علت کشيدن موی سر در کودکان
اگر كودكتان موهاى خودش را مى‌كشد، احتمالاً ناراحت يا نگران است. اين رفتار حتى مى تواند نشانه نوعى اختلال عصبى باشد. اگر در اين باره احساس نگرانى مى‌كنيد با پزشكش صحبت كنيد.
کشيدن مو، در کودکان، مانند لگد زدن، گاز گرفتن، نيشگون گرفتن و زدن، يکى از راه‌هايى است که کودک به وسيله آن سعى در کنترل محيط اطرافش دارد. دلايل زيادى براى اين رفتار‌ها وجود دارد، اما واضح‌ترين آنها اين است که کودک فهميده که چه کارهايى واکنش ديگران را به همراه دارد.
به گفته مارک رابرتز، پروفسور دانشگاه ايداهو در رشته روانشناسى بالينى، اين رفتار کودک درست مانند زدن کليد و روشن شدن لامپ است. کودک با خودش مى‌گويد: " چه جالب! وقتى موهاى خواهرم را مى‌کشم، او جيغ مى‌کشد!". شايد هم دليل مو کشيدن از نظر او، متوقف کردن يک اتفاق ناخوشايند است. مثلاً دوستش مى‌خواهد اسباب بازيش را بگيرد و با کشيدن مويش دست از اين کار بر مى‌دارد. از آنجايى که مهارت‌هاى شناختى کودک، در حال رشد است، او با اين کار شرايطى را که برايش پيش آمده کنترل مى‌کند. صحنه‌اى را تصور کنيد که خواهر بزرگترش آخرين شيرينى داخل ظرف را بر مى‌دارد و کودکتان با کشيدن موى او صداى جيغش را در مى‌آورد. به احتمال زياد شما وارد عمل مى‌شويد و خواهر بزرگتر را مجبور مى‌کنيد، شيرينى‌اش را با او تقسيم کند. احتمالاً دفعه بعد، خواهر بزرگتر قبل از اينکه آخرين شيرينى را بردارد کمى فکر مى‌کند.
اگر کودکتان موهاى خودش را مى‌کشد، احتمالاً ناراحت يا نگران است. اين رفتار حتى مى‌تواند نشانه نوعى اختلال عصبى باشد. اگر در اينباره احساس نگرانى مى‌کنيد با پزشکش صحبت کنيد.
با عادت مو کشيدن چه بايد کرد
1- به او نشان دهيد که چيزى نصيبش نمى‌شود. اين کليدى‌ترين راه حل براى متوقف کردن رفتار بدش است. با ناديده گرفتن کارش، به او مى‌فهمانيد که اين روش عملى است و او با کشيدن مو، مى‌تواند به خواسته‌اش برسد. شرايطى را تصور کنيد که کودکتان موى دوستش را کشيده است تا اسباب بازى او را بگيرد، و شما بدون کوچکترين اشاره‌اى، نسبت به اتفاقى که رخ داده، مى‌رويد تا براى کودکتان داستان تعريف کنيد و حواسش را پرت کنيد. کودکان اثرات متقابل روابط اجتماعى را درک نمى‌کنند، و تنها چيزى که با اين کار به او مى‌فهمانيد، اين است که با کشيدن موى ديگران مى‌تواند حس ترحم شما را نسبت به خودش برانگيزد و شما را از آنِ خودش کند. کار درستى که بايد انجام دهيد اين است که بلافاصله پس از کشيدن مو، اسباب بازى را به دوستش بازگردانيد و همزمان بگوييد " ما، مو نمى‌کشيم! ". همين چند کلمه کافيست. در اين تکنيک بايد سريع عمل کنيد زيرا کودکان در لحظه زندگى مى‌کنند. با اينکار مى‌فهمد که مو کشيدن حاصلى نداشت و اسباب بازى را از دست داد.
