کودکان تیزهوش چه ویژگی هایی دارند؟

افراد تیز هوش و پر استعداد کودکان یا نوجوانانی هستند که توانایی های بالفعل یا بالقوه ی آنها در دوره پیش دبستانی، ابتدایی، یا متوسطه شناسایی می شوند و در زمینه هایی چون توانایی هوشی، تحصیلی، رهبری، یا هنرهای نمایشی یا دیداری ازقابلیت های بالایی برخوردارند و به همین دلیل به خدمات یا فعالیت هایی نیاز دارند که معمولا در مدارس وجود ندارند.

کودکان تیزهوش عموما داری کنجکاوی زیاد، اطلاعات عمومی زیاد و علاقه وافر به یادگیری هستند. آنها خیلی سریع یاد می گیرند، از قدرت ادراک بسیار خوبی برخوردارند و با سرعت قابل توجهی مساله مورد نظر را درک می کنند.


كودكان تیزهوش از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند و خود را به راحتی با شرایط جدید سازگار می‌كنند. آنها همچنین از انرژی بالا و حافظه فوق‌العاده‌ای برخوردارند. این كودكان مطالب یا موضوعاتی را كه مورد توجهشان قرار می‌گیرد، با سرعت و دقت خارق‌العاده‌ای به ذهن می‌سپارند.

کودکان تیز هوش معمولا خواندن و صحبت کردن را زودتر از معمول فرا می گیرند و خزانه لغات گسترده ای دارند. پیشرفت درسی سریع و استعداد ویژه در ریاضیات از دیگر ویژگی های تیز هوشان است.

آنان از قدرت تخیل و تفكر انتزاعی بیشتری نسبت به همسالان خود برخوردارند و همواره به جای "آنچه كه هست" در اندیشه "آنچه كه می‌تواند باشد" هستند. گستردگی و تنوع علایق آنها فوق‌العاده مشهود است، به عبارت دیگر دوست دارند بسیاری از چیزها و امور مختلف را تجربه كنند. آنان از دامنه فعالیت بیشتری برخوردارند و در زمینه‌های مورد علاقه خود پشتكار و پایداری فوق‌العاده چشمگیری نشان می‌دهند. همچنین خلاقیت و قوه ابتكار، ثبات شخصیت، تشریك مساعی و سلاست كلامی در كودكان تیزهوش قابل مشاهده است.

کودکان تیزهوش ، فوق‌العاده كنجكاو هستند و دوست دارند مرتبا پرسش‌های فراوان و پیچیده‌ای را مطرح كنند و در عین‌حال وقتی از آنها سؤالی می‌شود، غالبا پاسخ‌های پیچیده‌ای را مطرح می‌كنند و توضیحات آنان درباره جزئیات یك مسأله حاكی از درك عمیق ایشان از موضوعات گوناگون است.

در حال حاضر تنها می توانیم درباره ی علل پدید آیی تیزهوشی و پراستعدادی حدس های زیرکانه ای بزنیم اما نمی توانیم به طور کامل تیز هوشی را پیش بینی یا تبیین کنیم. با وجود این احتمالا عوامل زیادی مثل وراثت و محیط دوره ی کودکی اهمیت دارند. به نظر می رسد تعامل وراثت و محیط، عامل اصلی بروز تیز هوشی است.

وراثت
اگر والدین، هوش بالاتر از متوسط داشته باشند و بتوانند برای کودک محیط مناسبی فراهم کنند، احتمال تیز هوش شدن کودکشان افزایش می یابد. هرچند وراثت عامل تعیین کننده در تیز هوش شدن است اما عوامل روانی اجتماعی هم نقش مهم را ایفا می کنند.

محیط
وراثت ممکن است استعداد را شکل دهد، اما محیط نیز در رشد و پرورش آن نقش دارد. اما هنوز نمی دانیم چه نسبتی از وراثت و محیط و باید باهم ترکیب شوند تا تیز هوشی پدید آید. محیط مناسب نه تنها شامل تحریک هوشی و هنری است، بلکه مولفه های مهم تری در آن وجود دارد، مثل تغذیه مناسب و نبود حوادث آسیب زای روانی.

والدین،خانواده ها، تعامل های همسالان و حتی تجربه های اجتماعی در تحول استعداد های کودک تاثیر زیادی دارند. برای دانش آموزان تیز هوش و پر استعداد دو نوع مدرسه ی ویژه وجود دارند که شامل مدارس خصوصی و دولتی است.