کم آبی بدن نوزاد، مراقب باشید!

نوزادان در چند ماه اول زندگی رژیم غذایی کاملا مایع دارند. حتی پس از آن، ممکن است نوزاد یا کودک نوپا همیشه به فنجان نوشیدنی خود وابسته باشد. بنابراین، کم آبی بدن نوزاد ممکن است برایتان تعجب‌آور باشد. 

در این مقاله می‌خوانید: 

• کم آبی بدن نوزاد
• علائم و نشانه های کم آبی بدن نوزادان
• کم آبی بدن نوزادان تازه متولد شده
• علل کم آبی نوزادان و کودکان نوپا
• درمان کم آبی در نوزادان
• نوزاد را به طور منظم با شیر مادر تغذیه کنید
• تغذیه با شیشه شیر یا قطره چکان را امتحان کنید
• شیر خشک های دیگر را امتحان کنید 
• برای پیشگیری از تعریق شبانه، لباس سبک به کودک بپوشانید
• برای تب، از حمام اسفنجی استفاده کنید
• خوراکی یخی درست کنید
• به نوزاد غذاهای آبکی بدهید
• چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
• جلوگیری از کم آبی در نوزادان
• خلاصه

کم آبی بدن نوزاد

کم‌آبی بدن نوزاد به این معنی است که کودک آب زیادی از دست داده و قادر به نوشیدن مایعات (شیر) کافی برای جایگزینی آن نیست. کوچک بودن نوزادان باعث می‌شود که آن‌ها و کودکان نوپا راحت‌تر آب بدنشان را از دست بدهند و دچار کم‌آبی شوند. در موارد جدی، کم‌آبی بدن در صورت عدم درمان می‌تواند برای نوزادان خطرناک باشد.

علائم و نشانه های کم آبی بدن نوزادان

علائم و نشانه‌های کم‌آبی بسته به میزان از دست دادن آب متفاوت است و امکان دارد بین نوزادان و کودکان نوپا هم متفاوت باشد.

علائم رایج کم‌آبی در نوزادان عبارتند از:

• فرورفتگی نرم بالای سر
• خواب بیش از حد 
• چشم‌های گود رفته
• گریه کردن با اشک کم، یا بدون اشک
• گریه کردن زیاد
• سردی یا تغییر رنگ دست‌ها و پاها
• چین و چروک پوست

کم‌آبی بدن نوزاد به این معنی است که کودک آب زیادی از دست داده و قادر به نوشیدن مایعات (شیر) کافی برای جایگزینی آن نیست.

علائم رایج کم‌آبی در کودکان نوپا عبارتند از:

• نداشتن حس بازی 
• خسته یا بداخلاق بودن
• پوشک خشک به مدت 6 ساعت یا بیشتر
• چشم‌های گود رفته
• گریه با اشک کم، یا بدون اشک
• خشکی دهان
• یبوست یا اجابت مزاج سخت یا کمتر 
• دست‌های سرد
• تنفس سریع
• ضربان قلب سریع

کم آبی بدن نوزادان تازه متولد شده

هنگامی که نوزادان تازه متولد شده برای اولین بار نحوه شیر خوردن را یاد می‌گیرند، اغلب سکسکه می‌کنند. همچنین ممکن است نوزاد در بلع و هضم شیر مشکل داشته باشد. این مشکلات باعث کاهش وزن نوزادان در هفته اول زندگی می‌شوند. برخی از علل کم‌آبی در نوزادان تازه متولد شده عبارتند از:

• کودک به خوبی شیر مادر نمی‌خورد
• شیر مادر کم است
• کودک قادر به مکیدن شیر از نوک پستان یا شیشه شیر نیست
• تف کردن، یا استفراغ بیش از حد کودک
• شیر مادر، تعادل یا ترکیب مناسبی از آب و نمک ندارد (یک علت بسیار نادر کم‌آبی در نوزادان)

بیشتر بخوانید: ترکیب شیر خشک با شیر مادر

علل کم آبی نوزادان و کودکان نوپا

در نوزادان بزرگ‌تر و کودکان نوپا دلایل تقریبا مشابهی برای کم‌آبی وجود دارد. کودکان زمانی که بیمارند، به احتمال زیاد دچار کم‌آبی می‌شوند. آنفولانزا، ویروس‌های معده و عدم تحمل غذایی، یا آلرژی همگی می‌توانند منجر به یک دوره موقت کم‌آبی شوند. سایر علل کم آبی در نوزادان و کودکان نوپا عبارتند از:

• اسهال
• استفراغ
• عرق کردن
• تب
• گرم شدن بیش از حد

درمان کم آبی در نوزادان

درمان‌ها و راه‌حل‌های کم‌آبی بدن نوزاد به علت کم‌آبی و به سن کودک بستگی دارد.

نوزاد را به طور منظم با شیر مادر تغذیه کنید

اگر نوزاد تازه متولد شده هنوز به درستی شیر نمی‌خورد، سعی کنید در فواصل زمانی منظم به او شیر بدهید. اجازه دهید زمانی که نوزاد خسته شد استراحت کند. بعد از 15 دقیقه یا بیشتر سعی کنید دوباره به او شیر بدهید. 

