علت ورم بدن در زنان اغلب تغییرات هورمونی است که باعث احتباس مایعات در بافتهای بدن میشود. در واقع، این یکی از مشکلات شایعی است که میتواند در مراحل مختلف زندگی مانند دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی بروز کند. البته علاوه بر عوامل طبیعی، شرایطی مانند اختلالات تیروئیدی، نارسایی کلیه یا مصرف برخی داروها نیز میتوانند در ایجاد یا تشدید تورم نقش داشته باشند. در برخی موارد هم ورم میتواند یک بیماری جدیتری را نشان دهد که نیاز به بررسی پزشکی دارد. به خواندن ادامه دهید تا کاملا با علت ورم بدن و راههای درمان آن آشنا شوید.
ورم چیست؟
ورم زمانی رخ میدهد که اندامها، پوست یا سایر بخشهای بدن شما بزرگتر از حالت طبیعی شوند. این پدیده معمولاً ناشی از التهاب یا تجمع مایعات است. ورم میتواند به صورت داخلی ایجاد شود یا نواحی بیرونی مانند پوست و عضلات را درگیر کند.
دلایل مختلفی میتوانند موجب ورم شوند. گزش حشرات، بیماریها یا صدمات جسمی اغلب باعث ورم خارجی میشوند. در مقابل، ورم داخلی معمولاً یکی از عوارض جانبی داروها یا نتیجه یک آسیب جدی است. به طور کلی، اگر دچار ورم سریع و غیرقابل توضیح هستید، به ویژه اگر این وضعیت با افزایش وزن و درد همراه است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علائم ورم بدن در زنان
گاهی اوقات ممکن است بدون اینکه بفهمید، دچار ورمهای خفیف شوید، چرا که ورم همیشه با علائم دیگر همراه نیست. در مورد ورم خارجی، بزرگ شدن پوست یا عضلات معمولاً قابل مشاهده است، اما نشانههای دیگر ورم، تجمع مایعات در ناحیه درگیر را شامل میشود.
برای تشخیص ورم داخلی نیز که معمولاً به راحتی قابل مشاهده نیست، میتوان از تصویربرداری پزشکی استفاده کرد که بزرگ شدن اندام، عضله یا استخوان را نشان میدهد. به هر حال، اگر علت ورم بدن شما آسیبدیدگی، نیش حشره یا بیماری باشد، ممکن است با طیف وسیعی از علائم مواجه شوید که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خارش
- استفراغ
- نفخ شکم
- درد در ناحیه درگیر
اگر ورم قابل مشاهده نباشد یا داخلی باشد نیز ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- تب
- خستگی
- بیخوابی
- علائم شبیه به آنفلوآنزا
- درد
دلایل ورم بدن در زنان
التهاب در استخوانها، بافتها یا عضلات میتواند منجر به ورم خارجی شود. کیستها و تومورها نیز ممکن است باعث ورم قابل مشاهده شوند. به علاوه، با اینکه احتباس مایعات یک وضعیت داخلی است، اما میتواند ورم خارجی نیز ایجاد کند. شایعترین دلایل ورم خارجی عبارتند از:
- گزش حشرات
- بثورات پوستی
- کهیر
- آسیبدیدگی
- احتباس مایعات
- بارداری
- قاعدگی
- تغییرات هورمونی
- عفونت
ورم خارجی ممکن است موضعی یا گسترده باشد. ورم موضعی به حالتی گفته میشود که تنها یک ناحیه خاص دچار ورم شده است. برای مثال، فردی که دچار عفونت چشمی است، ممکن است تنها اطراف چشم خود را متورم ببیند؛ یا فردی که توسط حشرهای گزیده شده، ممکن است فقط در محل نیش دچار تورم شود. ورم گسترده نیز در نواحی وسیعتری از بدن رخ میدهد و معمولاً نشانهای از یک بیماری جدی، احتباس مایعات یا واکنش آلرژیک شدید است. از این رو، سایر دلایل ورم بدن در زنان عبارتند از:
- نارسایی کلیه
- نارسایی قلبی
- آنافیلاکسی (یک واکنش آلرژیک شدید)
- گزش حشره سمی
افرادی که دیابت دارند یا مبتلا به برخی انواع سرطان هستند، ممکن است دچار ورم گسترده یا ورم در اندامهایی مانند انگشتان دست و پا شوند که احتمال دارد به صورت دورهای ظاهر شود. ورم درون بدن نیز اغلب نتیجه التهاب اندامها، احتباس مایعات یا تجمع گاز است. این حالت ممکن است در افرادی با بیماریهای مزمن مانند سندرم روده تحریکپذیر (IBS)، بیماری کرون و سرطان دیده شود.
