زعفران در بارداری مجاز است؟ عوارض و خطرات + ۹ فایده روش مصرف آن
خواص زعفران برای زن باردار شامل بهبود خلق و خو، تسهیل زایمان، افزایش کیفیت خواب و ... می‌شود. البته مصرف زعفران در سه ماهه اول بارداری مجاز نیست و بهترین زمان مصرف زعفران برای زن باردار از ماه پنجم بارداری به بعد است. در این مقاله، هر آنچه که باید درباره زعفران در بارداری بدانید را ذکر می‌کنیم.
فهرست مطالب
- زعفران چیست؟
- خوردن زعفران در سه ماهه اول بارداری
- خوردن زعفران در سه ماهه دوم بارداری
- خوردن زعفران در سه ماهه سوم بارداری
- آیا عصاره زعفران در بارداری مجاز است؟
- فواید زعفران برای زن باردار
- مقدار مجاز مصرف زعفران در بارداری
- چه زمانی می‌توان در دوران بارداری زعفران مصرف کرد؟
- تاثیر زعفران بر زیبایی جنین
- خوردن چه مقدار زعفران در بارداری خطرناک است؟
- عوارض زعفران برای زن باردار
- چگونه اثر زعفران در دوران بارداری را کاهش دهیم؟
- آیا نوشیدن شیر زعفران در بارداری مجاز است؟
- آیا رنگ زعفران برای زن باردار ضرر دارد؟
- خوردن عسل و زعفران در بارداری
- بوی زعفران برای زن باردار
- خوردن زعفران در دوران شیردهی
زعفران چیست؟
زعفران ادویه‌ای است که از گل گیاه زعفران یاCrocus sativus به دست می‌آید. بخش اعظم زعفران جهان در ایران کشت می‌شود، هرچند در کشورهایی مانند هند، افغانستان، مراکش و یونان نیز تولید می‌گردد. زعفران به‌خاطر خواص آنتی‌اکسیدانی و دیگر فواید سلامتی‌اش شناخته شده است. همچنین زعفران معمولاً گران‌ترین ادویه جهان به‌شمار می‌آید زیرا فرآیند کاشت و برداشت آن بسیار دشوار و زمان‌بر است.
خوردن زعفران در سه ماهه اول بارداری
پژوهش‌های موجود و یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نگرانی‌هایی را درباره‌ی ایمنی مصرف زعفران در سه ماهه اول بارداری مطرح کرده‌اند. این مطالعه نشان داد که نرخ سقط جنین در میان زنانی که در این دوره‌ی حساس در معرض زعفران بوده‌اند، بالاتر است. افزون بر این، در طب آیورودا نیز رویکردی احتیاط‌آمیز توصیه می‌شود و به زنان باردار پیشنهاد می‌کند در سه ماهه اول از مصرف زعفران خودداری کنند. با توجه به این یافته‌ها و توصیه‌ها، زنان باردار باید احتیاط کنند و پیش از در نظر گرفتن مصرف زعفران در مراحل اولیه بارداری، با پزشک متخصص مشورت نمایند.
بیشتر بخوانید: سقط جنین با زعفران چند روز طول میکشد؟
خوردن زعفران در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم بارداری، مصرف زعفران در مقادیر توصیه شده می‌تواند به دلیل فواید بالقوه‌اش در نظر گرفته شود. با این حال، بسیار مهم است که پیش از افزودن زعفران به رژیم بارداری خود، با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
خوردن زعفران در سه ماهه سوم بارداری
زعفران ممکن است در سه ماهه سوم بارداری برای آمادگی دهانه رحم و تحریک زایمان مزایای بالقوه‌ای داشته باشد. همچنین بسیاری از زنان در این دوره، دچار گرفتگی عضلات پا و شکم یا درد مفاصل می‌شوند. خواص ضداسپاسم و ضددرد زعفران می‌تواند به کاهش انقباضات بیش از حد عضلانی و شل شدن مفاصل کمک کند و درد و ناراحتی عضلانی را تسکین دهد. با این حال، زنان باردار باید همواره پیش از افزودن زعفران به رژیم غذایی خود، با پزشک متخصص مشورت کنند تا از ایمنی و تناسب آن اطمینان حاصل نمایند.
