عمل آی وی اف چگونه انجام می شود؟

آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی، یک روش باروری است که تاکنون برای زوج‌های بسیاری موثر بوده است. قبل از شروع آن، نیاز به جلسات مشاوره است و تمام مراحل، مزایا و عوارض آن برای زوج‌ها شرح داده می‌شود. لقاح خارج رحمی یا IVF به شرایط فردی و کلینیکی که در آن قرار است این کار را انجام دهید، بستگی دارد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا با نحوه انجام عمل آی وی اف بیشتر آشنا شوید.

عمل آی وی اف چیست؟

زمانی که زوج‌ها به دلایل مختلفی مانند مشکلات تخمک‌گذاری، انسداد لوله‌های رحمی، اختلالات اسپرم، آندومتریوز یا عوامل ناشناخته دیگر، به‌طور طبیعی قادر به باردار شدن نباشند، پزشک متخصص زنان و زایمان ممکن است روش لقاح آزمایشگاهی (IVF) را به‌عنوان یک گزینه درمانی مؤثر پیشنهاد دهد. در این روش تخمک از بدن زن خارج می‌شود، از نمونه اسپرم مرد نیز بهترین و پرتحرک‌ترین اسپرم جدا شده و لقاح این دو در محیط آزمایشگاه انجام می‌گیرد.

هنگامی که لقاح به صورت موفقیت‌آمیزی انجام و جنین ایجاد شد، این جنین در درون رحم زن قرار داده می‌شود تا مراحل رشد خود را سپری کند.

عمل آی وی اف چگونه انجام می‌شود؟

آی وی اف به ترتیب مراحل زیر صورت می‌گیرد:

تحریک تخمدان

در مرحله اول، نیاز به چندین تخمک است. یعنی نیاز داریم تا تخمدان‌ها به‌جای ماهی یک تخمک، چنیدن تخمک تولید کنند. از این رو، باید تخمدان‌ها را تحریک کرده و به آن‌ها شوک وارد شود. این کار با تزریق هورمون‌ها و موادی انجام می‌شود.

تخمک‌گیری

پس از گذشت چند روز، به کمک سوزن‌هایی تخمک‌ها را جمع‌آوری می‌کنند. سوزن را از قسمت واژن به نزدیک تخمدان هدایت کرده و تخمک‌ها را استخراج می‌کنند. سپس آن‌ها را بررسی می‌کنند که آیا برای انجام ای وی اف مناسب هستند یا خیر.

جمع‌آوری اسپرم

همزمان با تخمک‌گیری از زن، جمع‌آوری اسپرم‌ها نیز از مرد انجام می‌شود. برای این کار باید به دنبال فعال‌ترین اسپرم بود.

لقاح آزمایشگاهی

سپس در آزمایشگاه، اسپرم‌ها با تخمک‌ها پیوند داده می‌شوند تا لقاح صورت گیرد.

بررسی جنین

در این مرحله، جنین‌های تشکیل شده در اثر لقاح باید مورد بررسی قرار گیرند که آیا شرایط ورود به رحم زن را دارند یا خیر.

انتقال جنین

در مرحله آخر، چند جنین‌ را از طریق لوله‌ای به رحم زن منتقل می‌کنند.

عمل آی وی اف چه کاربردی دارد؟

عمل آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی، یکی از روش‌های پرکاربرد درمان ناباروری است که به زوج‌هایی کمک می‌کند که به طور طبیعی قادر به بچه‌دار شدن نیستند.

