نوزاد یک ماهه حرکات و ادراکاتی دارد که شما بعنوان مادر یا پدر می توانید با دیدن آنها، متوجه شوید که فرزند شما نرمال است. این حرکات را در دسته بندی های مختلف بررسی می کنیم که شامل وضع بدن و حرکات کلی، حرکات ادراکی بینایی و رفتار اجتماعی و بازی است.
وضع بدن و حرکات کلی
نوزاد یک ماهه اگر به پشت خوابانده شود سرش را یک طرف نگه میدارد. بازوها و پاهایش را تند و سریع حرکت میدهد. هنگام خوابیدن دست ها را میبندد و انگشت شستش را در دست جمع میکنند اما گاهی دست ها را باز میکند. انگشتان دست و پا را با حرکات شدید دست و پا از هم دور میکند.وقتی گوشه دهانش را لمس کنید، برای مکیدن انگشت به همان طرف میچرخد. اگر دست هایش را بکشیم تا در حالت نشسته قرار بگیرد، سرش عقب میرود مگر اینکه پرستار سرش را نگه دارد. اگر
نوزاد را در حالت نشسته قرار بدهیم، یک لحظه سرش به حالت قائم قرار میگیرد و بعد به سمت جلو می افتد و کمرش کاملاً خم میشود.اگر نوزاد را از شکم آویزان کنیم، سرش را در سطح بدن نگه میدارد و باسنش را صاف میکند.اگر نوزاد را روی شکم قرار بدهیم (دَمر)، بلافاصله سرش را به اطراف میچرخاند؛ بازوها و پاهایش را خم میکند، آرنجش دور از بدن نگه میدارد و باسناش را تقریباً بالا میبرد.اگر نوزاد را روی سطحی سخت به حالت ایستاده نگه داریم با پاهایش روی زمین فشار میآورد، بدنش را صاف میکند و معمولاً واکنشی شبیه راه رفتن از خود نشان می دهد. واکنش راه رفتن روی سطح را با تقلید راه رفتن روی پاشنهٔ پا نشان میدهد.
نوزاد یک ماهه، بینایی مبهمی دارد، اما شنوایی او بسیار حساس است. خواب او نیز بسیار نامنظم است.
حرکات مناسب و ادراکیـبینایی
مردمک ها به نور واکنش نشان میدهد. سر و چشم ها را به سمت منبع ساطع نور میچرخاند. به درخشندگی ساطع از پنجره ها، چراغ روی میز و دیوار روشن خیره میشود. برای چند لحظه خطوط نور را در فاصلهٔ 30 سانتی متری چشمانش دنبال میکند. وقتی نور به چشمانش بیندازیم، محکم آن ها را میبندد.نوزاد به اسباب بازی های آویزان و درخشانی که در مسیر دیدش در فاصله ۱۵ تا ۲۵ سانتی متری قرار دارد و به آرامی به صورتش دور یا نزدیک میشوند، خیره میشود و بی حرکت میماند. حدوداً از 3 هفتگی با چهرهٔ کاملاً هوشیار به چهرهٔ آشنایی که به او غذا میدهد یا صحبت میکند نگاه میکند. با چشم به حرکات جزئی صورت و حرکات افقی اشیاء از یک سو به طرف مرکز خیره میشود و آن ها را دنبال میکند که با حرکت سر به صورت ربع دایره یا بیشتر قبل از برگشتن سر به حالت اول همراه است.از ۶ تا ۸ هفتگی برای محافظت از چشمانش در مقابل چیزهایی که به او نزدیک میشود، پلک میزند.
رفتار شنیداری نوزاد یکماهه
اگر نوزاد از صدایی ناگهانی بترسد، چشم هایش را جمع میکند، پلک میزند، میلرزد و منقبض میکند.دست و پاها را دراز میکند، انگشتان دست و پا را از هم باز و ممکن است گریه کند.وقتی زنگوله کوچکی را به آرامی تکان دهیم، برای مدتی کوتاه حرکت نمیکند؛ ممکن است چشم ها و سرش را سمت منبع صدا بچرخاند اما هنوز نمیتواند محل صدا را تشخیص بدهد.گریه را قطع میکند و معمولاً به طرف صدای آرامش بخش کسی که نزدیک اوست و صداهای طولانی مثل صدای جاروبرقی برمیگردد البته نه زمانی که جیغ میکشد یا غذا میخورد.وقتی خوشحال است صدای تو گلویی و خفیفی را تولید میکند.نوزادان به محرکهای اجتماعی علاقهمند هستند و چیزی پس از تولید در واکنش به صحبت های والدین و پرستارانشان غانغان میکنند و زبان لبهایشان را حرکت میدهند که در واقع اولین مرحله
آمادگی برای صحبت کردن است.زمانی که گرسنه هستند یا راحت نیستند به شدت گریه میکنند.
در دوران بارداری، چه کنیم تا نوزاد کم شنوا نشود؟
نکته: نوزادانی که مشکل شنوایی دارند هم گریه میکنند و با این روش غیر ارادی چیزهایی را به زبان میآورند اما زمانی که مشکل شنوایی آنها جدی است از صداهای ناگهانی نمیترسند. ممکن است نوزادانی که
مشکلات بینایی شدیدی دارند، چشمانشان را به سمت منبع تولید کننده صدا بچرخانند، بنابراین باید واکنش بینایی و شنوایی همیشه جداگانه بررسی شوند.
