سندروم پیش از قاعدگی(PMS) |‌ علت، علائم و درمان

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) طیف گسترده‌ای از علائم و نشانه‌ها، از جمله نوسانات خلقی، حساس شدن سینه ها، میل به پرخوری، خستگی، تحریک‌پذیری و افسردگی را به همراه دارد.

در این مقاله می‌خوانید: 

• سندروم پیش از قاعدگی
• علائم سندرم پیش از قاعدگی
• علائم و نشانه های عاطفی و رفتاری
• علائم و نشانه های فیزیکی
• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
• علت سندرم پیش از قاعدگی
• تشخیص سندرم پیش از قاعدگی
• درمان سندرم پیش از قاعدگی
• خودمراقبتی
• طب جایگزین
• خلاصه

سندروم پیش از قاعدگی

تخمین زده می‌شود که از هر 4 زن، 3 نفر نوعی سندرم پیش از قاعدگی را تجربه کرده‌اند. علائم معمولا در یک الگوی قابل پیش‌بینی بروز می‌کنند. اما تغییرات فیزیکی و احساسی که با سندرم پیش از قاعدگی تجربه می‌کنید ممکن است از کم تا شدید متفاوت باشد. با این حال، اجازه ندهید این مشکلات زندگی شما را کنترل کنند. درمان‌ها و تنظیم سبک زندگی می‌تواند به شما در کاهش یا مدیریت علائم و نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی کمک کند.

علائم سندرم پیش از قاعدگی

سندرم پیش از قاعدگی، علائمی بلند بالا دارد، اما بیشتر زنان تنها تعداد کمی از این مشکلات را تجربه می‌کنند.

علائم و نشانه های عاطفی و رفتاری

• تنش یا اضطراب
• افسردگی
• گریه
• نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری یا عصبانیت
• تغییرات اشتها و میل به پرخوری
• مشکل در خوابیدن
• کناره‌گیری اجتماعی
• تمرکز ضعیف
• تغییر در میل جنسی

علائم و نشانه های فیزیکی

• درد مفاصل یا عضلانی
• سردرد
• خستگی
• افزایش وزن مربوط به احتباس مایعات
• نفخ شکم
• حساسیت سینه‌ها
• آکنه
• یبوست یا اسهال

درد فیزیکی و استرس عاطفی در برخی افراد آنقدر شدید است که زندگی روزمره آن‌ها را مختل می‌کند. این علائم معمولا در عرض چهار روز پس از شروع دوره قاعدگی ناپدید می‌شوند. اما تعداد کمی از زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی هر ماه علائم ناتوان‌کننده‌ای دارند که این شکل از سندرم پیش از قاعدگی، اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) نامیده می‌شود.

علائم و نشانه‌های اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) شامل افسردگی، نوسانات خلقی، عصبانیت، اضطراب، مشکل در تمرکز، تحریک‌پذیری و تنش است.

بیشتر بخوانید: انواع سبک‌ های یوگا؛ بهترین سبک یوگا برای یک مبتدی کدام است؟

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر نتوانستید سندرم پیش از قاعدگی خود را با تغییرات سبک زندگی مدیریت کنید و علائم آن بر سلامت و فعالیت‌های روزانه شما تاثیر می‌گذارد، به پزشک مراجعه کنید.

علت سندرم پیش از قاعدگی

اینکه دقیقا چه چیزی باعث سندرم پیش از قاعدگی می‌شود ناشناخته است، اما چندین عامل ممکن است در آن نقش داشته باشند که عبارتند از:

• تغییرات چرخه‌ای در هورمون‌ها: علائم و نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی با نوسانات هورمونی تغییر می‌کند و با بارداری و یائسگی ناپدید می‌شود.
• تغییرات شیمیایی در مغز: نوسانات سروتونین، (که به نظر می‌رسد نقش مهمی در حالت‌های خلقی بازی می‌کند)، می‌تواند علائم پی ام اس را تحریک می‌کند. مقادیر ناکافی سروتونین ممکن است در افسردگی قبل از قاعدگی و همچنین خستگی، هوس غذایی و مشکلات خواب تاثیر داشته باشد.
• افسردگی: برخی از زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی شدید، افسردگی تشخیص داده نشده دارند، البته افسردگی به تنهایی باعث ایجاد همه علائم نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: رژیم کم کربوهیدرات یا لوکرب، لاغری و سلامت بدن با حذف کربوهیدرات

تشخیص سندرم پیش از قاعدگی

هیچ یافته فیزیکی یا تست آزمایشگاهی منحصر به فردی برای تشخیص مثبت سندرم پیش از قاعدگی وجود ندارد. پزشک بر اساس علائم شما، این مشکل را تشخیص می‌دهد، اما برای این تشخیص به یک الگو نیاز دارد. برای کمک به ایجاد الگوی قبل از قاعدگی، پزشک از شما می‌خواهد علائم و نشانه‌های خود را حداقل برای دو دوره قاعدگی یادداشت کنید. این اطلاعات شامل یادداشت کردن روزی است که برای اولین بار متوجه علائم PMS می‌شوید و همچنین روز ناپدید شدن آن به اضافه روزهای شروع و پایان پریود. 

