرین را باید صبح و عصر 10 مرتبه انجام بدهد. ورزش دیگری که می توان به آن اشاره داشت این است که بچه با دست راست بینی خود را بگیرد و با دست چپ گوش راستش را بگیرد و سپس همین حرکات را به شکل بر عکس با دست چپ خود انجام دهد. یعنی بینی اش را گرفته و سپس با دست راست گوش چپش را بگیرد.
پاسخ علی بدیع چراغی، روانشناس :
در خصوص تحرک زیاد خب معمولا پدر و مادر فکر می کنند که بچه در این سن باید رفتارهایی مطابق با رفتارها و انتظارات بزرگترها از خود نشان بدهد و بنشیند و حرکت هم نکند. اما باید گفت که نشان دادن این گونه رفتارها طبیعت بچه ها است و باید تحرک داشته باشند و بازی کنند و با توجه به شرایط امروز ما می بینیم که بچه ها یا سرگرم تماشای فیلم هستند یا بازیگوشی و سرشان در تبلت و تلفن همراه است. اما در مورد بی قرار بودن و بی توجه بودن باید گفت که این جا یک مشکل مطرح است. وقتی بچه ای تمرکز و توجه لازم را ندارد یعنی نمی تواند کاری را به دقت انجام بدهد. معلم به او تکلیفی می دهد اما انجام نمی دهد یا در حین انجام تکلیفش نمی تواند ۲۰ دقیقه فکرش را روی انجام درست آن متمرکز کند. چنین مساله ای باید حتما مورد بررسی قرار بگیرد و علت یابی شود. در این مورد یا کودک دچار بیش فعالی است یا بیش فعالی همراه با عدم توجه دارد در صورتی که این مساله باشد باید فوری اقدام کرد تا روی تحصیل بچه تاثیر سوء نگذارد. اما در مورد علائم و نشانه هایی که در مورد بیش فعالی باید به آن توجه کرد می توان گفت که بسیاری از شیطنت هایی که بچه ها انجام می دهند نمی توان لفظ بیش فعالی را در مورد آن ها به کار برد. چرا که بچه های بیش فعال این گونه رفتارها را در همه جا از جمله مدرسه خانه کوچه و در بازی با همسالان شان از خود نشان می دهند. بیش فعال ها رفتارهایی بیش از حد معمول دارند. نکته بعدی این که معمولا بچه های بیش فعال نمی توانند یک کار را به طور مشخص پست سر هم و به طور هماهنگ انجام بدهند و مدام از بازی که انجام می دهند به سمت بازی دیگر می روند. هیچ وقت نمی توانند روی انجام فعالیتی به خوبی تمرکز کنند. حتی نشستن پای برنامه های تلویزیون برای آن ها سخت است و نمی تواند یک ربع یا بیست دقیقه پای آن بنشینند و نگاه کنند. توصیه ای که می توانم به ایشان داشته باشم این است که به یک روانشناس داشته باشند و نه روانپزشک . به این علت که روانپزشک دارو تجویز می کند و تاثیر دارو تا یکی دو ساعت است و بعد از از بین رفتن اثر داروها دوباره همان بی توجهی ها و عدم تمرکزها شروع می شود. اما روانشناس رفتار درمانی هم انجام می دهد و می تواند مشکل عدم تمرکز و توجه لازمی که پسرشان دارد را برطرف کند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