چگونه کودکان را تنبیه کنیم؟

با تنبیه کردن کودک به مقدار کم و جزئی موافقید؟اصلا اینکه کودک‌مان را تنبیه کنیم یا نه، بستگی دارد به اینکه هدفمان از تربیت کودک چیست. اگر بار آوردن کودکی حرف گوش کن است، تنبیه لازم است. گرچه حتی ثابت شده این روش نیز موفقیت آمیز نخواهد بود و به دنبال نوعی مکانیسم روانی، کودک آسیب پذیری خود را بالا می‌برد و بی تفاوت می‌شود. تنبیه تنها باعث ترس کودک از شما و انجام دستورتان می شود اما در شرایطی که شما حضور نداشته باشید کودک باز هم رفتار اشتباه خودش را انجام خواهد داد. اگر هدف از تربیت، پرورش کودکی خوشحال، با عزت نفس و اعتماد به نفس بالا و مسئولیت پذیر است که بتواند احساسات و خشمش را کنترل کند، تنبیه در این نوع تربیت جای ندارد. به جای این که با ترس کودک را مجبور به کاری کنید، باید اخلاقیات را به او آموزش دهید .

منظورم از تنبیه فلک کردنی نیست که قدیمی‌ها انجام می دادند، بلکه یک رودست زدن یا پس گردنی ساده است !

این نوع تنبیه‌ ‌ ها به نظر ساده می‌رسند. شاید حتی درد هم نداشته باشند اما به کودک حس بی ارزشی می‌دهند. به مرور وقتی این نوع تنبیه تکرار شود، کودک احساس بی‌ارزشی، حقارت و سرافکندگی می کند و حس بی اعتمادی به جامعه و انتقام در او شکل می‌گیرد. مهم تر از آن چون احساس بی‌ارزشی می‌کند، نمی‌تواند انتخاب‌های درستی در آینده داشته باشد .

حتی یکی دو بار تنبیه هم همین اثر را بر روان کودک دارد؟

این موضوع به شخصیت کودک بستگی دارد. گاهی یک کودک حساس و آسیب پذیر نیست، عشق کافی از والدین گرفته و حال یک بار هم تنبیه شده است. این کودک در آینده مشکلی پیدا نمی‌کند اما گاهی یک کودک آسیب پذیر است و حتی یک بار تنبیه به یادش می‌ماند و این موضوع در آینده مساله ساز می‌شود .

پس از نظر شما تنبیه بدنی هیچ جایگاهی در تربیت ندارد و هرگز انجام آن لازم نیست؟ !

دقیقا! هر کاری که شان والدین و کودک را پایین بیاورد، کار نادرستی است. محرومیت، جریمه و گوشه تنهایی روش‌های تربیتی بهتری هستند. باید حرمت بچه‌ها را نگه داریم. تنبیه باید درجه بندی شود. برای کودکی که امروز کار اشتباهی می‌کند می‌توان محرومیت را درجه به درجه افزایش داد. من کودکانی را دیده‌ام که حتی مادر دست آنها را سوزانده ولی کودک نسبت به تنبیه مقاوم شده و باز هم کار خود را می‌کند! این موضوع یعنی حتی تنبیه بدنی هم نمی‌تواند کاری کند که درنهایت مادر به کودکی حرف گوش کن برسد .

اتفاقا این سوال خیلی از والدین است. می‌گویند وقتی با تذکر، محرومیت و جریمه از کودک جواب نگرفتیم، چه باید بکنیم؟

کودک باید به مرور زمان تفاوت بین کار درست و اشتباه را درک کند. گاهی فرزند ما کارهایی انجام می‌دهد که ویژگی طبیعی سن اوست. مثلا نوجوانی را در نظر بگیرید که به جنس مخالف تمایل دارد. این موضوع ویژگی طبیعی سن اوست و با جریمه و محرومیت دست از این کار بر نمی‌دارد. والدین در این شرایط باید برای او چارچوب و قوانینی در ارتباط بگذارند، نه اینکه او را مجبور کنند به طور کامل ارتباطش را قطع کند. گاهی نیز لازم است در مورد مساله ای که فکر می‌کنیم کودکان دارد، با مربی و معلمش صحبت کنیم. مثلا مادری گمان می‌کند کودکش تمرکز ندارد اما مربی وقتی کودکان را با هم مقایسه می‌کند، می تواند به شما بگوید کودکتان مساله‌ای دارد یا نه .

گاهی هم والدین شکایت می‌کنند که من تمام روش‌های درست تربیتی را رفته ام اما مثلا با وجود آنکه از روی اصول یا تشویق و… نظم را به کودک یاد داده‌ام، او همچنان شلخته است. در این شرایط پاسخ این است که نمی توان خمیرمایه آدم‌ها را عوض کرد. فرزند ما مثل یک درخت سیب است. اگر شاخه‌های درخت سیب را هم بزنید باز سیب می‌دهد و میوه‌اش عوض نمی شود .

پرخاشگران امروز، تنبیه شدگان دیروزند !

اکثر والدین معتقدند در کودکی با روش تربیتی سرشار از تنبیه بزرگ شده‌اند و الان هم هیچ مشکلی ندارند !

واقعا؟! کافی است نگاهی به جامعه بیندازیم. وقتی وارد بطن هر خانواده می‌شویم، متوجه می‌شویم آدم بی مساله نداریم. حتی من هم بی مساله نیستم. این همه دعوا و خشونت در جامعه ما نشانه تاثیر همین روش اشتباه تربیتی است. در رانندگی میزان خشونت و تصادفات ما بالاست. همیشه دعوا داریم و مدام به هم پرخاش می‌کنیم. چرا باید حتما در خیابان افسر باشد تا قوانین را رعایت کنیم؟ یاد گرفته ایم از کسی بترسیم تا قانون را رعایت کنیم… اینها ماحصل همان روش تربیتی نادرست است .