جدول برنامه غذایی نوزاد ۶ ماهه _ طرز تهیه + ۶ موادغذایی آلرژی‌زا

بهترین زمان شروع غذای کمکی نوزاد

بهتر است از حدود شش ماهگی غذای کمکی نوزاد را آغاز کنید. در این زمان، نوزادان آماده دریافت غذای جامد هستند. اگر همچنان به نوزاد خود شیر می‌دهید، بعدازظهر یا عصر که احتمالاً شیر کمتری دارید، بهترین زمان برای دادن غذای جامد به نوزاد است.

همچنین شما به سرعت خواهید فهمید که نوزادتان چه زمانی علاقه‌مند به غذا خوردن است و چه زمانی نیست؛ او این را با باز کردن دهانش و با میل پذیرفتن لقمه‌ها (یا گرفتن و جویدن غذاهای انگشتی به تنهایی) در مقابل با کج‌خلقی سر برگرداندن، به شما نشان خواهد داد. به نشانه‌ها توجه کنید و هیچ‌گاه کودکتان را مجبور به خوردن غذا نکنید.

با یک وعده غذایی در روز شروع کنید، سپس برای ماه بعد یا همین حدود، آن را به دو وعده (یکی در صبح و یکی در عصر) افزایش دهید. با بزرگتر شدن نوزاد و نزدیک شدن به دوره نوپایی، می‌توانید به سه وعده غذای جامد در روز به همراه یک یا دو میان‌وعده بین وعده‌ها برسید.

بیشتر بخوانید:  غذای کمکی کودکان را از کی شروع کنیم؟ ۳ غذای کمکی اولیه نوزاد + طرز تهیه

برنامه غذایی معمول برای نوزاد ۶ ماهه چیست؟

نوزاد ۶ ماهه شما به احتمال زیاد روزانه به ۴ تا ۶ وعده شیر مادر یا شیر خشک و ۱ تا ۲ وعده غذای جامد نیاز دارد. پس از شروع غذاهای جامد، همچنان مقدار معمول شیر مادر یا شیرخشک را ادامه دهید و فقط یک وعده کوچک صبحانه، ناهار یا شام به برنامه روزانه نوزاد اضافه کنید.

جدول برنامه غذایی نوزاد ۶ ماهه

در هفته اول شش ماهگی می‌توانید طبق جدول برنامه غذایی زیر عمل کنید.

در هفته دوم، از جدول برنامه غذایی نوزاد 6 ماهه که در ادامه ذکر می‌کنیم می‌توانید استفاده کنید.

در هفته سوم و چهارم، می‌توانید سوپ را برای وعده ناهار و به میزان 2 قاشق مرباخوری به برنامه غذایی کودک بیفزایید.

طرز تهیه غذای کودک 6 ماهه

در ادامه، طرز تهیه چند نوع غذای کودک 6 ماهه را ذکر می‌کنیم.

طرز تهیه فرنی برای نوزاد شش ماهه

برای تهیه فرنی، یک قاشق غذاخوری آرد برنج را در یک لیوان آب سرد حل کرده و سپس روی حرارت ملایم قرار دهید. مخلوط را مرتب هم بزنید تا کاملاً غلیظ و پخته شود. پس از آماده شدن فرنی، می‌توانید برای افزایش ارزش غذایی، نصف لیوان شیر مادر یا شیر خشک به آن اضافه کرده و هم بزنید. پس از خنک شدن، فرنی آماده مصرف برای نوزاد است.

طرز تهیه حریره بادام برای نوزاد شش ماهه

 ابتدا ۵ عدد بادام را برای چند ساعت در آب گرم خیس کرده و پوست آن‌ها را جدا کنید. بادام‌های پوست کنده را آسیاب کرده و با یک قاشق غذاخوری آرد برنج و یک لیوان آب یا شیر مادر مخلوط کنید. این مخلوط را روی حرارت ملایم بگذارید و پیوسته هم بزنید تا قوام پیدا کرده و غلیظ شود. حریره را پس از خنک شدن، به نوزاد بدهید.

