۷ علت ریزش ناگهانی آب از واژن | روش‌های درمانی خانگی و دارویی

ترشحات واژن چیست و چرا وجود دارد؟

ترشحات واژن بخش طبیعی و مهمی از سلامت دستگاه تناسلی زنان هستند که توسط غدد موجود در واژن و دهانه رحم تولید می‌شوند. این ترشحات نقش پاک‌سازی و مرطوب‌سازی واژن را بر عهده دارند و با خارج کردن سلول‌های مرده و باکتری‌ها به پیشگیری از عفونت کمک می‌کنند. مقدار، رنگ و غلظت ترشحات در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند؛ به طور مثال در زمان تخمک‌گذاری شفاف‌تر و کش‌دارتر می‌شوند تا حرکت اسپرم را تسهیل کنند. در حالت طبیعی، ترشحات بدون بو یا با بوی ملایم هستند، اما تغییر در رنگ، بو یا غلظت آنها می‌تواند نشانه عفونت یا اختلالات دیگر باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.

بیشتر بخوانید: انواع ترشحات واژن، چگونه است؟

چرا ترشحات واژن رقیق و آبکی می‌شود؟

در برخی شرایط ترشحات واژن می‌توانند به طور طبیعی حالت آبکی و رقیق پیدا کنند و حتی احساس ریزش یا خیسی در لباس زیر ایجاد کنند. این تغییر معمولاً در دوره‌های خاصی از چرخه قاعدگی رخ می‌دهد، به‌ویژه در حوالی زمان تخمک‌گذاری که بدن ترشحات شفاف و رقیق‌تری ترشح می‌کند تا عبور اسپرم را آسان‌تر سازد. همچنین در دوران بارداری یا هنگام تحریک جنسی نیز افزایش ترشحات آبکی طبیعی است. با این حال اگر همراه با این حالت، علائمی مانند بوی بد، خارش، سوزش یا تغییر رنگ ترشحات وجود داشته باشد، احتمال عفونت یا مشکل دیگر مطرح می‌شود و بهتر است توسط پزشک بررسی شود.

بیشتر بخوانید: ترشحات قبل از پریود، انواع آن را می‌دانید؟

آیا ریزش ناگهانی آب از واژن خطرناک است؟

ریزش ناگهانی آب از واژن همیشه خطرناک نیست و بسته به شرایط می‌تواند طبیعی یا نشانه یک مشکل باشد. در بسیاری از زنان، این حالت ممکن است به علت ترشحات آبکی و رقیق مربوط به تخمک‌گذاری، بارداری یا تحریک جنسی رخ دهد که طبیعی محسوب می‌شود. اما اگر ریزش آب ناگهانی همراه با بوی غیرمعمول، خارش، سوزش یا تغییر رنگ باشد، می‌تواند نشانه عفونت یا التهاب واژن باشد.

در دوران بارداری هم باید بیشتر دقت کرد، زیرا ریزش ناگهانی مایع ممکن است ناشی از پاره شدن کیسه آب باشد که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد. بنابراین تشخیص طبیعی یا غیرطبیعی بودن این حالت بستگی به شرایط فردی، زمان وقوع و علائم همراه دارد.

دلایل ریزش ناگهانی آب از واژن

به طور کلی می‌توان انواع علت ریزش ناگهانی آب از واژن را به شکل زیر خلاصه کرد:

تخمک‌گذاری

تخمک گذاری می‌تواند اصلی‌ترین علت ریزش آب از واژن قبل از پریود باشد. در اواسط چرخه قاعدگی، بسیاری از زنان افزایش ترشحات رقیق و آبکی را تجربه می‌کنند.

این ترشحات برای تسهیل عبور اسپرم ترشح می‌شوند و طبیعی به شمار می‌آیند.

بیشتر بخوانید: نشانه های تخمک گذاری که هر خانمی باید بداند!

