شعر ترکی برای کودکان

اوشاق نغمه لری: اوشاق باغچالاری
شاعران: حبیب فرشباب‌آقایی‮‬‏‫ و رسام وقار فرشیاب‌آقایی.‮‬
تعداد صفحه: ۳۶
ناشر:‏‫‏‫ پیشگامان پژوهش مدار‏‫
مناسب برای کودک‬‬‬

تحلیل‌گر سایت «کتابک» درباره این کتاب نوشته است: کتاب «اوشاق نغمه لری»، «نغمه‌های کودکانه»، مجموعه شعرهایی برای کودکان مهدهای کودک، نوآموزان پیش‌دبستانی و دانش‌آموزان دبستانی به زبان ترکی است. در «سخنی با پدران، مادران و مربیان پیش دبستانی» در آغاز این کتاب، به تاکید وزارتخانه آموزش وپرورش بر احترام و توجه به زبان‌های محلی در مهدهای کودک و پیش دبستان‌های استان‌های مختلف ایران اشاره شده است.
برخی از شعرهای این مجموعه در واحدهای پیش‌دبستانی تبریز و دیگر شهرها و روستاهای استان آذربایجان آموزش داده شده و برایشان موسیقی نیز ساخته شده است. درهمین کتاب نیز دو شعر «یای» و «پاییز» نت دارند. از بیشتر این شعرها می‌توان در واحدهای کار پیش‌دبستان، مانند فصل‌ها و جانوران، در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، زنجان، همدان و دیگر مناطق ترک‌نشین ایران بهره گرفت.
شعرها همه زبان کودکانه دارند و سازگار با روحیه کودکان، شاد و دلنشین و گاه طنزآمیزند. برخی هم آموزشی هستند. سراینده این شعرها، حبیب فرشباف آقایی، پیشینه چهل و پنج ساله آموزگاری در روستاها و شهرهای آذربایجان دارد و چند اثر ادبی و آموزشی نیز آفریده است. تصویرهای ساده و رنگی کتاب با شعرها همخوانی دارند. در پایان کتاب، شرح برخی واژگان، اصطلاحات و بیت‌های کتاب آمده است.
بلندخوانی این شعرها را برای کودکان با هدف آشنایی بیشتر آنها با زبان ترکی وغنای گنجینه واژگان زبان مادری، به خانواده‌های ترک زبان پیشنهاد می‌کنیم.
چیچکلرین رنگین یالار کپنک پروانه، رنگ گل‌ها را می‌مکد
هر چیچکدن بیر رنگ آلارکپنک از هرگلی رنگی می‌گیرد
گوزه ل اولار، گویچک اولار کپنک قشنگ و زیبا می‌شود
اوزو ده بیر چیچک اولار کپنک خودش هم مثل یک گل می‌شود

کاربردها و فعالیت‌ها
نوع فعالیت: گروهی
شمار مخاطبان: ۳۰ نفر
گروه سنی: نوآموزان پیش دبستانی - دانش آموزان اول و دوم دبستان
آنچه نیاز دارید: مقوای نه چندان کلفت، قیچی ایمن (مناسب برای کار کودکان) به تعداد گروه‌ها، مداد رنگی، ماژیک رنگی، مدادشمعی، کش خیاطی یا روبان‌های رنگی، کاغذ سوراخ کن
هدف: آشنایی بیشتر با زبان مادری، غنای گنجینه واژگان زبان مادری، تقویت هویت قومی، آشنایی با شعر کودکان به زبان ترکی، شناخت جانوران و پدیده‌های طبیعی.
توجه: از قبل، روی سه ورق مقوا جداگانه، صورت یک گوسفند، یک گربه، یک آدم برفی بکشید و از هر کدام ده کپی بگیرید.
مراحل فعالیت:
• شعرهای کتاب را بلندخوانی کنید. به پرسش‌های کودکان درباره معنای واژه‌هایی که نمی‌دانند، با استفاده از واژه نامه پایانی کتاب، توضیح دهید.
• کودکان را گروه‌بندی کنید. (می‌توانید در هرگروه ده نفر جای بدهید.)
• شعرهای «قویونوم»، «پیشیگیم»، «گونش و قار» را بلندخوانی کنید.
• از هر گروه بخواهید یکی از این شعرها را انتخاب کند. (ممکن است دو گروه، یک شعر واحد را اتنخاب کنند. در این صورت می‌توانید بین آنها قرعه کشی کنید و دو طرف باید نتیجه قرعه کشی را بپذیرند.)
• حالا برای هر گروه شعری را که انتخاب کرده است، دوباره با صدای شمرده بخوانید و از آنها بخواهید شعر را بعد از شما تکرار کنند و اگر بتوانند از بر کنند.
• به هر ده نفر اعضای یک گروه، تصویر کپی شده مربوط به آن گروه را بدهید تا رنگ کنند و سپس با قیچی دورش را ببرند تا به یک ماسک تبدیل شود.
• به آنها کمک کنید با کاغذ سوراخ کن، دو طرف ماسک‌ها را سوراخ کنند و کش یا روبان را از آن رد کنند و دور سرشان ببندند و صورتشان را بپوشانند.
• بعد، شما شعر مربوط به هر گروه را بخوانید. اعضای گروهی که شعر مربوط به آنها را می‌خوانید، باید به دنبال هر بیت، آن بیت را بخوانند و حرکاتی مناسب با شعر انجام دهند.
• پس از پایان مرحله بالا، از هر گروه بخواهید سر جایشان بنشینند و پس از مشورت با هم، درباره موضوع‌های شعر خود: گوسفند، گربه، خورشید و برف، آنچه را می‌دانند (صدا، غذا، محل زندگی استفاده‌هایی که به انسان می‌رسانند و...) به دیگران بگویند.
• از اعضای دیگر گروه‌ها بخواهید، اطلاعات آنها را اصلاح و تکمیل کنند.
• در پایان، خود شما همه اطلاعات را اصلاح و تکمیل کنید.

نی‌نی‌بان در مجموعه مطالبی با عنوان «معرفی کتاب»، کتاب‌های مناسب کودکان را در رده‌های سنی مختلف به پدر و مادرها معرفی می‌کند تا آنها بتوانند بهترین انتخاب را برای فرزندانشان داشته باشند.
اگر شما هم این کتاب را تهیه کرده‌اید، نظر خود را درباره آن در بخش «نظرات» با دیگر والدین به اشتراک بگذارید.