همه چیز درباره نیش زنبور و راه‌های درمان آن

بله! یک آسیب دردناک است، اما درمان نیش زنبور در خانه امکان‌پذیر است. گاهی اوقات ممکن است بدن نسبت به نیش زنبور، واکنش منفی نشان دهد و باعث ایجاد یک واکنش آلرژیک شدید شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. 

در این مقاله می‌خوانید: 

• نیش زنبور چیست؟
• انواع زنبور، چه نوع زنبورهای نیش می زنند؟
• نیش زنبور چقدر رایج است؟
• علائم نیش زنبور چیست؟
• عوامل خطر برای نیش زنبور چیست؟
• عوارض نیش زنبور عسل چیست؟
• تشخیص آلرژی به نیش زنبور 
• درمان نیش زنبور عسل
• درمان واکنش آلرژیک شدید به نیش زنبور
• چه مدت بعد از نیش زنبور بهبود می یابید؟  
• پیشگیری از نیش زنبور 
• چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرید؟
• خلاصه

نیش زنبور چیست؟

هنگامی که یک زنبور عسل، شما را نیش بزند، نیش او از بدنش جدا می‌شود و به پوست شما می‌چسبد. جای نیش در پوست همراه با سم زنبور باعث علائمی می‌شود که شامل درد و تورم است. ممکن است به زهر زنبور عسل آلرژی داشته باشید که می‌تواند یک واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد و در صورت عدم درمان می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. اگر زنبور شما را نیش زده و علائمی مانند مشکل در تنفس یا سرگیجه دارید، با اورژانس تماس بگیرید.

انواع زنبور، چه نوع زنبورهای نیش می زنند؟

زنبورها حشراتی پرخاشگر نیستند، اما وقتی احساس تهدید می‌کنند ممکن است نیش بزنند. فقط زنبورهای ماده می‌توانند نیش بزنند و انواع مختلفی از زنبورها این کار را انجام می‌دهند که متداول‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• زنبور گرده‌افشان: یک حشره بیضی شکل و خزدار و عمدتا سیاه و سفید با نوارهای زرد است. بین ۱.۵ تا ۲.۵ سانتی‌متر طول دارد. دارای شش پا روی قفسه سینه (بخش میانی) و دو شاخک روی سر است. به آرامی پرواز می‌کند. این زنبور که پر سر و صدا است، در کوه‌ها لانه می‌سازد، مقادیر کمتری عسل تولید می‌کند و وقتی شما را نیش می‌زند، نمی‌میرد.
• زنبور عسل: زنبور عسل یک حشره باریک و خزدار و دارای بدن سیاه با نوارهای زرد یا برنزه کمرنگ است. از زنبور گرده، کوچک‌تر است و در درختان توخالی، در شاخه‌ها یا در جعبه‌های تعیین شده برای زنبورها زندگی می‌کند. پس از یک بار نیش زدن می‌میرد.  
• زنبور نجاری: این زنبور، یک حشره بزرگ‌تر به رنگ سیاه و براق با پرزهای زرد در قسمت میانی (قفسه سینه) است. این زنبورها در چوب لانه ایجاد و سریع پرواز می‌کنند. 

بیشتر بخوانید: آفتاب سوختگی کودکان، حساسیت پوست کودکان فراموش نشود

نیش زنبور چقدر رایج است؟

نیش زنبور، یک آسیب بسیار شایع است. زنبورها در مدت زمان طولانی دمای گرم در آب و هوای گرم، یا آب و هوای معتدل فعال هستند. نیش زنبور عسل می‌تواند برای هر کسی که خیلی به این حشره نزدیک می‌شود یا لانه او را خراب می‌کند، اتفاق بیفتد. 

علائم نیش زنبور چیست؟

علائم نیش زنبور شامل موارد زیر است:

• درد شدید و سوزناک در محل نیش
• تغییر رنگ پوست اطراف نیش
• تورم منطقه آسیب دیده
• پوست خارش‌دار

در موارد کمتر متداول ممکن است شخص دچار یک واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) به نیش زنبور عسل شود. علائم واکنش آلرژیک پس از نیش زنبور شامل موارد زیر است:

• کهیر
• مشکل در تنفس
• تورم زبان و گلو
• سبکی سر یا سرگیجه
• گرفتگی معده
• حالت تهوع
• اسهال
• نبض سریع

اگر علائم آلرژیک شدید را تجربه می‌کنید ، با اورژانس تماس بگیرید. این مشکل در صورت عدم درمان، می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص داخلی

عوامل خطر برای نیش زنبور چیست؟

در شرایط زیر بیشتر احتمال دارد دچار زنبورگزیدگی شوید:  

• در نزدیکی یک باغ، گل‌ها، کندو 
• در صورتی که عطر زده‌اید
• در صورتی که در فضای باز لباس‌هایی با رنگ روشن پوشیده‌اید
• در صورت برداشتن عسل از کندو 
• در صورت تلاش برای تخریب لانه زنبور عسل 

عوارض نیش زنبور عسل چیست؟

واکنش آلرژیک، جدی‌ترین عارضه نیش زنبور عسل است. زهر زنبور عسل باعث این واکنش می‌شود. آنافیلاکسی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

بیشتر بخوانید: مصرف قهوه برای لاغری و فواید شگفت انگیز آن

تشخیص آلرژی به نیش زنبور 

آلرژی خفیف به نیش زنبور نیازی به خدمات درمانی ندارد. اگر نسبت به نیش زنبور واکنش منفی داشتید، پزشک ممکن است از آزمایش آلرژی خون یا آزمایش آلرژی پوست استفاده کند تا ببیند سیستم ایمنی بدن شما به زهر زنبور واکنش نشان می‌دهد، یا نه.

