درمان پرولاکتین بالا چگونه است؟
برای درمان پرولاکتین بالا چه گزینه هایی وجود دارد؟ با این روش سلامت ما تامین می‌شود؟ در ادامه بخوانید.
پرولاکتین هورمونی است که توسط هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود و یکی از مهمترین وظایفش رشد و نمو سینه و غدد شیری است. در صورتی که این هورمون در خون زنان از سطح استاندارد بالاتر باشد مشکلاتی برای آنها ایجاد می‌شود از جمله اختلال در باروری و شیردهی به نوزاد. در ادامه این مطلب راجع به این که درمان پرولاکتین بالا چگونه است توضیح بیشتری داده شده است؟
علت درمان پرولاکتین بالا چیست؟
پرولاکتین بالا یک بیماری قابل درمان است که در آن سطح پرولاکتین، یک هورمون، در خون شما بالاتر از حد طبیعی است.
در حالی که این بیماری تهدید کننده زندگی نیست، درمان پرولاکتین بالامی‌تواند باعث ناباروری و سایر مسائل شود.
پرولاکتین چیست؟
پرولاکتین (همچنین به عنوان لاکتوتروپین شناخته می‌شود) هورمونی است که عمدتاً مسئول رشد غدد پستانی در بافت پستان، تولید شیر و شیردهی است. همچنین به چندین فرآیند و عملکرد بدن کمک می‌کند. غده هیپوفیز شما عمدتاً مسئول تولید و ترشح پرولاکتین است، اما سیستم ها و قسمت های بدن زیر نیز قادر به تولید پرولاکتین هستند:
- سیستم عصبی مرکزی.
- سیستم ایمنی.
- رحم.
- غدد پستانی.
سطح پرولاکتین معمولاً در افرادی که در بدو تولد مرد هستند (AMAB) و افراد غیر شیرده و غیر باردار پایین است. آنها معمولاً در افرادی که باردار یا شیرده هستند (شیر مادر) افزایش می‌یابد.
به طور کلی، مقادیر طبیعی پرولاکتین عبارتند از:
- برای افرادی که در بدو تولد به آنها مرد اختصاص داده شده است: کمتر از ۲۰ نانوگرم در میلی لیتر (نانوگرم در میلی لیتر).
- برای افرادی که در بدو تولد به زن اختصاص داده شده و باردار یا شیرده نیستند: کمتر از ۲۵ نانوگرم در میلی لیتر.
- برای افرادی که باردار یا شیرده هستند: ۸۰ تا ۴۰۰ نانوگرم در میلی لیتر.
چه کسانی باید پرولاکتین بالا را درمان کنند؟
درمان پرولاکتین بالامعمولاً افراد زیر 40 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. احتمال ابتلا به درمان پرولاکتین بالادر افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است (AFAB) نسبت به افرادی که در بدو تولد مرد هستند (AMAB) بیشتر است. درمان پرولاکتین بالادر کودکان نادر است.
درمان پرولاکتین بالا چقدر شایع است؟
درمان پرولاکتین بالا کمتر از 1 درصد از جمعیت عمومی‌را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شایع ترین علت درمان پرولاکتین بالاپرولاکتینوما، یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) آزاد کننده پرولاکتین است. میزان پرولاکتینوما در افرادی که در بدو تولد زن تعیین شده اند، حدود 30 در هر 100000 نفر و در افرادی که در بدو تولد مرد هستند، 10 در هر 100000 است.
تفاوت پرولاکتین بالا و پرولاکتینوما
پرولاکتینوما یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) است که در غده هیپوفیز شما تشکیل می‌شود و باعث تولید بیش از حد پرولاکتین می‌شود.
علائم پرولاکتین بالا
بالا رفتن سطح پرولاکتین در چه در زنان و چه در مردان علائمی دارد که با مشاهده آنها بهتر است هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه شود. این علائم عبارتند از:
- علائم پرولاکتین بالا در هر دو جنس
- ناباروری.
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی.
- توده استخوانی کم.
- ترشحات شیری از نوک سینه ها در زمانی که باردار نیستید یا به سینه شیر می‌دهید (گالاکتوره).
علائم درمان پرولاکتین بالا در زنان
-
تغییرات در قاعدگی غیر مرتبط با یائسگی، مانند پریودهای نامنظم (قاعدگی) یا عدم وجود قاعدگی (آمنوره).
- درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی نفوذی به دلیل خشکی واژن.
علائم پرولاکتین بالا در مردان
-
اختلال نعوظ (ED).
-
سطوح پایین تستوسترون.
- بزرگ شدن بافت سینه (ژنیکوماستی)
علت پرولاکتین بالا
بالا رفتن پرولاکتین دلایل مختلفی دارد. چنانچه این علت‌ها درست تشخیص داده شود راه درمان نیز کوتاه‌تر و قطعی تر خواهد بود. این دلایل عبارتند از:
- پرولاکتینوما (شایع ترین علت)
- داروهای خاص
- برخی بیماری‌های
- تومورهای غده هیپوفیز
گاهی اوقات، هیچ دلیلی برای درمان پرولاکتین بالا یافت نمی‌شود. این به عنوان درمان پرولاکتین بالاایدیوپاتیک شناخته می‌شود. معمولاً پس از چند ماه بدون درمان از بین می‌رود.
پرولاکتینوما
پرولاکتینوما یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) است که در غده هیپوفیز شما تشکیل می‌شود و باعث تولید بیش از حد پرولاکتین می‌شود. در صورت داشتن پرولاکتینوما علاوه بر علائم هیپرپرولاکتینمی، ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- سردرد.
- حالت تهوع یا استفراغ.
- تغییرات بینایی، مانند دوبینی یا کاهش دید محیطی.
- درد یا فشار سینوسی.