• مشکلات تخمک‌گذاری

• انسداد لوله‌های فالوپ

• مشکلات اسپرم

• آندومتریوز

• عوامل ناشناخته ناباروری

• نارسایی زودرس تخمدان

• مشکلات ژنتیکی

عمل آی وی اف برای چه کسانی مناسب است؟

آی وی اف ممکن است برای همه مناسب نباشد. این روش معمولاً به این افراد توصیه می‌شود :

• افرادی که دارای مشکلات تخمک‌گذاری یا مشکلات اسپرم هستند

• افرادی که دارای مشکل انسداد لوله‌های فالوپ هستند

• افرادی که بیماری آندومتریوز دارند

• افرادی که دارای عوامل ناشناخته بارداری هستند

• افرادی که مشکل ژنتیکی دارند

• خانم‌های بالای ۴۰ سال که احتمال بارداری آن‌ها کم‌تر است

• زوج‌هایی که چندین بار سقط جنین کرده‌اند

• زوج‌هایی که می‌خواهند فرزند خود را از نظر ژنتیکی غربالگری کنند

عمل ای وی اف چقدر طول میکشد؟

کل دوره انجام IVF از اولین روزی که به پزشک متخصص مراجعه شده تا زمانی که جنین در رحم قرار داده می‌شود، بین ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد. در واقع باید گفت عمل آی وی اف عملی زمان‌بر است و نیاز به صبر دارد. در حدود نصف روز عمل لقاح تخمک و اسپرم انجام می‌شود، ۲ تا ۵ روز هم برای انتقال جنین زمان لازم است و همانطور که گفته شد این عمل تا ۶ هفته زمان لازم دارد.

چگونه برای آی وی اف آماده شویم؟

انجام آی وی اف، یک پروسه مهم بوده که مستلزم رعایت مواردی بسیار مهم است. در ادامه این موارد را شرح می‌دهیم:

• قبل از شروع آی وی اف، خانم ها برای اولین بار آزمایش تخمدان را انجام می دهند. این آزمایش شامل گرفتن نمونه خون و آزمایش آن برای سطح هورمون تحریک کننده فولیکول است. نتایج این آزمایش اطلاعات مربوط به اندازه و کیفیت تخمک شما را به پزشک می دهد.

• دکتر همچنین رحم شما را بررسی خواهد کرد. این بررسی شامل انجام سونوگرافی می باشد، که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویر رحم استفاده می کند. پزشک همچنین می تواند از طریق مهبل و رحم یک نشانگر را وارد کند. این آزمایش ها می تواند سلامت رحم شما را نشان دهد و به پزشک کمک کند که بهترین راه برای لقاح انتخاب کند.

• مردان نیاز به آزمایش اسپرم دارند. این آزمایش شامل استفاده از نمونه منی است که آزمایشگاه برای تعداد، اندازه و شکل اسپرم تجزیه و تحلیل خواهد کرد. اگر اسپرم ضعیف یا آسیب دیده باشد، یک عملیات به نام Intracytoplasmic sperm injection )ICSI) ممکن است ضروری باشد. در ICSI، تکنسین اسپرم را به طور مستقیم به تخمک تزریق می کند. ICSI ( بارداری با روش میکرواینجکشن (ICSI)) می تواند بخشی از روند IVF باشد.

• انتخاب IVF یک تصمیم شخصی است. اما باید به عوامل مختلف توجه داشت.

احتمال بارداری پس از IVF به چه عواملی بستگی دارد؟

احتمال بارداری یک جنین سالم پس از استفاده از IVF بستگی به عوامل مختلف دارد از جمله:

سن مادر

هر چقدر مادر جوانتر باشد، احتمال بارداری و زایمان جنین سالم با استفاده از تخمک در طول IVF بیشتر است. زنانی که سن 41 سال و بالاتر دارند اغلب توصیه می شود از تخمک های اهدا کننده در IVF برای افزایش شانس موفقیت استفاده کنند.

وضعیت نطفه

انتقال نطفه هایی که بیشتر رشد کرده اند احتمال بارداری را افزایش میدهد. البته تمام نطفه ها به خوبی رشد نمی کنند. با پزشک یا سایر متخصصان صحبت کنید.

سابقه باروری

در زنانی که قبلا باردار شده اند احتمال بارداری با استفاده از IVF بیشتر است. میزان موفقیت برای زنانی که قبلا IVF را چندین بار استفاده کرده اند، اما باردار نشده اند کمتر است.