نحوه تشخیص ورم بدن
پزشکان ممکن است از روشهای مختلفی برای تشخیص ورم و علت آن استفاده کنند. آنها ابتدا علائم شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام میدهند تا حساسیت یا درد در ناحیه متورم را بررسی کنند. آنگاه برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت ورم، ممکن است از تصویربرداریهایی مانند سونوگرافی نیز استفاده شود. همچنین، تستهای پیشرفتهتری مانند سی تی اسکن (CT) یا ام آر آی (MRI) میتوانند اطلاعات دقیقتری درباره علت ورم ارائه دهند. این آزمایشهای تصویربرداری ممکن است موارد زیر را نشان دهند:
- انسداد در شریانها یا وریدها
- التهاب عضله یا بافت
- شکستگی استخوان
این آزمایشها ممکن است به تشخیص احتباس مایعات یا مسدود شدن روده بزرگ شما نیز کمک کنند. علاوه بر این، آزمایش خون و ادرار انجام میشود تا مشخص شود آیا دلیل ورم بدن بیماری خاصی هست یا نه. اگر ورم شما ناشی از یک واکنش آلرژیک شدید باشد، پیش از انجام هرگونه آزمایش، تزریق آدرنالین انجام میشود تا واکنش آلرژیک متوقف شده و بدتر نشود.
نحوه درمان ورم بدن
درمان ورم بستگی به علت آن دارد. اگر ورم ناشی از تومور یا آبسه باشد، ممکن است برای برداشتن آنها نیاز به جراحی داشته باشید. اگر هم توده به دلیل اندازه یا محل قرارگیریاش قابل جراحی نباشد، پزشک ممکن است درمانهای تهاجمیتری مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی را برای کوچک کردن آن تجویز کند.
امکان تجویز داروهایی برای کاهش التهاب یا ورم نیز وجود دارد. به عنوان مثال، آنتی هیستامینهای بدون نسخه میتوانند خارش و ورم ناشی از بثورات یا کهیر را تسکین دهند. داروهای موضعی استروئیدی نیز ممکن است به کاهش التهاب پوستی کمک کنند. با این حال، اگر تاثیر این داروها را احساس نکردید، با پزشک خود مشورت کنید تا یک آنتی هیستامین قویتری برایتان تجویز کند.
نحوه پیشگیری از ورم بدن
اگر علت ورم بدن زنان یک بیماری مزمن باشد، با مدیریت صحیح آن بیماری یا مصرف داروهای مناسب میتوان از بروز مجدد یا تشدید ورم جلوگیری کرد. در مواردی که ورم داخلی ناشی از التهاب هست نیز دارودرمانی کاربرد دارد. حتی ممکن است پزشک شما پیشنهاد دهد که سبک زندگی خود را تغییر دهید تا جلوی ورم داخلی را بگیرید. برخی اقدامات خانگی مفید عبارتند از:
- پرهیز از مصرف نمک
- استفاده از جورابهای فشاری (الاستیک)
- بالا نگه داشتن دستها و پاها بالاتر از سطح قفسه سینه هنگام دراز کشیدن
کلام آخر
در مجموع، علت ورم بدن در زنان میتواند تغییرات هورمونی، احتباس مایعات یا بیماریهای زمینهای را شامل شود. ورم بدن در بسیاری از موارد، موقتی و ناشی از عوامل طبیعی مانند قاعدگی یا بارداری است، اما در برخی موارد نیز ممکن است نشانهای از مشکلات جدیتری باشد که نیاز به درمان دارند. به طور کلی، تشخیص دقیق علت ورم و اتخاذ روشهای درمانی و پیشگیرانه مناسب میتواند به کاهش و مدیریت این مشکل کمک کند. توجه به سبک زندگی سالم و مشاوره پزشکی در صورت بروز ورمهای غیرقابل توضیح یا شدید نیز امری ضروری است.