2- هيچگاه تلافى نکنيد. هرگز سعى نکنيد مو هايش را بکشيد تا به او ثابت کنيد که اين کار چقدر دردناک است. هدف کودک از کشيدن مو، ايجاد تغيير در شرايط است مثلاً مى‌خواهد دوستش را از تلاش براى گرفتن عروسکش منصرف کند، نه اينکه به کسى آزار برساند. اما پيامى که از کار شما دريافت مى‌کند اين است : براى اصلاح کردن رفتار کسى، بايد تلافى کنى. در صورتيکه شما بايد الگوى او باشيد و به او ياد دهيد که در هر شرايطى به جاى آزار رساندن به ديگران، بايد از کلمات، براى بيان خواسته هايش، کمک بگيرد.
3- وقتى کودک موى کسى را مى‌کشد، ابتدا مشتش را باز کنيد و فرد قربانى را نجات دهيد. سپس دستش را محکم بگيريد و بگوييد: " ما، مو نمى‌کشيم! مو کشيدن درد دارد! ". بعد اگر خواستيد مى‌توانيد از روش مهلت دادن، استفاده کنيد. او را بر روى صندلى بنشانيد و خودتان هم کنارش بايستيد. اما هرگز در اين يکى، دو دقيقه با او صحبت نکنيد. وقتى مهلت يکى دو دقيقه اى تمام شد، درباره وضعيتى که پيش آمده با او صحبت کنيد. حتى اگر هنوز مهارت زبانى او کامل نشده و نمى‌تواند صحبت کند، اين کار را بکنيد. زيرا نشان مى‌دهيد که مشکلات را بايد با صحبت کردن حل کرد نه چيز ديگرى ( مثل مو کشيدن ). از او سؤال کنيد "مى دانى چه کارى کردى که اشتباه بود؟" بعد از جوابش ادامه دهيد "به نظرت چرا اشتباه بود؟" نگران نشويد اگر مى‌گويد " چون بايد تنبيه مى‌شدم". از نظر رشدى اين پاسخ عاديست. شما ادامه دهيد "بله اگر مو بکشى تنبيه مى‌شوى اما ما بايد به يک چيز ديگر هم فکر کنيم. ما نبايد موى ديگران را بکشيم چون ممکن است به آنها صدمه بزنيم!". منتظر معجزه نباشيد که پس از اين مکالمه همه چيز درست شود. کودکان به سختى موضوعى را ياد مى‌گيرند و انقدر بايد اين اتفاق تکرار شود تا در نهايت بفهمند که با اين کار نتيجه‌اى نمى‌گيرند. مقاومت کنيد و تسليم نشويد. به مرور زمان که مهارت کلامى او بهتر شد، به او ياد دهيد که از صحبت کردن براى حل مشکلش استفاده کند.
به گفته مارک رابرتز، پروفسور دانشگاه ايداهو در رشته روانشناسى بالينى، اين رفتار کودک درست مانند زدن کليد و روشن شدن لامپ است. کودک با خودش مى‌گويد: " چه جالب! وقتى موهاى خواهرم را مى‌کشم، او جيغ مى‌کشد!". شايد هم دليل مو کشيدن از نظر او، متوقف کردن يک اتفاق ناخوشايند است. مثلاً دوستش مى‌خواهد اسباب بازيش را بگيرد و با کشيدن مويش دست از اين کار بر مى‌دارد. از آنجايى که مهارت‌هاى شناختى کودک، در حال رشد است، او با اين کار شرايطى را که برايش پيش آمده کنترل مى‌کند. صحنه‌اى را تصور کنيد که خواهر بزرگترش آخرين شيرينى داخل ظرف را بر مى‌دارد و کودکتان با کشيدن موى او صداى جيغش را در مى‌آورد. به احتمال زياد شما وارد عمل مى‌شويد و خواهر بزرگتر را مجبور مى‌کنيد، شيرينى‌اش را با او تقسيم کند. احتمالاً دفعه بعد، خواهر بزرگتر قبل از اينکه آخرين شيرينى را بردارد کمى فکر مى‌کند.
اگر کودکتان موهاى خودش را مى‌کشد، احتمالاً ناراحت يا نگران است. اين رفتار حتى مى‌تواند نشانه نوعى اختلال عصبى باشد. اگر در اينباره احساس نگرانى مى‌کنيد با پزشکش صحبت کنيد.