علت ناباروری

داشتن تخمک نرمال، شانس بارداری با استفاده از IVF را افزایش می دهد. زنان مبتلا به آندومتریوز شدید کمتر از زنان مبتلا به ناباروری غیرقابل توصیف قادر به باردار شدن با IVF هستند.

عوامل شیوه زندگی

زنانی که سیگار می کشند معمولا تخمک های کمتری را در طول IVF بازیابی می کنند و ممکن است سقط داشته باشند. سیگار کشیدن می تواند احتمال موفقیت زن را با استفاده از IVF 50 درصد کاهش دهد. چاقی می تواند شانس بارداری و داشتن یک نوزاد را کاهش دهد. استفاده از الکل، داروهای تفریحی، کافئین بیش از حد و داروهای خاص نیز می تواند مضر باشد.

انجام عمل آی وی اف چقدر موفق است؟

میزان موفقیت درمانگاه های IVF بستگی به عوامل متعددی از قبیل تاریخ باروری، سن مادر، علت ناباروری و عوامل سبک زندگی است. در ایالات متحده، نرخ تولد برای هر دوره چرخه IVF تقریبا:

• 41-43٪ برای زنان زیر 35 سال

• 33-36٪ برای زنان بین 35 تا 37 سال

• 23-27٪ برای زنان بین 38 تا 40 سال

• 13-18٪ برای زنان بالای 40 سال

بعد از عمل آی وی اف

• ترشحات مایع روشن یا خونریزی پس از عمل - با توجه به سواب دهانه رحم قبل از انتقال نطفه

• حساسیت پستان به علت سطوح استروژن بالا

• نفخ خفیف

• گرفتگی ملایم

• یبوست

اگر پس از انتقال جنین درد متوسط ​​یا شدید داشتید، با پزشک خود مشورت کنید. او شما را برای عوارضی مانند عفونت، پیچیدن تخمدان و سندرم هیپرزیمولاسیون شدید تخمدان بررسی خواهد کرد.

نتایج عمل آی وی اف چه زمانی مشخص می‌شود؟

• اگر باردار باشید، پزشک شما را به متخصص زنان و زایمان یا سایر متخصصان بارداری معرفی خواهد کرد.

• اگر باردار نباشید، مصرف پروژسترون را متوقف خواهید کرد و احتمالا یک هفته بعد پریود می شوید. اگر پریود نشوید یا خونریزی غیرعادی داشته باشید، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر می خواهید یک بار دیگر لقاح زمایشگاهی (IVF) انجام دهید، پزشک ممکن است اقداماتی را که می توانید برای بهبود شانس ابتلا به بارداری از طریق IVF انجام دهید، پیشنهاد کند.

عوارض جانبی مرتبط با انجام عمل آی وی اف چیست؟

عمل آی وی اف، یکی از روش‌های موثر برای درمان ناباروری است اما مانند هر عمل پزشکی دیگری ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. بعضی از عوارض جانبی در این پروسه مربط به داروهاست و بعضی دیگر در مورد احتمال ایجاد چند قلویی است که در لیست زیر به طور کامل بیان شده‌اند:

• حاملگی چندقلو، که خطر زایمان زودرس و کاهش وزن جنین را افزایش می‌دهد.

• احتمال سقط جنین

• حاملگی خارج از رحم

• سندرم Hyperstimulation تخمدان (یک بیماری نادر که مایع زیادی در شکم و قفسه سینه جمع می‌شود)

• خونریزی، عفونت، یا آسیب به روده یا مثانه (نادر)

• تهوع یا استفراغ

• کاهش فرکانس ادرار

• تنگی نفس

• سرگیجه

• درد شدید معده و نفخ

• افزایش وزن در عرض سه تا پنج روز

اگر هر کدام از این علائم بالا را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید. خطرات اضافی IVF عبارتند از:

• تولد چندقلو

اگر بیشتر از یک نطفه در رحم شما تخمک گذاری شود، IVF خطر باداری را افزایش می‌دهد. بارداری با جنین‌های متعدد خطر ابتلا به زایمان زودرس و وزن کم جنین را افزایش می‌دهد.

• زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد

  تحقیقات نشان می‌دهد استفاده از IVF خطر زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم را افزایش میدهد.

• سندرم هیپرسترومایی تخمدان

  استفاده از داروهای باروری تزریقی می‌تواند سبب ایجاد سندرم هیپرسترومایی تخمدانی شود که در آن تخمدان‌ها متورم و دردناک می‌شوند. همچنین علائم شامل درد خفیف شکم، التهاب، تهوع، استفراغ و اسهال نیز خواهد بود.

• سقط جنین

  میزان سقط جنین برای زنانی که با استفاده از ای وی اف با جنین تازه باردار شده اند شبیه به زنانی است که به طور طبیعی باردار شده اند (حدود 15 تا 25 درصد). اما با افزایش سن مادر، میزان آن افزایش می یابد. 

• عوارض روش بازیابی تخمک

  استفاده از سوزن آسپیریت برای جمع آوری تخمک ممکن است سبب خونریزی، عفونت یا آسیب به روده، مثانه یا رگ های خونی شود.

• حاملگی خارج رحمی

  حدود 2 تا 5 درصد از زنانی که با IVF درمان می‌شوند احتمال حاملگی خارج از رحم دارند. تخمک خارج از رحم، معمولا در لوله فالوپی تخمک گذاری می شود و نمی تواند در خارج از رحم زنده بماند و هیچ راهی برای ادامه حاملگی وجود ندارد.

• نقائص هنگام تولد

  سن مادر یکی از عوامل خطر اولیه در توسعه نقایص زایمان است. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا نوزادان ممکن است در معرض خطر افزایش نقایص خاصی باشند، مورد نیاز است. برخی از کارشناسان معتقدند که استفاده از IVF خطر ابتلا به نقص های زایمان را افزایش نمی‌دهد.

• سرطان تخمدان

  اگر چه برخی مطالعات اولیه نشان می دهد که بین داروهای خاصی که برای تحریک رشد تخمک و رشد نوع خاصی از تومور تخمدان استفاده می شوند ارتباطی وجود دارد، اما مطالعات اخیر این یافته ها را پشتیبانی نمی کند.

• استرس

  استفاده از IVF می تواند از نظر مالی، جسمی و احساسی شما را تخلیه کند. کمک و حمایت مشاوران، خانواده و دوستان می تواند به شما و شریک زندگیتان کمک کند در این مرحله پیش بروید.

نشانه‌های IVF موفق چیست؟

مهم‌ترین نشانه یک IVF موفق مثبت شدن تست بارداری است. افزایش هورمون بتا در بدن مادر و انجام سونوگرافی و مشاهده جنین و همچنین شنیدن صدای قلب او از نشانه‌های آی وی اف موفق به شمار می‌رود. بالا بودن سن و عوامل مختلف دیگر ممکن است موجب عدم موفقیت آی وی اف شوند که با روش‌هایی می‌توان این موفقیت یا عدم آن را متوجه شد.

سوالات متداول

اگر شما هم قصد انجام IVF را دارید، با مطالعه این بخش می‌توانید پاسخ سوالات مهم خود را درباره این عمل پیدا کنید.

آیا ای وی اف برای بار اول جواب میدهد؟

شانس موفقیت آی وی اف به عوامل مختلفی از جمله سن مادر، وضعیت تخمک‌ها، میزان تحرک اسپرم و غیره بستگی دارد، اما باید گفت که احتمال موفقیت IVF برای بار اول وجود دارد اما اگر چند بار این کار را انجام دهید، میزان موفقیت آن نسبت به بار اول کاهش می‌یابد.

آیا ای وی اف سرطان زاست؟

نتایجی مبنی بر اینکه بین آی وی اف و سرطان ارتباط مهمی وجود داشته باشد، در دست نیست.

آی وی اف دردناک است؟

مراحی از انجام عمل آی وی اف که ممکن است با درد همراه باشد، تحت بی‌حسی موضعی و یا بیهوشی انجام می‌شود.