- مشکلات حس بویایی شما
- داروها
ماده شیمیایی مغز دوپامین به سرکوب تولید پرولاکتین در بدن شما کمک می‌کند. هر دارویی که بر تولید یا استفاده از دوپامین در بدن شما تأثیر بگذارد می‌تواند سطح پرولاکتین شما را افزایش دهد.
داروهایی که می‌توانند سطح پرولاکتین را در خون افزایش دهند عبارتند از:
- داروهای فشار خون بالا، مانند مسدود کننده های کانال کلسیم و متیل دوپا.
- برخی از داروهای ضد روان پریشی مانند ریسپریدون و هالوپریدول.
- داروهایی که حالت تهوع و
- استفراغ.
- داروهایی که سوزش سر دل و بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) را درمان می‌کنند.
- قرص های ضد بارداری
- مسکن هایی که حاوی مواد افیونی هستند.
- داروهای یائسگی
سایر علل پرولاکتین بالا
- کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار).
- بیماری کلیوی.
- زونا، به خصوص اگر راش یا تاول روی سینه شما باشد.
- آسیب های دیواره قفسه سینه، مانند شکستگی دنده ها، شکستگی جناغ سینه (استخوان سینه) و کبودی روی ریه ها.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS).
- سندرم کوشینگ
- سندرم نلسون
- سایر تومورهای غده هیپوفیز
تشخیص پرولاکتین بالا
اولین و مهمترین راه تشخیصی پرولاکتین بالا پس از گرفتن شرح حال دقیق از بیمار و بررسی داروهای مصرفی او، انجام آزمایش خون با هدف بررسی سطح پرولاکتین در خون است. از آنجایی که یکی از دلایل بالا بودن پرولاکتین در خون وجود تومور خوش خیم غیرسرطانی در هیپوفیز مغز است ممکن است پزشک متخصص برای تشخیص دقیق بیمار را برای انجام MRI و سایر تصویربرداری‌های پزشکی نیز ارجاع دهد.
پیشگیری از پرولاکتین بالا
سوال مهم این است که آیا می‌توانم از پرولاکتین بالا جلوگیری کنم؟ خیر متأسفانه، هیچ راهی برای پیشگیری از پرولاکتین بالا وجود ندارد. تنها عامل خطر شناخته شده برای پرولاکتین بالا یک بیماری ارثی به نام نئوپلازی غدد درون ریز متعدد (MEN) نوع 1 است. اگر یکی از بستگان درجه یک (خواهر یا خواهر یا والدین) دارید که این بیماری را دارد، ممکن است لازم باشد آزمایش ژنتیکی را انجام دهید تا بررسی شود که آیا شما هم به آن مبتلا هستید یا خیر. این تست ممکن است به غربالگری و تشخیص پرولاکتینوما در مراحل اولیه آن کمک کند.
درمان پرولاکتین بالا چیست؟
اگرچه پرولاکتین بالا تهدید کننده زندگی نیست، اما می‌تواند باعث مشکلات خاصی مانند ناباروری و پریودهای نامنظم شود. به همین دلیل، در صورت ابتلا به هیپرپرولاکتینمی، باید برای درمان آن اقدام کنید.
ویزیت پزشک برای پرولاکتین بالا
اگر علائم هیپرپرولاکتینمی، مانند ناباروری و از دست دادن علاقه به رابطه جنسی را دارید؛ از پزشک بخواهید که یک آزمایش خون ساده انجام دهند تا ببینند آیا سطح پرولاکتین شما افزایش یافته است یا خیر.
چه سوالاتی باید از پزشکم بپرسم؟
اگر پرولاکتین بالا دارید، این سوال‌ها را از پزشک خود بپرسید:
- چه چیزی باعث درمان پرولاکتین بالا شده؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
- گزینه‌های من برای درمان چیست؟
- مزایا و خطرات هر گزینه درمانی چیست؟
- آیا ناباروری من پس از درمان درمان پرولاکتین بالامن از بین می‌رود؟
انواع درمان پرولاکتین بالا
درمان پرولاکتین بالا به علت آن بستگی دارد. برخی از افرادی که سطح پرولاکتین بالایی دارند اما علائم کمی‌دارند یا علائمی‌ندارند نیازی به درمان ندارند.
- دارو: داروهایی به نام آگونیست های دوپامین سطح پرولاکتین شما را تنظیم می‌کنند و در کوچک کردن تومورهای پرولاکتینوما بسیار موثر هستند. این رایج ترین شکل درمان پرولاکتینوما است.
- جراحی: اگر داروها برای کوچک کردن پرولاکتینوما جواب نمی‌دهند نمی‌کنند، ممکن است برای برداشتن آن نیاز به جراحی داشته باشید.
- پرتودرمانی: اگر داروها و/یا جراحی برای کاهش سطح پرولاکتین شما مؤثر واقع نشوند، این سومین گزینه نادر برای درمان پرولاکتینوما است.
- کم کاری تیروئید، که می‌تواند باعث درمان پرولاکتین بالاشود، با هورمون تیروئید مصنوعی درمان می‌شود، که همچنین باید سطح پرولاکتین را به حالت عادی برگرداند.
جمع‌بندی
درمان پرولاکتین بالا می‌تواند کیفیت زندگی شما را کاهش دهد و باعث ناباروری شود. خبر خوب این است که بسیار قابل درمان است. اگر علائم درمان پرولاکتین بالارا تجربه می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید. پرولاکتین بالا به این معنی است که سطح پرولاکتین در خون شما بالاتر از حد طبیعی است. شایع‌ترین علت پرولاکتینوما، یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) در غده هیپوفیز شخص است. برخی بیماری‌ها و داروها نیز می‌توانند باعث درمان پرولاکتین بالا شوند.