طرز تهیه سوپ برای نوزاد شش ماهه

دو تکه کوچک گوشت مرغ یا گوسفند را همراه با یک عدد سیب ‌زمینی کوچک، یک عدد هویج، کمی جعفری و یک لیوان آب، درون قابلمه ریخته و روی حرارت ملایم بپزید تا کاملاً نرم شوند. پس از پخت کامل، تمام مواد سوپ را با گوشت‌کوب یا مخلوط‌کن به خوبی له و یکنواخت کنید. پس از خنک شدن، سوپ را به نوزاد بدهید.

طرز تهیه پوره میوه برای نوزاد شش ماهه

 یک عدد میوه مانند سیب یا موز را پوست بگیرید و با نصف لیوان آب بپزید تا کاملاً نرم شود. سپس آن را له کنید تا به بافتی بسیار نرم و یکدست که برای نوزاد قابل خوردن باشد، برسد. پوره میوه را پس از خنک شدن، به نوزاد بدهید.

طرز تهیه لعاب برنج برای نوزاد شش ماهه

دو قاشق غذاخوری برنج شسته شده را با دو لیوان آب روی حرارت کم قرار دهید. اجازه دهید برنج به آرامی بجوشد تا زمانی که آب آن حالت لعاب‌دار و غلیظ پیدا کند. در نهایت، آب لعاب‌دار را صاف کرده و پس از خنک شدن، به عنوان اولین غذای کمکی به نوزاد بدهید.

صبحانه برای نوزاد 6 ماهه

بهترین صبحانه برای نوزاد شش ماهه باید ساده، مغذی و آغازگر ملایمی برای شروع غذای کمکی باشد. اولین و مهم‌ترین گزینه تغذیه در این سن، شیر مادر یا شیر خشک است که باید قبل از هر غذای جامدی به نوزاد داده شود. پس از شیر می‌توانید فرنی یا حریره بادام را در وعده صبحانه به کودک بدهید.

انواع پوره برای کودک 6 ماهه

برای تغذیه کودک شش ماهه، پوره‌ها گزینه‌ای مناسب هستند زیرا به‌راحتی هضم می‌شوند و حساسیت‌زا نیستند. کنترل میزان قند و نمک در پوره‌ها به حفظ سلامت کودک کمک می‌کند. در ادامه، انواع پوره‌های مناسب برای کودکان شش ماهه و روش تهیه‌شان توضیح داده شده است.

پوره سبزیجات برای کودک شش ماهه

پوره سبزیجات برای رشد و سلامت نوزادان توصیه می‌شود. بهتر است با یک نوع سبزی شروع کنید و به‌تدریج تنوع را افزایش دهید. دمای پوره باید مشابه گرمای شیر مادر باشد. بهترین زمان مصرف پوره سبزیجات، وعده عصرگاهی است. سبزیجات مناسب شامل کدو حلوایی، زردک، کدو، مسما و نخود سبز هستند. از هشت ماهگی می‌توان از کلم بروکلی و گل کلم نیز استفاده کرد. توجه داشته باشید که سبزیجات حاوی نیترات بالا مانند اسفناج و چغندر تا قبل از 12 ماهگی توصیه نمی‌شوند زیرا ممکن است بر سطح اکسیژن خون کودک تاثیر منفی بگذارند.

روش تهیه: سبزیجات را شسته و با پوست بپزید. پس از پخت، آن‌ها را له کرده، مقداری شیر اضافه کنید و به‌آرامی به کودک بدهید.

پوره سیب‌زمینی برای کودک شش ماهه

پوره سیب‌زمینی یکی از خوشمزه‌ترین و مغذی‌ترین پوره‌ها برای کودکان شش ماهه است اما ممکن است برای برخی کودکان حساسیت‌زا باشد. برای اطمینان، ابتدا به مدت سه روز مقدار کمی (یک قاشق چای‌خوری) به کودک بدهید و علائم حساسیت مانند مشکلات پوستی، استفراغ یا اسهال را بررسی کنید.