بارداری

یک علت ریزش ناگهانی آب از واژن و پریود نشدن همزمان بارداری است. در دوران بارداری به علت تغییرات هورمونی و افزایش جریان خون در ناحیه لگن، ترشحات واژینال بیشتر می‌شود. در برخی موارد، زنان باردار به‌ویژه در سه‌ماهه سوم، ریزش مایع شفاف و آبکی را گزارش می‌کنند. اگر این ترشح به صورت ناگهانی و زیاد باشد، می‌تواند نشانه پاره شدن کیسه آب (مایع آمنیوتیک) و شروع زایمان باشد.

عفونت‌های واژینال

بعضی از عفونت‌ها می‌توانند باعث تغییر در نوع ترشحات شوند:

• عفونت قارچی: معمولاً ترشحات غلیظ و سفید رنگ دارد، اما گاهی با رطوبت زیاد همراه است.
• عفونت باکتریایی (واژینوز باکتریایی): ترشحات رقیق، خاکستری یا زرد با بوی نامطبوع.
• عفونت‌های مقاربتی: مثل کلامیدیا یا سوزاک می‌توانند باعث ریزش ترشحات آبکی یا چرکی شوند.

بیشتر بخوانید: علائم عفونت واژن، چگونه درمان میشود؟

بی‌اختیاری ادرار

گاهی اوقات آنچه به‌عنوان ریزش آب از واژن احساس می‌شود، در واقع نشت ناخواسته ادرار است. این وضعیت بیشتر در زنان پس از زایمان، یائسگی یا افرادی که ضعف عضلات کف لگن دارند دیده می‌شود.

تحریک یا آلرژی

استفاده از شوینده‌های قوی، صابون‌های معطر، پد یا لباس زیر نامناسب می‌تواند موجب تحریک و افزایش ترشحات آبکی شود.

تغییرات هورمونی

مصرف قرص‌های ضدبارداری، داروهای هورمونی یا نزدیک شدن به دوران یائسگی، همگی می‌توانند روی ترشحات واژینال اثر بگذارند و موجب ریزش آب شوند.

پارگی کیسه آب در غیر بارداری

در موارد نادر، بیماری‌ها یا مشکلاتی مثل فیستول واژینال (ارتباط غیرطبیعی بین واژن و دستگاه ادراری یا گوارشی) می‌تواند باعث خروج غیرعادی مایعات از واژن شود.

علت ریزش آب از واژن در زمان یائسگی

در دوران یائسگی معمولاً ترشحات واژن کاهش پیدا می‌کند چون سطح هورمون استروژن پایین می‌آید و واژن خشک‌تر می‌شود، اما گاهی برخی زنان دچار ریزش ناگهانی آب یا مایع از واژن می‌شوند. این حالت می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد:

• آتروفی واژن (خشکی و نازک شدن دیواره واژن): در اثر کمبود استروژن، دیواره واژن آسیب‌پذیر و ملتهب می‌شود. گاهی التهاب همراه با ترشحات آبکی یا رقیق است.
• واژینوز باکتریایی یا عفونت قارچی
• نشت ادرار (بی‌اختیاری ادراری)
• پولیپ‌ها یا ضایعات دهانه رحم و رحم
• سرطان دهانه رحم یا رحم

بنابراین در یائسگی، اگر ریزش آب ناگهانی و تکرارشونده باشد یا با علائمی مثل خونریزی، بوی بد، درد یا خارش همراه شود، بررسی پزشکی ضروری است.

 علت خروج آب از واژن در زمان نزدیکی

خروج ناگهانی آب یا مایع از واژن هنگام رابطه جنسی پدیده‌ای نسبتاً شایع است و معمولاً نشانه بیماری نیست. چند علت رایج آن عبارتند از:

