نقش پدر در تربیت کودک، چقدر اهمیت دارد؟

بسیاری از افراد که در بزرگسالی دچار مشکل در نوع رفتار و بینش می شوند، در دوران کودکی ارتباط مناسبی با پدرانشان نداشته اند. تحقیقات نشان داده که کودکان بیشترین همانند سازی را با پدرشان دارند تا مادر، و بی توجهی پدر در تربیت فرزندان می تواند آینده نامطلوب را پیش روی آنها قرار دهد.

باور رایج در میان مردم این است که در خانواده تقسیم کار وجود دارد و وظیفه اصلی تامین معاش فرزندان با پدر است و تربیت فرزند از تحمل شب بیداری تا بازی و آموزش و رسیدگی به کودک بر عهده مادر است، و معمولاً مادر متهم اصلی در عدم تربیت صحیح فرزندان است.

اما حقیقت چیز دیگری است. تربیت فرزند یک نقش جداگانه بر عهده پدر یا مادر نیست و وظیفه پدر تنها به تامین نیازهای مادی فرزندان خلاصه نمی شود ، بلکه تکالیف و وظایفی بر عهده پدر است که نقش موثری در تربیت صحیح و اصولی فرزندان دارد.

نوزادی در راه
تصور بسیاری از افراد این است که وظیفه پدر و مادری از زمانی آغاز می شود که فرزند متولد می شود، اما باید گفت در دین مبین اسلام و تحقیقات علمی نشان داده است که تربیت فرزند از سالها قبل از تولد او شروع می شود.

از زمان ازدواج مرد تصمیم می گیرد با انتخاب همسری شایسته فرزندش را به دامان زنی بسپارد که توانایی تربیت فرزندی صالح را داشته باشد.حال آنکه پس از تشکیل نطفه و بارداری مادر وظایف پدر سنگین تر خواهد شد، تامین امنیت روانی مادر و توجه و محبت بیشتر به مادر یکی از حساس ترین وظایف پدر در این ایام است. وظیفه دیگر توجه به سلامتی مادر و جنین است و هر چقدر که زمان زایمان نزدیک تر شود این مسئله حساس تر و مهمتر خواهد شد.

تربیت عاطفی
تربیت فرزند دارای ابعاد گوناگونی است و تربیت عاطفی یکی از مهمترین ابعاد تربیتی در اسلام است. یکی از شاخصه های تربیت عاطفی ابراز محبت است. هرچند محبت داشتن به فرزند یک مسئله قلبی و همگانی است، اما این محبت قلبی کافی نیست و باید در عمل به فرزند نشان داده شود.

این محبت می تواند در کلام، همبازی شدن، بوسیدن … نشان داده می شود. باید در اینجا یادآوری شود که محبت کردن بسیار خوب است اما باید حد و اندازه آن را نگه داشت، زیرا زیاده روی در این زمینه می تواند باعث پر توقعی، ناتوانی، عدم اعتماد به نفس و سلطه جویی گردد و همچنین این محبت باید در میان فرزندان به طور یکسان تقسیم گردد.

تربیت اجتماعی
خانواده اولین مکانی است که کودک در آن مهارت های اجتماعی را می آموزد، مهارتهایی مانند ارتباط با دیگران، مسئولیت پذیری، خویشتن داری، همدردی، صبر و تحمل … در این زمینه پدر به عنوان مدیر خانواده در آموزش این مسئولیتها نقش ویژه ای را بر عهده دارد. اولین قدم در این راه مشورت با فرزندان و سپردن مسئولیت های مناسب به آنهاست. مشورت گرفتن از فرزندان باعث شکوفایی شخصیت و احساس مفید بودن در آنها می شود و اعتماد به نفس آنها را افزایش می دهد.

قدم دوم نظارت و یاری کردن در انتخاب دوست است. در این برهه وظیفه پدر تحمیل نظرات خود به فرزند نیست بلکه پدر در فضای عاطفی و معقول شرایط و مصادیق یک دوست خوب را برای فرزندش بازگو میکند و از دور روند انتخاب فرزندش را کنترل می نماید، اهمیت این مسئله از آنجا ناشی می شود که فرزندان در دوران نوجوانی بیشترین تاثیر را از همسالان و دوستان خود می پذیرند. قدم سوم آموزش معارف دینی است. آموزش معارف صحیح به فرزندان می تواند آنها را در مقابل بسیاری از انحرافات مصون بدارد و آنها را از گرفتار شدن در افکار انحرافی و التقاطی نجات دهد.

قدم سوم که بسیار مهم و حیاتی این است که خود پدر به اموری که آنها را بیان می کند، پایبند باشد و خود به آنها عمل کند و نقش یک الگوی مناسب را برای فرزندانش ایفا نماید، علی الخصوص در فرزندان پسر که در سنین مختلف پدر خود را به عنوان الگو بر می گزینند.

تربیت اقتصادی
مسئله اقتصاد و تامین معاش از ضروریات زندگی است و یکی از وظایف پدر پایه گذاری بینش و دید صحیح در این زمینه در فرزندان است. نهادینه شدن به دست آوردن رزق حلال، انفاق و دستگیری نیازمندان در دوران کودکی است که برای فرزند به صورت یک ارزش در می آید. وظیفه بعد در این نوع تربیت شناسایی استعدادهای فرزند و سوق دادن او به سمت شغلی که به آن علاقه مند است و کمک فکری و مادی به فرزند برای رسیدن به شغل مناسب که هم شان و مناسب اوست.

اینها گوشه های کوچکی بود از نقش پدر در تربیت فرزند و باید گفت نقش پدر در این موارد محدود نمی شود و بسیاری از امور دیگر وجود دارد که پدر به طور مستقیم و غیر مستقیم در آن تاثیر گذار است.