آیا عصاره زعفران در بارداری مجاز است؟
خیر، عصاره زعفران غلظت بسیار بالایی دارد. در برخی کشورهای آسیایی، از آن برای درمان افسردگی، کاهش وزن، چربی‌سوزی و کاهش ولع قند استفاده می‌شود اما هیچ پژوهش علمی معتبری درباره ایمنی مصرف عصاره زعفران در دوران بارداری وجود ندارد. از آن‌جا که این عصاره دارای ترکیز بالای کروسن (crocin) و سافرنال (safranal) است، بهتر است از مصرف آن خودداری شود.
فواید زعفران برای زن باردار
زعفران قرن‌هاست که در طب سنتی برای درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات به کار می‌رود. در ادامه خواص زعفران در بارداری را ذکر می‌کنیم.
-
بهبود گوارش: طبق پژوهشی در مجله علوم پزشکی ایران، خواص قابض زعفران باعث پاکسازی دستگاه گوارش، بهبود جریان خون، افزایش اشتها و بهبود هضم می‌شود.
-
تنظیم فشار خون: ترکیبات زعفران، از جمله کروسن و سافرنال، در کنترل افزایش فشار خون موثرند و می‌توانند به کاهش فشار خون در دوران بارداری کمک کنند.
-
کاهش درد و گرفتگی عضلات: کشش عضلات و استخوان‌ها برای رشد جنین می‌تواند باعث درد و گرفتگی در شکم و مفاصل شود. خواص ضداسپاسم و ضدالتهاب زعفران به تسکین این دردها کمک می‌کند.
-
بهبود کیفیت خواب: زعفران دارای خواص آرام‌بخش و خواب‌آور است و می‌تواند کیفیت خواب زنان باردار را بهبود بخشد.
-
بهبود خلق‌وخو: زعفران خاصیت ضدافسردگی دارد و می‌تواند به بهبود خلق‌وخو و کاهش اضطراب کمک کند.
-
حفظ سلامت قلب: خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی زعفران در کاهش کلسترول در بارداری و حفظ سلامت عروق مؤثر است.
-
تسهیل زایمان: زعفران می‌تواند با تاثیر بر انقباضات رحمی به آماده‌سازی دهانه رحم برای زایمان کمک کند.
-
کاهش ریزش مو:خاصیت آنتی‌اکسیدانی زعفران ممکن است به پیشگیری از ریزش مو و تقویت رشد مو کمک کند، هرچند شواهد علمی کافی در این زمینه وجود ندارد.
-
کاهش تهوع بارداری: برخی شواهد تجربی نشان می‌دهند که چای زعفران می‌تواند در کاهش تهوع و استفراغ صبحگاهی موثر باشد.
مقدار مجاز مصرف زعفران در بارداری
زنان باردار می‌توانند پس از سه ماهه اول، روزانه بین ۰٫۵ تا ۲ گرم زعفران از تمام منابع غذایی مصرف کنند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف زعفران در این محدوده ممکن است به افزایش انعطاف‌پذیری رحم و تسهیل زایمان کمک کند. مصرف بیش از این مقدار می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: ۱۳ خوراکی ممنوع در بارداری - لیست غذاهای مضر برای زنان باردار
چه زمانی می‌توان در دوران بارداری زعفران مصرف کرد؟
دستورالعمل خاصی برای زمان مصرف زعفران در بارداری وجود ندارد. با این حال، در طب سنتی توصیه می‌شود زنان باردار از ماه پنجم به بعد، زمانی که حرکت جنین آغاز و بارداری پایدارتر می‌شود، زعفران را در مقادیر کم مصرف کنند.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی در دوران بارداری، هفته به هفته
تاثیر زعفران بر زیبایی جنین
با آن‌که زیبایی نوزاد تحت تاثیر وراثت است و از پدر و مادر به ارث می‌رسد، نمی‌توان از اهمیت تغذیه مادر در دوران بارداری بر زیبایی جنین چشم‌پوشی کرد. پژوهش‌هایی در هند نشان داده‌اند که مصرف زعفران باعث روشن‌تر شدن رنگ پوست نوزاد می‌شود. همچنین باور دارند که زعفران می‌تواند برخی علائم شایع بارداری را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: زن باردار چه بخورد که فرزندش زیبا شود؟ ۶ خوراکی + نکات مهم
خوردن چه مقدار زعفران در بارداری خطرناک است؟
آیا مصرف زیاد زعفران می‌تواند باعث سقط جنین شود؟ در دوران بارداری باید در مصرف زعفران احتیاط کرد. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مقادیر زیاد زعفران می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. دوزهای بالا (بیش از ۵ گرم در روز) در دوران بارداری باید اجتناب شود زیرا ممکن است باعث تحریک رحم گردد.
