پیشگیری از چاقی کودکان، چگونه؟

درصد کمی از چاقی کودکی متأثر از مسائل هورمونی و ژنتیک می باشد. کودکان چاق باید توسط پزشک معاینه و بررسی شوند. این بررسی شامل ارزیابی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، مشکلات ارتوپدی مرتبط با وزن، بیماریهای پوستی و مشکلات روانی می باشد. عوامل خطر بیماری های قلبی شامل سابقه فامیلی بیماری قلبی زودرس، کلسترول و فشار خون بالا، استعمال دخانیات دیابت و فقدان تحرک بدنی می باشد.

کودکان چاق فشار خون بالا، ضربان قلب و برون ده قلبی بیشتر نسبت به کودکان غیرچاق دارند. نهایتاً استعداد بیشتر ابتلا به دیابت در کودکان چاق از عوامل نگران کننده در آینده به شمار می رود. هرچند افزایش دیابت نوع۲ در کودکی کمیاب است ولی افزایش انسولین در خون و عدم تحمل به گلوکز می تواند در سنین بالاتر به دیابت منجر شود. فعالیت بدنی کودکان باید ارزیابی شود. این ارزیابی ها نه فقط به خاطر تخمین خطر بیماری قلبی عروقی بلکه برای راهنمایی و درمان در آینده می باشد. الگوی تماشای تلویزون باید مورد بازبینی قرار گیرد چرا که تماشای تلویزیون با چاقی در کودک ارتباط دارد.

چاقی کودک از عواملی است که سلامت کودک را تحت تاثیر جدی قرار می دهد. از آنجا که کودکان چاق وزن اضافه تحمل می کنند در معرض خطر مشکلات ارتوپدی نیز می باشند. کودکان چاق بیشتر به عوارض پوستی دچار می شوند. مشکلات روانی از قبیل افسردگی عدم اعتماد به نفس منفی بینی در کودکان چاق شایع تر است.

چه کودکی را باید ازنظر اضافه وزن مورد مشاوره ارزیابی قرار داد؟
هر کودکی که ازنظر (BMI) شاخص توده بدنی در صد ۸۵ قرار دارد و دارای سابقه فامیلی مثبت می باشد.
هر کودکی با (شاخص توده بدنی) بیش از ۹۵درصد
هر کودکی با افزایش سریع شاخص توده بدنی

درمان چاقی کودک
وقتی کودکی دچار چاقی شد برنامه دقیق برای درمان باید طراحی شود. برنامه موفق باید موارد ذیل را شامل شود:

راههای رسیدن به وزن مناسب
اهداف کاهش وزن باید دست یافتنی باشد و برای رسیدن به وزن مناسب در کودک بایستی به موارد ذیل توجه نمائید.

۱) کنترل رژیم غذایی
کودک باید به طور روزانه غذای خود را برای ارزیابی ثبت نماید. این ثبت روزانه نباید فقط شامل نوع و مقدار مصرف غذا باشد بلکه باید دقیقاً مکان مصرف غذا، زمان و اینکه با چه کسی غذا خورده است را مشخص نماید.

۲) فعالیت بدنی
ورزش برای برقراری کاهش وزن و نیز جایگزینی ماهیچه به جای چربی لازم است. بنابراین در یک برنامه کنترل وزن فعالیت بدنی جزئی جدایی ناپذیر و ضروری است. توصیه های ورزشی باید کوتاه باشد و شدت و زمان آرام آرام افزایش یابد، بهترین زمان ۲۰تا ۳۰دقیقه فعالیت بدنی علاوه بر فعالیت معمولی روزانه و فعالیتی که کودک در مدرسه انجام می دهد، می باشد.

۳) تغییر رفتار
الف) کنترل شخصی:
با اینکار کودک مصرف غذا و تحرک بدنی خود را مثبت می نماید. این کار، را از آنچه مصرف کرده و انجام داده آگاه می کند.

ب) آموزش تغذیه:
برای کودک و والدین درمورد تغذیه سالم و اهمیت مصرف فیبر توضیح دهید.

ج) کنترل محرک ها:
مصرف غذاهای پرچربی را محدود نمایید. والدین نباید فرزندان را وادار به اتمام غذا نمایند و فرزندان نباید اجباری به اتمام غذا داشته باشند.