با عادت مو کشيدن چه بايد کرد
1- به او نشان دهيد که چيزى نصيبش نمى‌شود. اين کليدى‌ترين راه حل براى متوقف کردن رفتار بدش است. با ناديده گرفتن کارش، به او مى‌فهمانيد که اين روش عملى است و او با کشيدن مو، مى‌تواند به خواسته‌اش برسد. شرايطى را تصور کنيد که کودکتان موى دوستش را کشيده است تا اسباب بازى او را بگيرد، و شما بدون کوچکترين اشاره‌اى، نسبت به اتفاقى که رخ داده، مى‌رويد تا براى کودکتان داستان تعريف کنيد و حواسش را پرت کنيد. کودکان اثرات متقابل روابط اجتماعى را درک نمى‌کنند، و تنها چيزى که با اين کار به او مى‌فهمانيد، اين است که با کشيدن موى ديگران مى‌تواند حس ترحم شما را نسبت به خودش برانگيزد و شما را از آنِ خودش کند. کار درستى که بايد انجام دهيد اين است که بلافاصله پس از کشيدن مو، اسباب بازى را به دوستش بازگردانيد و همزمان بگوييد " ما، مو نمى‌کشيم! ". همين چند کلمه کافيست. در اين تکنيک بايد سريع عمل کنيد زيرا کودکان در لحظه زندگى مى‌کنند. با اينکار مى‌فهمد که مو کشيدن حاصلى نداشت و اسباب بازى را از دست داد.
2- هيچگاه تلافى نکنيد. هرگز سعى نکنيد مو هايش را بکشيد تا به او ثابت کنيد که اين کار چقدر دردناک است. هدف کودک از کشيدن مو، ايجاد تغيير در شرايط است مثلاً مى‌خواهد دوستش را از تلاش براى گرفتن عروسکش منصرف کند، نه اينکه به کسى آزار برساند. اما پيامى که از کار شما دريافت مى‌کند اين است : براى اصلاح کردن رفتار کسى، بايد تلافى کنى. در صورتيکه شما بايد الگوى او باشيد و به او ياد دهيد که در هر شرايطى به جاى آزار رساندن به ديگران، بايد از کلمات، براى بيان خواسته هايش، کمک بگيرد.
3- وقتى کودک موى کسى را مى‌کشد، ابتدا مشتش را باز کنيد و فرد قربانى را نجات دهيد. سپس دستش را محکم بگيريد و بگوييد: " ما، مو نمى‌کشيم! مو کشيدن درد دارد! ". بعد اگر خواستيد مى‌توانيد از روش مهلت دادن، استفاده کنيد. او را بر روى صندلى بنشانيد و خودتان هم کنارش بايستيد. اما هرگز در اين يکى، دو دقيقه با او صحبت نکنيد. وقتى مهلت يکى دو دقيقه اى تمام شد، درباره وضعيتى که پيش آمده با او صحبت کنيد. حتى اگر هنوز مهارت زبانى او کامل نشده و نمى‌تواند صحبت کند، اين کار را بکنيد. زيرا نشان مى‌دهيد که مشکلات را بايد با صحبت کردن حل کرد نه چيز ديگرى ( مثل مو کشيدن ). از او سؤال کنيد "مى دانى چه کارى کردى که اشتباه بود؟" بعد از جوابش ادامه دهيد "به نظرت چرا اشتباه بود؟" نگران نشويد اگر مى‌گويد " چون بايد تنبيه مى‌شدم". از نظر رشدى اين پاسخ عاديست. شما ادامه دهيد "بله اگر مو بکشى تنبيه مى‌شوى اما ما بايد به يک چيز ديگر هم فکر کنيم. ما نبايد موى ديگران را بکشيم چون ممکن است به آنها صدمه بزنيم!". منتظر معجزه نباشيد که پس از اين مکالمه همه چيز درست شود. کودکان به سختى موضوعى را ياد مى‌گيرند و انقدر بايد اين اتفاق تکرار شود تا در نهايت بفهمند که با اين کار نتيجه‌اى نمى‌گيرند. مقاومت کنيد و تسليم نشويد. به مرور زمان که مهارت کلامى او بهتر شد، به او ياد دهيد که از صحبت کردن براى حل مشکلش استفاده کند.
منبع:
سلام دکتر
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