بنابراین، اگر عادت دارید در آشپزی از زعفران استفاده کنید یا قصد دارید شیر زعفران درست کنید، بهتر است ابتدا با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. ممکن است مصرف مقدار کم زعفران بی‌خطر باشد اما همیشه بهتر است پیش از مصرف، نظر پزشک را جویا شوید.
عوارض زعفران برای زن باردار
آیا زعفران برای زن باردار ضرر دارد؟ مصرف بیش از حد زعفران در بارداری می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. در ادامه، عوارض زعفران در بارداری را ذکر می‌کنیم.
- زایمان زودرس یا سقط جنین: مصرف زیاد زعفران ممکن است باعث افزایش دمای بدن شود و در نتیجه خطر زایمان زودرس، تولد نوزاد نارس یا سقط جنین را افزایش دهد.
- ناهنجاری‌های جنینی: مصرف بیش از حد زعفران در دوران بارداری می‌تواند رشد جنین را مختل کند و موجب بروز انواع ناهنجاری‌ها یا نقص‌های مادرزادی، به‌ویژه ناهنجاری‌های اسکلتی شود.
بیشتر بخوانید: شایع ترین نقایص مادرزادی+ روش های پیشگیری
همچنین برخی زنان ممکن است بر اثر مصرف زیاد زعفران دچار خونریزی، تهوع، استفراغ یا اسهال شوند. به دلیل سمیت احتمالی زعفران، معمولاً از این ادویه در مقدار بسیار کم استفاده می‌شود.
چگونه اثر زعفران در دوران بارداری را کاهش دهیم؟
- مشورت فوری با پزشک در صورت وجود علائم نگران‌کننده: اگر پس از مصرف زعفران علائمی مانند انقباضات شدید رحمی، خونریزی، سرگیجه شدید، تهوع غیرعادی یا افت فشار خون مشاهده کردید، بدون تاخیر با پزشک تماس بگیرید.
- مصرف غذاهای فیبردار: خوردن مواد غذایی غنی از فیبر مانند میوه‌ها (سیب، گلابی، پرتقال)، سبزیجات، نان سبوس‌دار و حبوبات می‌تواند به بهبود عملکرد گوارش و تسریع دفع زعفران از بدن کمک کند.
- نوشیدن شیر و لبنیات: مصرف شیر سرد یا سایر محصولات لبنی می‌تواند اثرات تحریک‌کننده زعفران بر معده و رحم را کاهش دهد و احساس گرما یا التهاب ناشی از آن را تسکین دهد.
- مصرف مایعات فراوان: نوشیدن مقدار زیاد آب، آبمیوه‌های طبیعی (مانند آب پرتقال یا هندوانه) و سایر مایعات به رقیق شدن ترکیبات زعفران در بدن و دفع سریع‌تر آن از طریق ادرار کمک می‌کند.
- پرهیز از مصرف مجدد زعفران: تا چند روز پس از مصرف بیش از حد زعفران، از خوردن یا نوشیدن آن در غذاها و نوشیدنی‌ها خودداری کنید تا بدن فرصت دفع مواد اضافی را داشته باشد.
- خوردن مواد غذایی با طبع سرد: زعفران طبع گرمی دارد؛ بنابراین، مصرف غذاهایی با طبع سرد مانند ماست، خیار، آب نارگیل، شیر سرد یا آبلیمو می‌تواند اثرات گرم زعفران را خنثی کرده و تعادل را به بدن بازگرداند.
