علائم شروع درد زایمان _ زمان مراجعه به بیمارستان

درد زایمان چه زمانی آغاز می‌شود؟

دردهای زایمان معمولا از هفته‌های پایانی بارداری، یعنی حدود هفته ۳۸ تا ۴۰ آغاز می‌شوند، اما زمان شروع آن در هر مادر متفاوت است. در برخی زنان، انقباضات واقعی زایمان ممکن است کمی زودتر و از هفته ۳۷ شروع شود که همچنان در محدوده زایمان ترم محسوب می‌شود. قبل از این مرحله، بسیاری از مادران از هفته ۳۴ بارداری به بعد دچار انقباضات براکستون هیکس می‌شوند که نشانه آمادگی رحم است اما به‌ معنای شروع زایمان نیست. به‌ طور کلی شروع درد زایمان زمانی است که انقباضات منظم، قوی و همراه با تغییرات دهانه رحم آغاز شود؛ بنابراین سن بارداری تنها یک راهنمای حدودی است و ممکن است در برخی زنان دردها دیرتر یا زودتر شروع شوند.

انقباضات واقعی زایمانی

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های شروع زایمان، انقباضات واقعی رحم است که به مرور زمان شدیدتر، منظم‌تر و نزدیک‌تر به هم می‌شوند. این انقباضات معمولاً با احساس گرفتگی شدید در زیر شکم یا کشیدگی عمیق در ناحیه کمر همراه‌اند. برخلاف انقباضات براکستون هیکس، این دردها با استراحت، حمام، نوشیدن آب یا تغییر وضعیت کاهش پیدا نمی‌کنند و حتی ممکن است شب‌ها شدت بیشتری داشته باشند. با پیشرفت زایمان، فاصله بین انقباضات به کمتر از پنج دقیقه می‌رسد و هر بار انقباض حدود یک دقیقه طول می‌کشد که نشان‌دهنده آغاز مرحله فعال زایمان است.

بیشتر بخوانید: محاسبه سن بارداری، چند ماهه هستم؟

تفاوت انقباضات واقعی و انقباضات کاذب

تشخیص تفاوت میان انقباضات واقعی و کاذب از نگرانی‌های رایج مادران است. انقباضات کاذب معمولاً نامنظم، خفیف و کوتاه هستند و با استراحت، نوشیدن آب یا تغییر حالت بدن آرام می‌شوند. این انقباضات بیشتر هنگام عصر یا پس از فعالیت زیاد ظاهر می‌شوند. در مقابل، انقباضات واقعی شدت و نظم مشخصی دارند، فاصله آن‌ها کم‌کم کوتاه‌تر می‌شود و درد در هر بار انقباض بیشتر احساس می‌گردد. اگر انقباضات منظم و حدود یک ساعت ادامه پیدا کنند، احتمال شروع زایمان بسیار زیاد است.

پایین آمدن جنین و احساس سبکی

در هفته‌های آخر بارداری جنین کم‌کم به سمت لگن حرکت می‌کند و این تغییر جایگاه باعث می‌شود مادر احساس کند تنفس راحت‌تر شده است. این پدیده که به آن سبک شدن شکم گفته می‌شود، معمولاً دو تا چهار هفته قبل از زایمان رخ می‌دهد، اما در برخی مادران ممکن است هم‌زمان با شروع دردهای واقعی مشاهده شود. در عین حال، این تغییر موجب افزایش فشار روی لگن و مثانه می‌شود و نیاز به دفع ادرار ممکن است بیشتر گردد.

بیشتر بخوانید: مراحل مختلف زایمان طبیعی: از شروع انقباضات تا تولد

خروج پلاگ مخاطی یا ترشحات خونی

دهانه رحم در طول بارداری با یک لایه مخاطی چسبناک محافظت می‌شود. با نزدیک شدن به زایمان و شروع باز شدن دهانه رحم، این پلاگ مخاطی خارج می‌شود و ممکن است با ترشحات شفاف، صورتی یا حاوی رگه‌های خون همراه باشد.

خروج این ترشحات نشانه‌ای است که نشان می‌دهد دهانه رحم در حال تغییر و آمادگی برای زایمان است، اما زمان وقوع زایمان بسته به شرایط بدن ممکن است از چند ساعت تا چند روز متفاوت باشد.

پارگی کیسه آب

یکی از واضح‌ترین نشانه‌های شروع زایمان، پاره شدن کیسه آب است. این اتفاق ممکن است به شکل ریزش ناگهانی مقدار زیادی مایع یا نشت آهسته و کم‌حجم رخ دهد. رنگ مایع معمولاً شفاف یا کمی مایل به زرد است. پس از پارگی کیسه آب، بیشتر مادران طی ساعات کوتاهی وارد مرحله فعال زایمان می‌شوند. اگر این اتفاق رخ داد، حتی اگر درد یا انقباض نداشته باشید، باید سریع با بیمارستان یا پزشک تماس بگیرید تا شرایط جنین بررسی شود.

