تعریف شیوه های فرزند پروری، راهنمایی کنید

سوال: بنده را در جهت تربیت هر چه بهتر فرزند ۴ ساله ام راهنمایی نمایید.

پاسخ: بیان نکات فرزند پروری به صورت کلی زمان زیادی احتیاج دارد وشاید صفحاتی در حد کتاب را به خودش اختصاص دهد . اما موضوعا کلیدی هست که ما انتظار داریم والدین پس از سن سه سالگی رعایت کنند که به اختصار خدمت شما ارائه میدهم.

اگر کودک ببیند که شما ثبات در رفتار با او ندارید متوجه می‌شود که می‌تواند گاهی از نتیجه کارهای خود فرار کند. اما اگر انضباط شما قاطع و همیشگی باشد کودک یادمی‌گیرد که مسئولیت رفتار خود را بپذیرد. کودک در این شرایط می‌تواند پیش بینی کند که اگر رفتار بدی داشته باشد، پیامد خوبی نخواهد دید و بالعکس رفتار خوبش بدون پاداش نخواهد ماند. در این حالت احتمال بروز مشکلات رفتاری در کودک کمتر می‌شود. یادتان باشد انضباط قاطعانه به معنای کتک زدن و فحش دادن به کودکی که کار نادرست انجام داده، نیست. بلکه به معنای ثبات در رفتار و به سرعت واکنش نشان دادن به بد رفتاری کودک است. به گونه ای که کودک متوجه ارتباط رفتار خود با پیامد مورد نظر بشود. مثلا اگر کودک شما در پارک کودک دیگری را هل می‌دهدو با او دعوا می‌کند تا خودش سوار سرسره بشود، نه تنها لازم است به سرعت جلوی کتک زدن و دعوای آنها را بگیرید. بلکه لازم است کودک را به محلی دور از سرسره ببرید تا آرام شود و به او بگویید که اگر یک بار دیگر نوبت را رعایت نکند و دعوا کند، از پارک خواهید رفت. اگر یک بار دیگر کودک رفتار نادرستش را تکرار کرد، لازم است قاطع باشید و طبق گفته خود پیامد را اجرا کرده و پارک را ترک کنید.‏

برای آموزش رفتار خوب و پسندیده بهترین کار این است که خودتان آن رفتار را اجرا کنید. کودکان از عمل ما می‌آموزند نه از حرف ما. اگر خودتان دروغ بگویید و کودک ببیند که شما این کار را می‌کنید او هم به شما دروغ خواهد گفت، حتی اگر صدبار هم به او بگویید که دروغ بد است. اگر شما موقع عصبانیت داد بزنید و کتکش بزنید او هم یاد می‌گیرد که وقتی از دوستانش عصبانی شد داد بزند و کتکشان بزند. اگر ببیند که وقتی اشتباهی از شما سر زد، معذرت‌خواهی می‌کنید، او هم یاد می‌گیرد که عذرخواهی کند. بنابراین اگر دوست دارید به فرزندتان ادب بیاموزید، اول خودتان با ادب باشید!‏

کودکانی که حق انتخاب نداشته باشند، معمولا در بزرگسالی استقلال کافی برای تصمیم گیریهای مهم و بزرگ زندگی نخواهند داشت و نخواهند توانست از پس حل مشکلاتشان بر بیایند، چون اعتماد به نفس لازم را ندارند. از سنین کم به کودکتان حق انتخاب بدهید تا هم اعتماد به خود را یاد بگیرد و هم بتواند برای مشکلاتش راه حل پیدا کند. در کنار ایجاد نظم مثبت هم می‌توانید به تقویت مهارتهای زندگی، اجتماعی و فکر کردن کودکتان کمک کنید. البته یادتان باشد گفتن اینکه تو می‌توانی کافی نیست بلکه لازم است به او فرصت بدهید که توانایی‌های خودش را تجربه کند. مثلا اگر کودک ۴ ساله شما تمایلی به مسواک زدن قبل از خواب ندارد. از او بپرسید قبل از قصه خواندن مسواک می‌زنی یا بعد از آن؟ دوست داری با من مسواک بزنی یا خودت؟ این حق انتخاب به او احساس خوبی می‌دهد و فکر نمی‌کند که مجبور است کاری که دوست ندارد را انجام دهد.
بعضی از کودکان برای به دست آوردن چیزی و یا رسیدن به خواسته‌هایشان قشقرق به پا می‌کنند. آنها دست و پا بر زمین می‌کوبند و جیغ و داد می‌کنند تا به نتیجه برسند. اگر یک بار با این کار به خواسته خود برسند دیگر سخت می‌توانید آنها را اصلاح کنید. گاهی حتی ممکن است کودک برای جلب توجه شما دست به این کار بزند.

در هر صورت لازم است که شما چشم پوشی کنید و به آنها بی‌توجه باشید. یادتان باشد قاطع باشید و برای اینکه در فروشگاه و یا جلوی دیگران آبرویتان نرود، به خواسته کودک تن ندهید. اگر می‌بینید که اعصابش را ندارید و نمی‌توانید این رفتار را تحمل کنید، بروید و از محل دور شوید. به کودک خود یاد بدهید که حتی وقتی عصبانی می‌شوید و ناراحت هستید، خود را کنترل کرده و آرام می‌شوید. حتی تن صدای شما هم به کودک یاد می‌دهد که چگونه رفتاری مناسب است. اما اگر نمی‌توانید آرام بمانید و ممکن است واکنش نادرستی نشان دهید، بهتر است محل را ترک کنید تا به حالت عادی برگردید.(تبیان)
‏