- استراحت: اگر مصرف زعفران باعث اضطراب، تپش قلب یا نگرانی شده است، در محیطی آرام استراحت کنید، نفس‌های عمیق بکشید و استرس خود را کنترل کنید زیرا اضطراب ممکن است علائم را تشدید کند.
این اقدامات می‌توانند به کاهش اثرات زعفران کمک کنند اما در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی، اولویت با مشاوره پزشکی است.
آیا نوشیدن شیر زعفران در بارداری مجاز است؟
بله. شیر زعفران یکی از روش‌های رایج مصرف زعفران در میان زنان باردار است زیرا ترکیب زعفران با شیر، علاوه بر طعم و عطر دلپذیر، ارزش غذایی شیر را نیز حفظ می‌کند. نوشیدن شیر زعفران در دوران بارداری یا افزودن زعفران به سایر محصولات لبنی بی‌خطر است زیرا در این روش تنها از چند رشته زعفران استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: مصرف شیر در بارداری - ۸ فایده + انواع شیر مناسب
طرز تهیه شیر زعفران برای زن باردار
می‌توانید ۱ تا ۲ رشته زعفران را به‌صورت درشت خرد کرده، آن را به شیر گرم اضافه کنید و خوب هم بزنید تا مخلوط شود. همچنین می‌توانید رشته‌های زعفران را حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آب یا شیر خیس کنید و سپس آن را به لیوان شیر خود بیفزایید.
آیا رنگ زعفران برای زن باردار ضرر دارد؟
رنگ زعفران برای زن باردار مضر است؟ در آشپزی اغلب از زعفران استفاده می‌شود. بنابراین استفاده از رنگ زعفران برای زن باردار، به‌طوری که فقط برای رنگ‌دهی به غذا استفاده شود، مجاز است. با این حال، باید توجه داشت که مصرف مقادیر بسیار زیاد زعفران می‌تواند بر رحم تاثیر بگذارد. به طور کلی، استفاده از زعفران به عنوان رنگ‌دهنده در غذاها معمولاً ایرادی ندارد.
خوردن عسل و زعفران در بارداری
ترکیب عسل و زعفران به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی شناخته شده است. مصرف این ترکیب در دوران بارداری، در صورتی که به مقدار کم باشد، معمولاً ایمن است. با این وجود، مصرف بیش از حد زعفران برای زنان باردار باید محدود شود زیرا ممکن است منجر به تحریک رحم گردد. در مورد عسل، اگر فرد باردار به آن حساسیتی نداشته باشد، مصرف آن به میزان معمول و متعادل می‌تواند مفید باشد.
بوی زعفران برای زن باردار
بوی قوی زعفران اغلب به عنوان یک رایحه خوشایند و اشتهاآور شناخته می‌شود اما در دوران بارداری، حساسیت بویایی برخی زنان ممکن است افزایش یابد. در حالی که استشمام بوی زعفران به طور معمول هیچ خطری برای جنین یا مادر ندارد و عوارضی مانند انقباضات رحمی ایجاد نمی‌کند، ممکن است در زنانی که دچار تهوع و ویار حاملگی هستند باعث تشدید حالت تهوع یا ایجاد حس ناخوشایند شود. با این حال، استشمام بوی آن در محیط آشپزخانه، جای نگرانی ندارد.
خوردن زعفران در دوران شیردهی
اطلاعات کافی و قابل اعتمادی درباره ایمنی مصرف زعفران در دوران شیردهی وجود ندارد. بنابراین، بهتر است جانب احتیاط را رعایت کرده و تنها از مقادیر مجاز زعفران در دوران شیردهی استفاده کنید.
سخن پایانی
مصرف زعفران در دوران بارداری می‌تواند فواید متعددی داشته باشد اما باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. در حالی که مقادیر کم زعفران پس از سه ماهه اول ممکن است به بهبود سلامت مادر و تسهیل زایمان کمک کند، مصرف بیش از حد آن، به‌ویژه در مراحل اولیه بارداری، می‌تواند خطراتی جدی مانند سقط جنین، زایمان زودرس یا ناهنجاری‌های جنینی به همراه داشته باشد. زنان باردار باید از مصرف عصاره زعفران خودداری کرده و پیش از افزودن زعفران به رژیم غذایی خود، با پزشک متخصص مشورت کنند.