• آزمایش آلرژی خون: در آزمایشگاه، از شما مقدار کمی خون گرفته می‌شود. این آزمایش، چگونگی واکنش آنتی‌بادی‌های موجود در خون شما به آلرژن را اندازه‌گیری می‌کند.
• آزمایش آلرژی پوست: مقدار کمی از زهر زنبور عسل به زیر پوست شما تزریق می‌شود. اگر به نیش زنبور حساسیت داشته باشید، در حین آزمایش، پوست شما تغییر خواهد کرد. 

درمان نیش زنبور عسل

برای درمان نیش زنبور عسل، مراحل زیر را انجام بدهید:

• نیش را با استفاده از ناخن، یا پنس بردارید. این کار را سریع انجام بدهید تا زهر بیشتری وارد بدنتان نشود. از استفاده از موچین خودداری کنید 
• زخم را تمیز کنید. از صابون و آب برای تمیز کردن ناحیه‌ای که زنبور نیش زده، استفاده کنید. 
• روی پوستتان یک بسته یخی قرار بدهید. می‌توانید این بسته یخی را در یک حوله بپیچید و آن را روی پوستتان قرار دهید تا تورم کاهش یابد. 
• آسیب خود را کنترل کنید. در صورت گسترش تورم در فراتر از محل نیش، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید. 
• آنتی‌هیستامین یا مسکن مصرف کنید. نیش زنبور، دردناک است و می‌تواند باعث خارش شود. آنتی‌هیستامین‌ها علائم پوستی و داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن درد شما را تسکین می‌دهند. از این داروها مطابق دستورالعمل روی دارو استفاده کنید. همچنین می‌توانید برای برطرف کردن خارش از لوسیون «کالامین» یا کرم «هیدروکورتیزون» استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: ضد آفتاب چیست؟ کرم ضد آفتاب خوب چه ویژگی هایی دارد؟

درمان واکنش آلرژیک شدید به نیش زنبور

اگر علائم شوک آنافیلاکتیک دارید، با اورژانس تماس بگیرید. اگر به نیش زنبور عسل، حساسیت شناخته‌شده دارید، بلافاصله از تزریق خودکار اپی‌نفرین اضطراری استفاده کنید. واکنش آلرژیک شدید می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد و درمان فوری لازم دارد.

چه مدت بعد از نیش زنبور بهبود می یابید؟  

پس از برداشتن نیش، علائم شما شروع به کاهش می‌کند، یا ممکن است چند ساعت بعد بهبود یابید. تورم و تغییر رنگ پوست معمولا طی دو تا سه روز از بین می‌روند. در بعضی موارد ممکن است هفت تا 10 روز طول بکشد.

پیشگیری از نیش زنبور 

شما نمی‌توانید همیشه از نیش زنبور جلوگیری کنید چون حشرات غیرقابل پیش‌بینی هستند. برای کاهش خطر گزیدگی زنبور، اقدامات زیر را انجام بدهید: 

• اگر در خارج از منزل و نزدیک گل‌ها یا مناطق نزدیک زنبورها هستند، مراقب باشید که مزاحم آن‌ها نشوید.
• زنبورها به غذاهایی که همراهتان دارید جذب می‌شوند. سعی کنید روی غذاها را بپوشانید. 
• عطرهایی مانند عطر گل‌ها یا میوه‌ها و محصولات مو یا پوست با چنین رایحه‌هایی زنبورها را جذب می‌کنند و ممکن است آن‌ها شما را با گل‌ها اشتباه بگیرند.
• در طبیعت، لباس‌های آستین‌های بلند و شلوار بپوشید و حتما از کفش استفاده کنید. 
• زنبورها حشراتی پرخاشگر نیستند و فقط برای محافظت از خودشان نیش می‌زنند. اگر آرام باشید و اجازه دهید زنبور عسل از کنارتان عبور کند، به شما آسیب نمی‌زند. 

بیشتر بخوانید: اسپری ضد عرق یا دئودورانت مایع، کدام یک مناسب تر است؟

چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرید؟

در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید:

• مشکل در تنفس
• احساس سنگینی در قفسه سینه 
• مشکل بلع
• کهیر یا بثورات پوستی
• تورم در سراسر بدن
• سرگیجه 
• گرفتگی معده، استفراغ یا اسهال

خلاصه

زنبورها برای محیط زیست بسیار حیاتی هستند. آن‌ها گیاهان گلدار را گرده‌افشانی و از این راه به تولید میوه و سبزیجات کمک می‌کنند. متاسفانه، نیش زنبورها به اندازه عسل آن‌ها شیرین نیست. آسیب پس از نیش زنبور فقط موقتی است و باید طی چند روز از بین برود. در موارد نادر اما جدی، ممکن است واکنش آلرژیک شدید رخ دهد. در این صورت باید به دنبال درمان نیش زنبور باشید. اگر شخصی که توسط زنبور گزیده شده، علائم شوک آنافیلاکتیک دارد، با اورژانس تماس بگیرید.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.