روش تهیه: یک سیب ‌زمینی شیرین متوسط را با ۵ قاشق غذاخوری آب و ۲ قاشق مرباخوری روغن زیتون آب‌پز کنید. پوست سیب‌زمینی را جدا کرده، رنده کنید تا نرم شود، سپس روغن و شیر را اضافه کرده و مخلوط کنید. پوره را گرم سرو کنید.

بیشتر بخوانید: طرز تهیه پوره سیب زمینی برای نوزاد - دستور پخت ۳ مدل مختلف و خوشمزه پوره

پوره میوه برای کودک شش ماهه

مصرف روزانه ۲ تا ۳ واحد میوه برای کودکان ضروری است. پوره میوه را با یک نوع میوه شروع کنید و به‌تدریج میوه‌های دیگر را اضافه کنید. اگر میوه‌ها رسیده نباشند، یک ‌سوم پیمانه آب یا آب سیب رقیق‌ شده به آن‌ها اضافه کرده و ۱۵ دقیقه روی حرارت ملایم بپزید. پس از پخت، میوه‌ها را له کرده و مخلوط کنید.

• پوره سیب سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ریزمغذی‌هاست و برای کودکان شش ماهه بسیار مفید است. سیب‌ها را شسته، پوست کنده و رنده کنید یا به قطعات کوچک برش دهید. ۱۵ دقیقه روی حرارت ملایم بپزید و سپس کاملاً له کنید و به نوزاد بدهید.
• اغلب کودکان، پوره موز را به دلیل طعم شیرینش دوست دارند. موزهای زرد و رسیده را شسته، پوست کنده و خرد کنید. در مخلوط‌کن یا غذاساز بریزید و در صورت نیاز با کمی شیر یا آب رقیق کنید. از موز سبز استفاده نکنید.
• برای تهیه پوره گلابی، ابتدا گلابی‌ها را شسته و خرد کنید. اگر رسیده نیستند، ۳ تا ۵ دقیقه بخارپز کنید. سپس له کرده و در صورت نیاز با کمی آب مخلوط کنید. از گلابی‌های سفت و بدون لکه استفاده کنید.

پوره هویج برای کودک شش ماهه

هویج به دلیل طعم شیرین و رنگ جذاب برای کودکان محبوب است و سرشار از ویتامین‌های A، C  و کلسیم است. می‌توانید آن را با سیب‌زمینی یا سیب ترکیب کنید.

روش تهیه: هویج‌ها را شسته و آب‌پز کنید. سپس با غذاساز یا مخلوط‌کن نرم کرده، کمی روغن زیتون اضافه کنید و به کودک بدهید.

تغذیه نوزاد شش ماهه کم وزن باید چگونه باشد؟ (غذا برای وزن گیری نوزاد 6 ماهه)

برای تغذیه نوزاد شش ماهه کم وزن، انتخاب غذاهای کمکی مناسب که هم مغذی باشند و هم به‌راحتی هضم شوند، اهمیت زیادی دارد. این غذاها باید به وزن‌گیری و رشد سالم کودک کمک کنند، بدون اینکه باعث حساسیت یا مشکلات گوارشی شوند. در کنار تغذیه نوزاد شش ماهه با شیر مادر یا شیر خشک، سه مورد زیر را برای افزایش وزن می‌توانید به رژیم غذایی کودک بیفزایید.

1. فرنی آرد برنج: یکی از بهترین گزینه‌های تغذیه کمکی برای نوزادان شش ماهه است زیرا برنج نسبت به گندم کمتر حساسیت‌زا بوده و هضم آن برای معده حساس نوزاد آسان‌تر است. این غذا معمولاً با شیر مادر تهیه می‌شود تا ارزش غذایی بالایی داشته باشد و به وزن‌گیری کودک کمک کند. استفاده از پروتئین گاوی (مانند شیر گاو) در این سن توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است باعث آلرژی شود و معده نوزاد توانایی هضم آن را نداشته باشد. در صورتی که شیر مادر یا شیرخشک در دسترس نباشد، می‌توانید از شیر پاستوریزه استفاده کنید اما حتماً اجازه دهید شیر چند دقیقه بجوشد تا برای نوزاد ایمن شود. توجه داشته باشید که تهیه فرنی با آب ارزش غذایی کمی دارد و توصیه نمی‌شود.

