کودک نوپای من، واکنشش مقابل آینه

کودک نوپا آینه را خیلی دوست دارد اما این نه به آن دلیل است که از آینه چیزی می‌فهمد و یا اصولا به انعکاس نور در آن توجهی دارد بلکه به طور غریزی از چهره خوشش می‌آید و آینه همان چیزی است که همواره حداقل یک چهره را به نمایش می‌گذارد و آن چیزی نیست جز چهره کودک.

کارشناسان امور تربیتی یکی از بهترین و کارآمدترین تفریحات برای کودکان نوپا را بازی با آینه می‌دانند. مطالعات پزشکی نشان می‌دهد کودک نوپا علاقه زیادی به چهره‌ها دارد. زمانی که کودک به ۹ تا ۱۲ ماهگی می‌رسد به تدریج برخی مهارت‌های خود را بروز داده و عملا علاقه شدید به توسعه آنها را به رخ والدینش می‌کشد. از جمله این مهارت‌ها می‌توان به هماهنگ‌سازی حرکات دست و چشم، گفتار و مهارت مهم شنوایی اشاره کرد. همچنین کودک در این سن تمایل زیادی به تقلید و همانند سازی از خود نشان می‌دهد و از جمله سرگرمی‌هایی که می‌تواند به او در بهبود هرچه بهتر این مهارت‌ها یاری رساند بازی با آینه است.

توصیه می‌شود در محل بازی کودک و یا اتاق خواب او آینه بزرگی در جایی مطمئن و بی‌خطر قرار داده شود. حتی می‌توانید با کمی جستجو در بازار آینه نشکن تهیه کنید تا خیالتان از عدم بروز هرگونه اتفاقی برای سلامت کودک راحت شود. هر از گاهی کودک را در مقابل آینه نشانده تا در آنجا به بازی کردن ادامه دهد. اگر به حرکات کودک دقت کنید متوجه می‌شوید که او هم به بازتاب حرکاتش دقت می‌کند و هم به انعکاس هر آنچه که شما انجام می‌دهید و این همان تفریح جذاب و مملو از هیجانی است که به رشد مغزی بهتر کودک کمک زیادی می‌‌کند.

درحالی که در مقابل آینه همراه با کودک نشسته‌اید و بازی می‌کنید به تقویت مهارت‌های زبانی او نیز فکر کنید. باید این کار را با اشاره کردن به بخش‌های مختلف بدنش انجام دهید. مثلا به بینی، چشم، مو اشاره کرده و از او بخواهید که نام این اندام‌ها را همراه با شما و سپس به تنهایی تکرار کند. در عین حال که کودک از طریق سیستم شنوایی گوش به فرمان شماست، به آینه خیره شده و با دنبال کردن اشاره انگشت شما، به عضوی فکر می‌کند که باید نام آن را به زبان آورد.

اگر احساس کردید که در این فرآیند تقویتی به کمک شما نیاز دارد، سعی کنید سریعا متوجه این موضوع شده و کودک را به حال خود رها نکنید. می‌توانید به بینی خود اشاره کرده و با فهماندن این نکته که شما هم مثل او بینی دارید تا به زبان آوردن نام آن همچنان انگشتتان را بر روی بینی خود نگاه دارید.

از آینه برای تقویت مهارت همانند سازی در کودک استفاده کنید. در واقع آینه را به عنوان بهترین ابزار چنین کاری به شمار می ‌آورند. زمانی که کودک را در مقابل آینه قرار داده‌اید، در کنار او نشسته و سعی کنید همزمان که به آینه خیره شده‌اید، حالت‌های خنده‌داری در صورتتان ایجاد کنید. در ادامه از کودک بخواهید که او نیز همان کارها را انجام دهد. مثلا از او بخواهید که بینی را جمع کرده با زبان را از دهان بیرون آورد و چشم‌ها را گشاد کند.

حتی می‌توانید در برابر آینه نمایش عروسکی به راه بیندازید. کودک معمولا عروسک‌های زیادی دارد که در چنین نمایش خودجوشی کارایی زیادی خواهند داشت. سعی کنید در ذهنتان یک نمایشنامه ساده ترتیب داده و در ادامه عروسک‌ها را وارد آن کنید تا جایی که نیاز می‌شود از کودک نیز یاری گرفته شود. از او دعوت کنید تا شما را همراهی کند.

تقویت خودآگاهی
باور می‌کنید یا نه اما این یک واقعیت است که کودک نوپا تا ۹ ماهگی هنوز نمی‌داند در آینه این خود اوست و نه چیز دیگری. اما به تدریج و با عبور از این دوره آگاه می‌شود که در واقع این انعکاس حرکات، چهره و رنگ و روی خودش در چیزی به نام آینه است که گویی جان دارد. برای اینکه مطمئن شوید کودک نوپا مفهوم آینه و انعکاس تصاویر در آن را درک کرده است آزمایش ساده‌ای را می‌توانید انجام دهید. صورت او را با موادی شبیه لوازم آرایش اندکی نقاشی کرده و سپس او را مقابل آینه قرار دهید. اگر کودک شروع به پاک کردن آنها کرد خیالتان راحت باشد که مفهوم آینه را درک نموده است. همچنین زمانی که در مقابل آینه نشسته است، یکی از عروسک‌هایش را عقب‌تر از وی قرار دهید. اگر کودک برای برداشتن عروسک به عقب برگشت، این حرکت نشان از درک مفهوم آینه دارد و اگر مشاهده کردید که به سمت آینه متمایل شده تا خرس دوست داشتنی‌اش را بردارد، هنوز تا درک کامل آینه و عملکرد آن فاصله دارد.

از آنجاکه کودک نوپا علاقه زیادی به افراد دور و بر خود نشان می‌دهد آینه ابزار سودمند در آشناسازی هرچه سریع‌تر او با اطرافیان خواهد بود. او در آینه با چهره‌های بیشتر و انواع حالت‌های چهره آشنا می‌شود. همزمان کودک تمرین مهم «متمرکز شدن» را ادامه می‌دهد. از آن گذشته بازی کردن کودک با آینه به رشد عاطفی او نیز کمک خواهد کرد زیرا همزمان با تغییر حس و حال درونی، متوجه تغییر چهره خود نیز می‌شود.