برخی شرایط از جمله سندرم خستگی مزمن، اختلالات تیروئید و اختلالات خلقی، مانند افسردگی و اضطراب ممکن است شبیه سندروم پیش از قاعدگی باشند. پزشک ممکن است آزمایش‌هایی مانند آزمایش عملکرد تیروئید یا آزمایش‌های غربالگری خلق و خو را برای کمک به تشخیص واضح تجویز کند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز آزمایشگاه

درمان سندرم پیش از قاعدگی

بسیاری از زنان می‌توانند با تغییر شیوه زندگی به کاهش علائم این سندروم کمک کنند. اما بسته به شدت علائم، پزشک ممکن است یک یا چند دارو را برای سندرم پیش از قاعدگی تجویز کند. تاثیر این داروها در تسکین علائم در بین زنان متفاوت است. داروهایی که معمولا برای سندرم پیش از قاعدگی تجویز می‌شوند عبارتند از:

• داروهای ضد افسردگی: مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین که شامل فلوکستین، پاروکستین و سرترالین است. مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، خط اول درمان برای پی ام اس شدید یا اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) هستند. این داروها باید به طور روزانه مصرف شوند. اما در برخی از زنان ممکن است به دو هفته قبل از شروع قاعدگی محدود شود.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، یا ناپروکسن سدیم که باید قبل یا در شروع پریود مصرف شوند و علائمی مانند گرفتگی‌ها و درد سینه‌ها را کاهش دهند.
• دیورتیک‌ها: وقتی ورزش و محدود کردن مصرف نمک برای کاهش افزایش وزن، تورم و نفخ پی ام اس کافی نیست، مصرف قرص‌های آب (ادرارآورها) مثل اسپیرونولاکتون می‌تواند به بدن کمک کند تا مایعات اضافی را از طریق کلیه‌ها دفع کند. اسپیرونولاکتون (آلداکتون) یک دیورتیک است که می‌تواند به کاهش برخی از علائم PMS کمک کند.
• داروهای ضد بارداری هورمونی: این داروهای تجویزی تخمک‌گذاری را متوقف می‌کنند که ممکن است علائم سندروم پیش از قاعدگی را تسکین دهد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

خودمراقبتی

گاهی اوقات می‌توانید علائم سندرم پیش از قاعدگی را با ایجاد تغییراتی در نحوه غذا خوردن و ورزش، مدیریت یا کاهش دهید. این موارد را امتحان کنید:

• رژیم غذایی خود را اصلاح کنید.
• برای کاهش نفخ و احساس سیری، وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر مصرف کنید.
• برای کاهش نفخ و احتباس مایعات، مصرف نمک و غذاهای شور را محدود کنید.
• غذاهای سرشار از کربوهیدرات‌های پیچیده مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل را انتخاب کنید.
• غذاهای غنی از کلسیم را انتخاب کنید. اگر نمی‌توانید محصولات لبنی را تحمل کنید، یا در رژیم غذایی خود کلسیم کافی دریافت نمی‌کنید، مصرف روزانه مکمل کلسیم ممکن است موثر باشد.
• از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید.
• ورزش (مانند پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری، شنا یا سایر فعالیت‌های هوازی) را در برنامه منظم خود بگنجانید.
• استرس را کاهش دهید.
• زیاد بخوابید.
• تمرینات آرام‌سازی عضلانی یا تمرینات تنفس عمیق را برای کمک به کاهش سردرد، اضطراب یا مشکل خواب انجام دهید.
• برای آرامش و از بین بردن استرس، یوگا یا ماساژ را امتحان کنید.

طب جایگزین

برخی از داروهای مکمل برای تسکین علائم سندرم پیش از قاعدگی موثرند:

• مکمل‌های ویتامین: کلسیم، منیزیم، ویتامین E و ویتامین B-۶ علائم را تسکین می‌دهند.
• داروهای گیاهی: برخی از زنان با استفاده از گیاهانی مانند زنجبیل و روغن گل مغربی علائم خود را تسکین می‌دهند. (قبل از مصرف هر نوع محصول گیاهی با پزشک خود مشورت کنید، چون ممکن است عوارض جانبی داشته باشند یا با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند) 
• طب سوزنی: در برخی از زنان، پس از درمان طب سوزنی علائم کاهش می‌یابد. 

بیشتر بخوانید: لاغری با طب سوزنی شدنی است؟

خلاصه

سندروم پیش از قاعدگی، مشکلی است که برخی از زنان پیش از آغاز دوره قاعدگی خود تجربه می‌کنند. برای درمان سندروم پیش از قاعدگی، راهکارهایی مانند ورزش، کاهش نمک و کافئین، مصرف مکمل‌ها و داروهایی مانند ضد اضطراب‌ها می‌تواند مفید باشد. 

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.