2. حریره بادام: یک غذای کمکی مغذی و موثر برای وزن‌گیری و رشد نوزادان کم وزن است. بادام درختی منبعی غنی از مواد مغذی بوده و حتی برای مادران باردار نیز توصیه می‌شود. این غذا به دلیل دارا بودن مواد مغذی ضروری، به تقویت رشد جسمانی نوزاد کمک می‌کند.

   ---

   بیشتر بخوانید: طرز تهیه حریره بادام برای نوزاد ۶ ماهه به بالا + ۷ روش آسان

3. ---

   زرده تخم‌ مرغ یا تخم بلدرچین: از حدود هشت ماهگی، می‌توان زرده تخم‌مرغ یا زرده تخم بلدرچین را به رژیم غذایی نوزاد اضافه کرد. این مواد غذایی سرشار از پروتئین و مواد مغذی هستند و به وزن‌گیری و رشد کودک کمک می‌کنند. برخلاف گذشته، امروزه توصیه می‌شود که از هشت ماهگی (یا حتی کمی زودتر) تخم‌مرغ کامل (شامل سفیده) نیز به رژیم غذایی نوزاد اضافه شود، مگر اینکه علائم آلرژی مانند مشکلات پوستی، استفراغ یا اسهال مشاهده شود. در صورت بروز هرگونه علائم آلرژی، حتماً با پزشک مشورت کنید. تخم‌مرغ کامل می‌تواند گزینه‌ای عالی برای صبحانه نوزادان ۹ ماهه و بزرگ‌تر باشد.

نکات مهم:

• غذاهای کمکی را به‌تدریج و در مقادیر کم معرفی کنید تا واکنش بدن نوزاد بررسی شود.
• از مواد تازه و باکیفیت استفاده کنید و از افزودن شکر، نمک یا افزودنی‌های دیگر خودداری کنید.
• در صورت مشاهده هرگونه علائم حساسیت، مصرف غذا را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.

اولین غذای کمکی نوزاد 5 ماهه چی باید باشد؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، پیشنهاد می‌شود غذای کمکی نوزاد را از 6 ماهگی شروع کنید. با این وجود، پس از مشورت با پزشک، اولین غذای کمکی نوزاد 5 ماهه می‌تواند موارد زیر باشد:

• فرنی
• حریره بادام
• سوپ رقیق و ساده
• سرلاک در موارد ضروری

بیشتر بخوانید: سرلاک چیست؟ انواع طعم های سرلاک های بازار + فواید و عوارض آنها

میوه‌های مناسب برای نوزاد شش ماهه

از شش ماهگی، می‌توان به رژیم غذایی نوزاد میوه‌های مناسب اضافه کرد تا به رشد و تغذیه سالم او کمک شود. میوه‌ها باید نرم، قابل‌ هضم و به‌صورت پوره تهیه شوند تا برای معده حساس نوزاد مناسب باشند. در ادامه، فهرستی از میوه‌ها و سبزیجات مناسب برای نوزادان شش ماهه و روش آماده‌سازی آن‌ها ارائه شده است.

•  سیب را بخارپز کنید تا نرم شود، سپس پوست آن را جدا کرده و به‌صورت پوره کاملاً له کنید. این میوه سرشار از فیبر و آنتی‌اکسیدان‌هاست و به هضم غذا کمک می‌کند.
• موز رسیده و نرم را انتخاب کنید و آن را به‌صورت پوره درآورید. موز به دلیل طعم شیرین و پتاسیم فراوان، برای نوزاد مفید است.
• هلو را بدون پوست کرده، بخارپز کنید و به‌صورت پوره نرم کنید. این میوه مغذی و شیرین به رشد سالم کودک کمک می‌کند.
• کدو حلوایی را بپزید و به‌صورت پوره به کودک بدهید. این سبزی مغذی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای رشد نوزاد مفید است.