• افزایش ترشحات طبیعی واژن: در زمان تحریک جنسی، غدد واژن و دهانه رحم مایع روان‌کننده ترشح می‌کنند تا دخول آسان‌تر شود. این مایع می‌تواند گاهی ناگهانی و زیاد خارج شود.
• تجمع مایع در واژن: گاهی ترشحات یا مایعات ناشی از تحریک درون واژن جمع می‌شوند و در حین تغییر پوزیشن یا فشار ناگهانی، یکباره بیرون می‌ریزند.
• ادرار یا اسکویرتینگ (خروج مایع از غدد اسکین): در بعضی زنان هنگام ارگاسم مایعی شفاف و نسبتاً زیاد از مجرای ادرار خارج می‌شود که با واژن اشتباه گرفته می‌شود. این موضوع یک فرآیند فیزیولوژیک است و بیماری محسوب نمی‌شود.
• ضعف کف لگن: در برخی زنان، شل بودن عضلات کف لگن می‌تواند باعث احساس ریزش ناگهانی مایع هنگام فشار رابطه شود.
• بارداری: در زنان باردار اگر خروج مایع ناگهانی، شفاف و غیرقابل کنترل باشد، احتمال نشت یا پارگی کیسه آب وجود دارد که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.

در بیشتر موارد این حالت طبیعی است، اما اگر همراه با بوی بد، خارش، تغییر رنگ یا تداوم غیرمعمول باشد باید بررسی پزشکی انجام شود.

چه بیماری‌هایی منجر به ریزش آب از واژن می‌شود؟

به طور کلی بیماری‌هایی که می‌تواند علت ریزش ناگهانی آب از واژن باشند عبارت است از:

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در بالا دیدیم که علت ریزش ناگهانی آب از واژن همیشه مسئله خطرناکی نیست اما اگر ریزش ناگهانی آب از واژن همراه با علائم زیر باشد، بهتر است سریع‌تر به پزشک مراجعه شود:

• بوی بد یا تغییر رنگ ترشحات (سبز، زرد، خاکستری).
• همراهی با خارش، سوزش یا درد لگنی.
• تکرر ادرار یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار.
• خروج حجم زیادی از مایع در دوران بارداری.
• خون‌آلود بودن ترشحات.

درمان خانگی ترشحات زیاد واژن

درمان‌های خانگی بیشتر برای زمانی مناسب هستند که ترشحات واژن ناشی از تغییرات طبیعی بدن مثل تخمک‌گذاری، تغییرات هورمونی، استرس یا رعایت نکردن بهداشت باشد و پای بیماری یا عفونت جدی در میان نباشد. در چنین شرایطی می‌توان از راهکارهای زیر کمک گرفت:

• رعایت بهداشت روزانه: شست‌وشوی ملایم ناحیه تناسلی با آب ولرم (بدون استفاده مداوم از صابون‌های قوی یا شوینده‌های عطردار) می‌تواند به کاهش ترشحات اضافی کمک کند.
• لباس زیر نخی و گشاد: پوشیدن لباس زیر از جنس نخ و تعویض مرتب آن باعث تهویه بهتر و کاهش رطوبت می‌شود.
• اجتناب از دوش واژینال و محصولات عطردار: این محصولات تعادل فلور طبیعی واژن را بر هم می‌زنند و ممکن است باعث افزایش ترشحات شوند.
• مصرف ماست پروبیوتیک یا مکمل‌های پروبیوتیک: کمک می‌کند تعادل باکتری‌های مفید واژن حفظ شود.
• کاهش مصرف قند و غذاهای بسیار چرب: چون این نوع رژیم می‌تواند رشد قارچ‌ها را افزایش دهد.
• هیدراته ماندن و داشتن رژیم غذایی متعادل: نوشیدن آب کافی و دریافت میوه و سبزی تازه به سلامت عمومی و تعادل هورمونی کمک می‌کند.

این روش‌ها برای موارد خفیف و غیرعفونی مؤثر هستند. اما اگر ترشحات با بوی بد، تغییر رنگ، خارش، سوزش یا درد همراه باشد، درمان خانگی کافی نیست و باید به پزشک مراجعه شود.