د) رفتار تغذیه ای:
کودکان باید در هنگام صرف غذا لقمه های کوچکتر بردارند و غذا را کاملاً بجوند.

و) فعالیت بدنی:
برنامه ورزشی طراحی کنید و برای رسیدن به آنها پاداش تعیین نمایید.

هـ) تغییر نظرات:
کودک را وادار به خوش بینی نمایید.

ی) پاداش:
برای رسیدن به وزن مطلوب و داشتن فعالیت بدنی برای او پاداش درنظر بگیرید.

ر) مشارکت خانواده:
همکاری خانواده در کنترل چاقی کودک مؤثر است.

چگونه بفهمیم کودکمان اضافه وزن دارد؟
با استفاده از نمودار مخصوص می توان اضافه وزن کودک را مشخص نمود تعیین میزان اضافه وزن در کودکان تنها با استفاده از نمودارهای بخصوص امکان پذیر است. شما می توانید با مقایسه جثه فرزند خود با همسالان خودش تا حدودی به اضافه وزن مشکوک شوید ولی تعیین مقدار آن نیازبه معاینه پزشکی دارد.

چگونه می توانیم از اضافه وزن کودک جلوگیری نماییم؟
مشکلات مربوط به وزن به سختی کنترل می شود بنابراین پیشگیری از وقوع چاقی از ابتدا مهم است. نکات ذیل به شما کمک می کند تا کودکی با وزن مناسب داشته باشید.

ـ هنگامی که فرزندتان گرسنه نیست او را مجبور به خوردن و آشامیدن ننمایید.
ـ اجباری در به اتمام رساندن غذای وی نداشته باشید.
ـ غذا را با عنوان بکار نبرید.
ـ به عنوان پاداش اتمام غذا دسر (شکلات و شیرینی) به کودک ندهید. این عمل به کودک می آموزد که شیرینی بیشتر از دیگر گروه های غذایی مصرف نماید.
ـ از برنامه غذایی سالم استفاده نمایید بیش از ۳۰درصد کل کالری موردنیاز کودک نباید از چربی باشد در این مورد می توانید از مشاور تغذیه کمک بگیرید. فرزند شما نیاز به مصرف فیبر غذایی حاصل از میوه ها و سبزیجات و غلات دارد.
ـ تا جایی که ممکن است از غذاهای آماده (پیتزا، همبرگر، مرغ سوخاری) کمتر استفاده نمایید.
ـ تماشای تلویزیون را برای فرزندتان محدود نمایید و فعالیت هایی چون دوچرخه سواری و توپ بازی را جایگزین کنید.
ـ زمانی را برای تحرک بدنی با فرزندتان اختصاص دهید.
ـ با هم به پیاده روی بروید.
ـ به فرزندتان بیاموزید که تغذیه خوب و عادات غذایی مناسب و فعالیت بدنی می تواند عمری طولانی و جسمی سالم را نوید دهد.

چگونه می توانیم عادات غذایی سالم را در فرزندان خود پدید آوریم؟
بیشتر موادی که کودک مصرف می نماید همان موادی است که ما از سوپر مارکت و رستوران خریداری می نماییم. سعی نماییم غذاهایی تهیه کنیم که محتوی چربی و قند زیادی نداشته باشد. در عوض غذاهای کم چربی و پرفیبر تهیه نماییم بعد از دو سالگی کودک می توان شیر کم چربی را بجای شیر کامل به او داد حتماً اطمینان حاصل کنید که غذا و یا تنقلات سر میز یا سفره صرف می شود نه جلوی تلویزیون چرا در زمان تماشای تلویزیون بر مقدار مصرفی غذا توجهی نمی شود.

سعی کنیم همه افراد خانواده از برنامه غذایی سالم استفاده کنند به این ترتیب فرزندمان تنها نخواهد ماند.

چگونه می توانیم به فرزندمان کمک نماییم تا فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند؟
یکی از بهترین اعمالی که شما می توانید انجام دهید محدود نمودن تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری و جایگزین کردن آنها با پیاده روی اسکیت و دیگر ورزش هاست. کودکان خود را تشویق کنید که در تیم ورزشی مدرسه ثبت نام کنند به همراه افراد خانواده، کودک را به پیاده روی و دوچرخه سواری ببرید.