تغذیه با شیشه شیر یا قطره چکان را امتحان کنید

اگر نوزاد قادر به شیر خوردن نیست، یا هنوز شیر کافی تولید نمی‌کنید، روش‌های مختلفی را برای شیر دادن امتحان کنید. شیرتان را بدوشید، یا شیر خشک بچه درست کنید. از یک بطری، قطره‌چکان استریل یا یک قاشق بچه برای شیر دادن به نوزاد استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: مضرات شیشه شیر، زیاد است؟

شیر خشک های دیگر را امتحان کنید 

تف کردن و حتی استفراغ برای نوزادان طبیعی است چون آن‌ها به هضم شیر عادت ندارند. اگر نوزاد را با شیر خشک تغذیه می‌کنید، شیر خشک دیگری را امتحان کنید تا ببینید آیا نوزاد، آن را بیشتر دوست دارد یا نه. 

برای پیشگیری از تعریق شبانه، لباس سبک به کودک بپوشانید

اگر نوزاد یا کودک نوپا شب‌ها یا هنگام خواب عرق می‌کند، لباس‌های سبک به او بپوشانید، ملحفه‌های سبک‌تر انتخاب کنید و گرمای اتاق را کم کنید تا از گرم شدن بیش از حد در شب جلوگیری شود.

برای تب، از حمام اسفنجی استفاده کنید

اگر نوزاد، یا کودک نوپا تب دارد، او را با آب ولرم و اسفنج حمام کنید. (یعنی با اسفنجی که با آب ولرم خیس شده، بدنش را خیس کنید)

بیشتر بخوانید: چگونه از مکیدن انگشت شست توسط نوزاد جلوگیری کنیم؟

خوراکی یخی درست کنید

می‌توانید به نوزاد اجازه بدهید یک خوراکی یخی را بمکد تا مایعات بیشتری دریافت کند. میوه منجمد شده، آبمیوه یخ‌زده و بدون قند، گزینه‌های مناسبی هستند.  

به نوزاد غذاهای آبکی بدهید

اگر نوزاد، یا کودک نوپا نمی‌تواند به قدر کافی آب یا شیر بنوشد، به او آب میوه و سبزیجات آبدار، هندوانه، آلو یا خیار بدهید.

چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟

نوزادان و کودکان نوپا به دلیل جثه کوچکشان به سرعت دچار کم‌آبی می‌شوند. در صورت مشاهده علائم کم‌آبی نوزاد او را نزد پزشک ببرید چون کم‌آبی می‌تواند به سرعت به وضعیتی جدی تبدیل شود.

• اگر نوزاد تازه متولد شده، نمی‌تواند از سینه یا شیشه، شیر بمکد یا اینکه شیر را تف می‌کند، یا بالا می‌آورد. 
• اگر نوزاد کمتر از ۳ ماه دارد و دمای رکتوم 38 درجه سانتیگراد، یا بالاتر است، یا اگر نوزاد یا کودک نوپا استفراغ جهشی دارد.
• در کم‌آبی شدید، کودک ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشد. پزشک ممکن است محلول الکترولیتی را برای کودکان بزرگ‌تر شما توصیه کند. 

پزشک همچنین شرایط سلامتی کودک مانند تنفس، فشار خون، نبض و درجه حرارت کودک را بررسی می‌کند تا مطمئن شود کم‌آبی هیچ عارضه جانبی دیگری ایجاد نکرده است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص اطفال

جلوگیری از کم آبی در نوزادان

شما همیشه نمی‌توانید از کم‌آبی بدن نوزاد یا کودکتان جلوگیری کنید. این اتفاق درست مثل اسهال یا استفراغ نوزاد، یک‌باره رخ می‌دهد، اما می‌توانید از جدی شدن کم‌آبی بدن نوزاد جلوگیری کنید.

• به یاد داشته باشید که شکم نوزاد به اندازه یک انگور است که به آرامی کمی بزرگ‌تر می‌شود. یعنی نوزاد فقط می‌تواند چند قاشق چای‌خوری شیر را در یک زمان بنوشد و نیاز به تغذیه منظم دارد. نوزاد در یک دوره 24 ساعته به 9 بار تغذیه نیاز دارد.
• در ابتدا حفظ یک برنامه غذایی دشوار است. با یک برنامه غذایی، میزان شیر دریافتی نوزاد را پیگیری کنید. به تعداد پوشکی که نوزاد کثیف می‌کند (ادرار و مدفوع کودک) نیز دقت کنید چون می‌تواند نشان‌دهنده کم‌آبی بدن نوزاد باشد. تعداد دفعات تعویض پوشک کودک را حساب کنید.
• همچنین بررسی کنید که مدفوع کودک چگونه است. مدفوع بسیار آبکی به این معنی است که کودک اسهال دارد و آب بدن خود را از دست می‌دهد. مدفوع خشک و سفت ممکن است به این معنی باشد که کودک شما کمی کم‌آب شده. هر دو نوع مدفوع به این معنی است که وقت آن رسیده که به کودک خود غذای بیشتری بدهید.

بیشتر بخوانید: پوسته پوسته شدن سر نوزاد، درمان

خلاصه

نوزادان و کودکان نوپا گاهی اوقات به دلیل جثه کوچکشان کی دچار کم‌آبی می‌شوند که معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که به دلیل استفراغ یا اسهال خیلی سریع آب بدن خود را از دست می‌دهند. هنگامی که نوزادان از طریق تغذیه معمولی، مایعات کافی دریافت نمی‌کنند، ممکن است دچار کم‌آبی شوند. کم‌آبی بدن نوزاد می‌تواند به سرعت اتفاق بیفتد و شدت یابد که برای نوزادان و کودکان نوپا خطرناک است. اگر کودک تب، یا علائم کم‌آبی داشت، فورا او را نزد پزشک ببرید.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.