درمان دارویی ترشحات زیاد واژن

درمان‌های دارویی ترشحات زیاد واژن معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که علت آن بیماری یا عفونت جدی‌تر باشد و درمان‌های خانگی کافی نباشند. نوع دارو بسته به علت اصلی تجویز می‌شود:

• عفونت قارچی (کاندیدا): داروهای ضدقارچ مثل کلوتریمازول یا میکونازول به صورت کرم یا شیاف واژینال، و در موارد شدید قرص خوراکی فلوکونازول تجویز می‌شود.
• عفونت باکتریایی (واژینوز باکتریایی): آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل مترونیدازول یا کلیندامایسین به شکل خوراکی یا ژل واژینال استفاده می‌شوند.
• عفونت‌های مقاربتی (مانند کلامیدیا و سوزاک): درمان با آنتی‌بیوتیک خوراکی یا تزریقی (مثل آزیترومایسین، داکسی‌سایکلین یا سفالوسپورین‌ها) ضروری است و هم‌زمان باید شریک جنسی هم درمان شود.
• تریکومونیازیس: داروی اصلی مترونیدازول خوراکی یا تینیدازول است.
• التهاب لگن (PID): معمولاً ترکیبی از چند آنتی‌بیوتیک تزریقی و خوراکی برای کنترل عفونت تجویز می‌شود.

این دسته از درمان‌ها خط درمانی برای مواردی هستند که علت ترشحات یک بیماری زمینه‌ای یا عفونت جدی باشد. استفاده خودسرانه از دارو توصیه نمی‌شود، چون ممکن است باعث مقاومت دارویی یا تشدید علائم شود.

درمان طب سنتی برای ترشحات زیاد واژن

در طب سنتی و رویکردهای طبیعی، هدف بیشتر تقویت بدن، تعدیل مزاج و پیشگیری از رطوبت و عفونت اضافی است و این روش‌ها معمولاً برای موارد خفیف یا به‌عنوان مکمل درمان پزشکی استفاده می‌شوند، نه جایگزین کامل آن. برخی از رایج‌ترین توصیه‌های طب سنتی برای کاهش ترشحات زیاد واژن عبارتند از:

• شست‌وشوی موضعی با جوشانده گیاهان قابض مثل گل‌سرخ، برگ مورد، آویشن یا مریم‌گلی که خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارند.
• استفاده از سرکه رقیق‌شده طبیعی (مثل سرکه سیب) در حد شست‌وشوی سطحی (نه داخل واژن)، برای کمک به حفظ تعادل اسیدی محیط واژن.
• مصرف خوراکی گیاهان ضدعفونت و قابض مانند زنیان، رازیانه، دارچین و سیاهدانه که به تنظیم ترشحات کمک می‌کنند.
• تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب؛ مصرف عسل، سیر و زنجبیل در طب سنتی توصیه می‌شود چون خاصیت ضدعفونی‌کننده دارند.
• اصلاح سبک زندگی؛ کاهش مصرف غذاهای بسیار سرد و مرطوب (مثل ماست، خیار، هندوانه و دوغ زیاد) و افزایش مصرف غذاهای گرم‌مزاج مثل خرما، انجیر خشک و کنجد.

این درمان‌ها بیشتر برای مواردی مفید هستند که علت ترشحات، تغییرات سبک زندگی یا ضعف عمومی بدن باشد. اگر ترشحات با بوی بد، خارش یا درد همراه است، نباید تنها به طب سنتی اکتفا کرد و مراجعه به پزشک ضروری است.

سخن پایانی

علت ریزش ناگهانی آب از واژن همیشه بیماری نیست و می‌تواند به دلایل طبیعی مانند تخمک‌گذاری یا تغییرات هورمونی رخ دهد. با این حال، در صورتی که این حالت مکرر، شدید یا همراه با علائم غیرطبیعی باشد، بررسی پزشکی ضروری است. تشخیص صحیح نیازمند معاینه بالینی و گاهی انجام آزمایش‌های تکمیلی است تا علت اصلی مشخص و درمان مناسب آغاز شود.