بیشتر بخوانید: بعد از پارگی کیسه آب، چقدر زمان داریم؟ ۳ حالت مختلف + نشانه‌ها

درد کمر، فشار لگنی و سنگینی در پایین شکم

در آستانه زایمان بسیاری از مادران درد مداومی در ناحیه کمر احساس می‌کنند. این درد معمولاً شبیه دردهای شدید قاعدگی است و ممکن است به درد کشاله ران در بارداری یا شکم کشیده شود. احساس فشار در لگن نیز به دلیل پایین آمدن سر جنین و افزایش فشار روی استخوان‌های لگن ایجاد می‌شود. این حالت می‌تواند نشانه بسیار مهمی باشد، خصوصاً اگر با انقباضات منظم همراه شود.

تغییرات گوارشی مثل اسهال، تهوع یا بی‌اشتهایی

بدن در آستانه زایمان با ترشح هورمون‌های خاص ممکن است واکنش‌های گوارشی نشان دهد. برخی مادران اسهال خفیف، تهوع، استفراغ یا بی‌اشتهایی در بارداری را تجربه می‌کنند. این وضعیت به دلیل تلاش بدن برای پاک‌سازی روده‌ها و سبک شدن دستگاه گوارش پیش از شروع زایمان است. هرچند این علائم به تنهایی نشانه قطعی زایمان نیستند، اما اگر همراه با سایر تغییرات باشند معمولاً نشان‌دهنده نزدیک بودن زمان زایمان است.

باز شدن و نازک شدن دهانه رحم

پزشک یا ماما در معاینات پایانی، میزان باز شدن و نازک شدن دهانه رحم را بررسی می‌کند. نازک شدن یا افاسمان به معنی آماده شدن دیواره‌های دهانه رحم برای باز شدن است و معمولاً در مراحل اولیه زایمان رخ می‌دهد. باز شدن یا دیلاتاسیون، مرحله‌ای است که دهانه رحم کم‌کم گسترش می‌یابد تا مسیر خروج نوزاد فراهم شود. این تغییرات ممکن است بدون احساس درد رخ دهند، اما نشان می‌دهند که بدن در آستانه ورود به زایمان فعال قرار دارد.

تاثیر جنسیت جنین بر شکل علائم زایمان

در موضوع علائم زایمان، جنسیت جنین نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل یا شدت علائم ندارد و تفاوت‌های گزارش‌شده بیشتر بر پایه باورهای عامیانه یا تجربه‌های فردی است. آنچه علائم زایمان را مشخص می‌کند، عواملی مانند وضعیت قرارگیری جنین، میزان آمادگی دهانه رحم، انقباضات رحمی، تعداد بارداری‌ها، شرایط بدنی مادر و سابقه پزشکی او است و علائم شروع درد زایمان طبیعی پسر با علائم شروع درد زایمان دختر فرقی ندارد. بنابراین مادرانی که انتظار پسر یا دختر دارند، باید بدانند که نوع جنین باعث تفاوت قابل‌توجهی در الگوی دردها، شدت انقباضات یا زمان شروع زایمان نمی‌شود و هر تغییری در علائم بیشتر به وضعیت فیزیولوژیک بدن مادر وابسته است.

علائم نگران‌کننده که نیاز به مراجعه فوری دارند

در کنار علائم طبیعی زایمان، برخی نشانه‌ها وجود دارند که باید به ‌محض مشاهده آن‌ها به بیمارستان مراجعه کنید. خونریزی شدید، درد ناگهانی و غیرقابل تحمل در شکم، کاهش محسوس حرکات جنین، تب یا لرز و خروج مایع با بوی غیرطبیعی از جمله مواردی هستند که نیازمند بررسی فوری توسط پزشک هستند.

چه زمانی باید به بیمارستان مراجعه کرد؟

به طور معمول پزشکان توصیه می‌کنند هنگامی‌که انقباضات هر پنج دقیقه یکبار و به مدت حداقل یک دقیقه و به مدت یک ساعت تکرار شوند، زمان مراجعه به بیمارستان فرا رسیده است. همچنین اگر کیسه آب پاره شده، مادر سابقه زایمان سریع داشته یا حاملگی پرخطر محسوب می‌شود، باید زودتر به مرکز درمانی مراجعه کند. بهتر است از هفته‌های پایانی بارداری کیف وسایل مورد نیاز بیمارستان آماده باشد تا هنگام بروز علائم، نگرانی کمتری داشته باشید.

نکاتی برای آرامش بیشتر در شروع زایمان

آگاهی از مراحل زایمان، تماس با ماما یا پزشک، تنفس عمیق، نوشیدن آب کافی، قدم زدن آرام و استفاده از تکنیک‌های ریلکسیشن می‌تواند به کاهش استرس و مدیریت بهتر انقباضات کمک کند. همراهی همسر یا فرد مورد اعتماد نیز در این لحظات نقش مؤثری در آرامش مادر دارد.

سخن پایانی

علائم شروع درد زایمان از مادر تا مادر دیگر متفاوت است، اما مجموعه‌ای از نشانه‌ها معمولاً هشدار می‌دهند که بدن آماده ورود به مراحل زایمانی است. شناخت این علائم کمک می‌کند تصمیم‌گیری بهتری داشته باشید و در زمان مناسب به بیمارستان مراجعه کنید. فراموش نکنید که در صورت بروز هر علامت غیرمعمول یا نگرانی از وضعیت خود یا جنین، تماس با پزشک بهترین راه‌حل است. هرچه آگاهی بیشتری داشته باشید، این مسیر طبیعی و مهم را با آرامش و اطمینان بیشتری طی خواهید کرد.