زبان باز کردن کودک، چند روش ساده

از حدود 6 ماهگی که کودک آغاز به ادای سخنانی نامفهوم می‌کند، شما می‌توانید او را یاری کنید که مخاطب خوبی باشد.

البته لازم به ذکر است تمامی کودکان در یک سن آغاز به کلام نمی‌کنند. «پنلوپ یچ» متخصص رشد کودکان عقیده دارد: پسرها اغلب دیرتر از دخترها شروع به صحبت می‌کنند. کودکان در خانواده‌هایی که به دو زبان صحبت می‌کنند ممکن است کلمات بیشتری بسازند و با آنها صحبت کنند و همچنین اطفالی که تازه به راه افتاده‌اند و خواهر و برادر بزگ تر از خود دارند، به زمان بیشتری برای گفت وگوی رو در رو نیازمندند.


برای افزایش مهارت‌های گفتاری یک کودک می‌توان در ساعاتی از روز که فرصت کافی و لازم دارید در مقابل او بنشینید و به زبانی ساده با کودک گفت وگو کنید بدون آنکه به این بیندیشید که او از کلام شما در ابتدا چیزی نمی‌فهمد. زیرا متخصصان بر این باورند که در طول مرحله رشد سریع واژگان، یعنی فاصله بین ۱۲ماهگی تا ۱۸ماهگی، فعالیت‌های کلامی در خانه، می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. فعالیت‌هایی مانند: خواندن شعر و سرود، انجام بازی‌های تصویری، خواندن کتاب، تعامل چهره به چهره با وی و … افراد بزرگسال با صحبت کردن شمرده ، بلندتر کردن صدای خود همراه با مبالغه در ادای زیر و بم‌ها ، کار شنیدن و بازشناسی الگوهای کلامی را برای کودک راحت‌تر می‌کنند. راهکار دیگری که می‌تواند به گفتار کودکان کمک کند مهارت در شنیدن است. گوش کردن مهارت بسیار مهمی است چرا که باعث پیشرفت کودک می‌‌شود.

او از طریق گوش دادن یاد می‌گیرد که چگونه صحبت کند. گوش کردن و یاد گرفتن، مهارت‌هایی هستند که کودک به آنها نیاز دارد تا هنگامی که بزرگ شد بتواند درست حرف بزند.شما می‌توانید به کودک‌تان کمک کنید تا با صرف وقت، مهارت‌های شنیداری اش را از طریق توجه به صداهای جالب نظیر وزوز زنبور یا هواپیمایی که در حال بلند شدن است گسترش دهد اما هرگز کودک را تمام روز با تلویزیون یا رادیو مشغول نکنید. زیرا این وسایل او را از صحبت کردن باز می‌دارند.

هنگامی که کودک مشغول صحبت کردن است، با دقت به او گوش کنید و نوبت خود را در حرف زدن رعایت کنید و ساکت باشید تا او نیز در نوبت خود تلاشش را برای بیان منظورش بکند.سعی کنید تا هنگام گفت وگو با کودک واضح و شمرده صحبت کنید، استفاده از جملات کوتاه و قابل فهم، برقراری تماس چشمی خوب و استفاده از ژست‌های مناسب در حین تکلم بسیار حائز اهمیت اند. همچنین استفاده ازلغاتی که برای کودک معنی‌دار بوده و در روزمره مورد استفاده و نیازش قرار می‌گیرد نکته مهمی است اما یک نکته را در تمام طول آموزش در نظر بگیرید، اینکه آموزش را برای کودک لذت بخش کنید.

به یاد داشته باشید که بازی کردن با کودک، خیلی از آسان‌تر کارکردن با اوست. سعی کنید بفهمید کودک از چه چیزی خوشش می‌آید و از آن به عنوان پاداش در برابر کارهایی که مایل به انجام آن هستید استفاده کنید.توجه به این نکته نیز ضروری است که نباید از کودکی که تازه شروع به حرف زدن کرده انتظار داشت صداها را درست تلفظ کند، بلکه ابتدا باید تعداد کلمات او را افزایش داده و بعد طی روندی مناسب، اشکالات گفتاری‌اش را تصحیح کرد پس به کودک اجازه دهید که بدون وقفه انداختن و تصحیح گفتارش، صحبت کردن را تجربه کند حتی اگر ناشیانه و غیر روان باشد.

اگر همیشه مراقب صحبت کردن او باشید او نمی‌تواند خودش حرف زدن را یاد بگیرد.لکن استفاده از گفتار خود نیاز به انگیزه دارد. بعضی از کودکان حرف نمی‌زنند، چون احتیاجی به صحبت کردن نمی بینند. مثلا همه به جای آنها حرف می‌زنند یا قبل از اینکه نیازشان را بیان کنند، برای آنها فراهم می شود. بنابراین این فضا را فراهم آورید که کودک برای تامین نیازش احتیاج به سخن گفتن پیداکند اما در ضمن این گفتار اگر کودک دچار اشتباه گفتاری شد، چنانچه ذکر شد هیچ وقت اشتباهات گفتاری‌اش را با گفتن « نه» و «اشتباه کردی» تصحیح نکنید بلکه بهتر است خودتان صحیح آن را بگویید تا کودک از طریقی غیر مستقیم پی به اشتباه خود برده و اشکالش را تصحیح کند.

نکته قابل ذکر دیگر این است که هنگام گفت وگو با کودک هم سطح با او قرار بگیرید. به طوری که بتواند حرکات لب‌ها و زبان شما را به‌طور واضح ببیند.پس در زمان حرف زدن با کودک از انجام کارهای دیگر خودداری کرده و تمام وقت خود را روی او متمرکز کنید.

سعی کنید بازی‌هایی را ترتیب دهید که کودک از حواس مختلفش در هنگام بازی با آنها استفاده کند و با آنها آشنا شود مثل حس بویایی، شنوایی، چشایی، بینایی و لامسه. همچنین بردن کودک به پارک و مراکز تفریحی برای دیدن و شنیدن صداهای مختلف و تخلیه انرژی ذخیره شده در او بسیار مفیداست. آنچه ذکر شد تنها پاره‌ای از راه‌هایی است که می‌توان به کمک آنها در گفتار کودکان کمک کرد، بنابراین با گرفتن مشاوره و مطالعات بیشتر می‌توانید راهکارهای دیگری را برای رسیدن به این منظور یافته و بیاموزید.

خواندن قصه هایی که شنیدن‌شان می‌تواند برای کودک جذاب باشد نیز راه و روش مناسبی برای آموزش گفتار به اوست. هر چه این قصه‌ها آهنگین‌تر باشد و شمرده‌تر خوانده شود، اشتیاق کودک و درک بیشتر او را به همراه خواهد داشت. فعالیت‌هایی مثل نقاشی کشیدن، خط خطی‌کردن و رنگ کردن نیز برای صحبت کردن کودک می‌توانند مفید باشند.