بیشتر بخوانید: خوردن خرمالو برای نوزاد، از چند ماهگی مجاز است؟ ۵ نکته مهم مصرف + عوارض

چگونه شیردهی یا تغذیه با شیشه را پس از معرفی غذاهای جامد ادامه دهیم؟

با شروع مصرف غذاهای جامد، بخش عمده تغذیه نوزاد همچنان از شیر مادر یا شیر خشک تامین می‌شود. غذاهای جامدی که در ابتدا به نوزاد می‌دهید، مکمل‌های سالمی هستند که به او فرصت می‌دهند طعم‌ها و بافت‌های جدید را کشف کند. همچنین مقدار غذاهای جامد کم و به اندازه چند قاشق مرباخوری است.

کدام مواد غذایی برای نوزاد شش ماهه ممکن است باعث بروز آلرژی شود؟

بهتر است غذاهایی که می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک شوند، به‌صورت جداگانه و در مقادیر بسیار کم به نوزاد معرفی شوند تا بتوانید هرگونه واکنش را شناسایی کنید.

• شیر گاو (در پخت‌وپز یا مخلوط با غذا)
• تخم‌مرغ
• غذاهای حاوی گلوتن از جمله گندم، جو و چاودار
• آجیل و بادام ‌زمینی
• سویا
• ماهی

پس از معرفی این غذاها، اگر نوزاد آن‌ها را تحمل کرد، به‌طور منظم در رژیم غذایی معمول او بگنجانید تا خطر بروز آلرژی به حداقل برسد.

اصول تغذیه تکمیلی نوزاد ۶ ماهه چگونه است؟

•  حتماً از مواد غذایی استفاده کنید که در سفره خانواده وجود دارد.
•  بعد از تغذیه نوزاد با شیر مادر، غذای کمکی به او داده شود و هرگز قبل  یا در فواصل تغذیه با شیر مادر از غذای کمکی استفاده نشود.
• از یک نوع ماده غذایی ساده شروع کنید و کم کم تنوع آن را زیاد کنید.
• غذای جامد را از یک قاشق مرباخوری شروع و به تدریج به مقدار آن اضافه کنید ( به استثنای زرده تخم مرغ که به اندازه یک نخود شروع می‌شود).
•  بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف باید 5 تا 7 روز فاصله باشد تا شیرخوار اول به یک غذا عادت کند، بعد غذای جدیدی به او داده شود. این کار باعث می شود که اگر ناسازگاری به یک ماده غذایی وجود داشته باشد شناخته شود و دستگاه گوارش شیرخوار نیز فرصت می یابد که به موادغذایی عادت کند.
• برای شروع غذای کمکی نوزاد شش ماهه، غذاها باید نسبتاً رقیق و غلظت آن‌ها کمی بیشتر از شیرمادر باشد و به تدریج بر غلظت آن‌ها افزوده گردد. این کار به یاد گرفتن عمل جویدن کمک می‌کند.
• به هیچ عنوان به نوزاد شش ماهه غذای سرخ شده ندهید.
• به علایق کودک در غذا خوردن توجه کنید.
• هیچ گاه کودک را با غذا تنها نگذارید چون امکان دارد موجب خفگی او شود.
• به غذای نوزاد شش ماهه، شکر یا نمک زیاد اضافه نکنید.

سخن پایانی

برنامه غذایی نوزاد ۶ ماهه باید با دقت و بر اساس نیازهای تغذیه‌ای و نشانه‌های آمادگی کودک تنظیم شود. شروع غذای کمکی از شش ماهگی با غذاهایی مانند فرنی، حریره بادام و پوره‌های ساده میوه و سبزیجات، به رشد سالم و وزن‌گیری مناسب نوزاد کمک می‌کند. توجه به واکنش‌های کودک، اجتناب از اجبار در غذا خوردن و حفظ تعادل بین شیر مادر یا شیر خشک و غذاهای جامد، از اصول کلیدی این مرحله است. با رعایت نکات ارائه‌ شده و مشورت با پزشک، می‌توانید این دوره حساس را با موفقیت پشت سر بگذارید و زمینه‌ساز تغذیه‌ای سالم برای آینده کودک خود باشید.