دلمه برگ مو یکی از انواع غذاهای بسیار خوشمزه و معروف خاورمیانه است که در ایران هم محبوبیت بالایی دارد؛ بخصوص در فصل بهار که برگ های مو (انگور) جوان اند و مناسب دلمه. این دلمه از مجلسی ترین و محبوب ترین دلمه های ایرانی محسوب می شود و علاوه بر اینکه یک غذای کامل است در بعضی مجالس به عنوان پیش غذا هم سرو می شود.طرز تهیه دلمه برگ مو بسیار آسان است و مواد اولیه در دسترسی دارد.
مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو خانگی
-
برگ مو: 300 گرم
-
برنج: 1 لیوان
-
گوشت چرخ کرده: 250 گرم
-
پیاز: 1 عدد بزرگ
-
سبزی دلمه (تره، جعفری، شوید، نعناع): 200 گرم
-
لپه: 1/2 لیوان
-
نمک، فلفل، زردچوبه و دارچین: به مقدار لازم
-
رب گوجهفرنگی: 2 قاشق غذاخوری
-
آبلیموی تازه: 2 قاشق غذاخوری
-
روغن: به مقدار لازم
مراحل تهیه دلمه برگ مو خانگی
مرحله 1: آمادهسازی مواد اولیه
- ابتدا برگهای مو را بشویید و در آب جوش قرار دهید تا کمی نرم شوند. سپس آنها را در آب سرد قرار دهید تا رنگشان حفظ شود.
- برنج را بشویید و با کمی نمک بپزید تا نیمپز شود.
- لپه را نیز بپزید تا نرم شود.
مرحله 2: تهیه مواد داخل دلمه
- پیاز را ریز خرد کرده و در کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود.
- گوشت چرخ کرده را به پیاز اضافه کرده و تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند.
- نمک، فلفل، زردچوبه و دارچین را اضافه کرده و هم بزنید.
- سبزیهای خرد شده را به مواد اضافه کنید و چند دقیقه دیگر تفت دهید.
- برنج نیمپز و لپه پخته شده را به مواد اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.
مرحله 3: پیچیدن دلمهها
دلمه برگ مو یکی از غذاهایی است که با روشهای مختلفی میتوان آن را پیچید. از جمله روشهای متداول برای پیچیدن دلمه برگ مو میتوان به بقچهای و رولی اشاره کرد. در اینجا به طرز استفاده از این دو روش و نکاتی که باید در نظر گرفته شود، پرداختهایم.
روش بقچهای:
- آمادهسازی برگ مو: اگر برگها تازه هستند، آنها را به مدت دو تا سه دقیقه در آب جوشانده و نرم کنید.
- پهن کردن برگ مو: برگ مو را روی سطحی صاف پهن کنید تا بهصورت یک صفحه مسطح قرار بگیرد.
- پر کردن برگ مو: مقداری از مایه دلمه را در وسط برگ مو بریزید. اگر برگ موتان کوچک است، میتوانید از دو برگ روی هم استفاده کنید.
- پیچیدن برگ: دو قسمت پایینی برگ را به داخل مایه خم کنید و سپس از دو سمت کناری برگ را به داخل مایه پیچیده و محکم کنید.
روش رولی:
- آمادهسازی برگ مو: همانند روش بقچهای، برگها را در آب جوشانده و نرم کنید.
- پهن کردن برگ مو: برگ مو را روی سطحی صاف پهن کرده و مواد دلمه را در وسط آن قرار دهید.
- پیچیدن برگ: برگ را از یک طرف شروع به پیچیدن کنید و بهصورت رولی روی مواد دلمه پیچیده و به شکل یک لوله محکم کنید.
مرحله 4: پخت دلمهها
- رب گوجهفرنگی را در کمی روغن تفت دهید و سپس آبلیمو و کمی آب به آن اضافه کنید.
- سس را روی دلمهها بریزید و قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید.
- اجازه دهید دلمهها به مدت ۱-۱.۵ ساعت با حرارت ملایم بپزند تا کاملاً پخته و طعمدار شوند.
ابتدا لپه و برنج که از قبل خیس کردهایم را در آب جوش میریزیم و اجازه میدهیم تا کمی نرم شوند. توجه داشته باشید که نباید کاملاً پخته شوند.
در یک تابه کمی روغن ریخته و گوشت چرخ کرده را همراه با پیاز سرخ شده، تفت میدهیم. سپس با افزودن نمک و فلفل، طعم آن را تنظیم میکنیم.
سبزیهای معطر را پاک کرده، بهخوبی شسته و بهصورت درشت خرد میکنیم تا عطر و طعم آنها حفظ شود.
سبزیها، مخلوط گوشت، برنج و لپه را با هم ترکیب میکنیم تا مایه دلمه آماده شود. برای خوشطعمتر شدن مایه، میتوانید کمی شکر یا آبلیمو به آن اضافه کنید.
برگهای مو را در آب جوش قرار میدهیم تا رنگ سبز آنها به رنگ زرد تغییر کند.
مواد آماده شده را درون هر برگ مو قرار داده و برگها را بهصورت لولهای یا بقچهای میپیچیم.
کف یک قابلمه را با چوب و برگ مو میپوشانیم و دلمههای پیچیده شده را روی هم میچینیم.
مقداری آب ساده یا آب گوشت به قابلمه اضافه میکنیم. روی دلمهها را با دو بشقاب پوشانده و اجازه میدهیم با حرارت ملایم بپزند.
نکات طلایی برای تهیه دلمه برگ مو خانگی
-
از برگهای تازه و نرم مو استفاده کنید تا دلمهها بهتر پیچیده شوند و طعم بهتری داشته باشند.
-
سبزیهای معطر و تازه انتخاب کنید تا طعم دلمهها بینظیر شود.
-
دلمهها را با حرارت ملایم بپزید تا به آرامی طعمدار شوند و مواد داخل آنها به خوبی پخته شوند.
-
در صورت تمایل می توانید رب گوجه فرنگی را حذف کنید یا به جای آن از رب انار استفاده کنید.
-
می توانید مقداری آلو خشک که از قبل خوب خیس خورده به مایع پخت دلمه اضافه کنید.
دلمه ترش یا شیرین؟
بعضیها دوست دارند دلمه برگ انگورشان را شیرین سرو کنند. اگر دلمه شیرین را به ترش و شور ترجیح میدهید، میتوانید شکر و سرکه را به ۵۰۰ میلیگرم آب اضافه کنید و بگذارید تا بجوشد و کم شود به این ترتیب شما نوعی شربت درست کردهاید که غلیظ است و میتوانید آن را روی دلمه داخل قابلمه بریزید و بگذارید چند دقیقه بپزد. بعد از ۸ تا ۱۰ دقیقه دلمه شما آماده سرو است.