رفتار اجتماعی و بازی
بیشتر مواقع زمانی که غذا نمیخورد و در آغوش بزرگترها نیست، میخوابد. (
تنظیم خواب کودک یکماهه)هنوز حالت گنگ و نامشخصی دارد اما اما هر روز بهتر میشود و حدوداً در 5 یا 6 هفتگی میتواند لبخند بزند و صداهایی را در واکنش اطرافش تولید کند.نوزاد آگاهانه روابط متقابل اجتماعی با دیگران از طریق چشم ارتباط برقرار میکند.به طور طبیعی دست هایش را میبندد اما اگر بازکند و انگشتی کف دستش را لمس کند، انگشت هایش را جمع میکند.زمانی که بغلش کنیم و با او حرف بزنیم، دیگر گریه نمیکند.سرش را میچرخاند تا به چهره کسی که با او صحبت میکند، خیره بشود.باید سر نوزاد را زمانی که بغل میشود یا لباساش را میپوشانید و حمامش میکنید،با دستتان نگه دارید.
مراقبت از خویش و استقلال
نوزاد به تدریج با هوشیار شدن برنامههای روزانهای مثل
حمام کردن و لباس پوشیدن را میپذیرد و نسبت به آنها واکنش نشان میدهد.
مهمترین مطالب در اینباره:
همه چیز درباره نوزاد یک ماهه
اگر کودک تازه متولد شده در چند روز اول به دنیا آمدنش، وزن کم کند جای نگرانی وجود ندارد. نوزادان با مایعات اضافی متولد می شوند و معمولا 10 درصد از وزن تولد خود را در چند روز اول تولد از دست می دهند و مجددا شروع به اضافه وزن می کنند. دو هفته از گذشت تولد، نوزاد به وزن لحظه تولد باز می گردد و در طول ماه اول به سرعت وزنش اضافه می شود. متخصصان نمودار رشد نوزاد را به والدین می دهند تا به وسیله آن والدین بتوانند وزن نوزاد خود را بررسی کنند.
سیستم عصبی نوزاد در بدو تولد هنوز کامل نشده است و در طول ماه اول تولد, مقدار زیادی از این سیستم به پایان رسیده و تکامل می یابد. کودک با چند رفلکس ذاتی مانند مکیدن متولد می شود. بلافاصله بعد از تولد, با چسباندن نوزاد به پستان ها، او قادر خواهد بود بر روی نوک پستان ها عمل مکیدن را انجام دهد. نوزاد یک ماهه حتی دارای غریزه راه رفتن است به طوری که اگر کف پاهای او را به سطح جامدی تماس دهید، مشاهده خواهید کرد که چند گام بر آن وارد خواهد کرد. نوزاد در ماه اول تولد, قادر به کنترل گردنش نیست از این رو مادر باید در زمان آغوش گرفتن کودک, مراقب گردن او باشد.
در طول یک ماه اول از تولد, انتظار می رود نوزاد 8 تا 12 بار در روز از
شیر مادر تغذیه کند یعنی حدودا هر 2 تا 3 ساعت، کودک میل به تغذیه با شیر مادر دارد. هر چند که کودک در زمان گرسنه شدن با حرکاتی از جمله “گشتن به دنبال نوک پستان مادر”، “گریه کردن” تقاضای خود را نشان می دهد. همچنین از نشانه های اینکه نوزاد به اندازه کافی شیر مادر خورده است این است که 4 تا 6 بار در روز نیاز به تعویض پوشک داشته باشد.
تنظیم خواب نوزاد یک ماهه
متولد شدن کار سختی است و به نظر می رسد تمام نوزادانی که متولد می شوند در چند روز اول تولد میل دارند بیشتر بخوابند و در حقیقت نوزاد تازه متولد شده 15 تا 16 ساعت در روز می خوابند. خواب نوزاد در ماه اول تولد, نامنظم است چرا که او هنوز به چرخه طبیعی روز و شب تنظیم نشده است. والدین می توانند در تنظیم خواب نوزاد, به او کمک کنند به این صورت که در شب از فعالیت هایی که ممکن است خواب نوزاد را بر هم زند, اجتناب کنند و محیطی آرام و تاریک و ساکت برای خوابیدن نوزاد فراهم کنند. از طرفی برای جلوگیری از خواب بیش از حد کودک در روز, اقداماتی نظیر فعالیت و صحبت و بازی با کودک را انجام دهند. چرخه خواب در نوزاد یک ماهه بسیار متفاوت با بزرگسالان می باشد. خواب به دو دسته خواب سبک و خواب سنگین تقسیم می شود. 25 درصد کل خواب بزرگسالان خواب سبک است . این در حالی است که 80 درصد کل خواب نوزادان خواب سبک می باشد و به همین جهت نوزادان با کوچک ترین صدای از خواب بیدار می شوند که البته جای نگرانی ندارد و در طول روند رشد کودک, رفته رفته خواب سنگین جایگزین خواب سبک می شود.
بینایی نوزاد یک ماهه
در نوزادان تازه متولد شده، بینایی بسیار مبهم است و در واقع نوزادان با دید بسیار پایین و تاری به دنیا می آیند و دید آن ها به شدت نزدیک بین است. اما در عرض یک ماه تمرکز بینایی بهتر می شود. نوزاد یک ماهه می تواند حرکات یک جسم در حال حرکت را با حرکات سر و چشم های خود, پیگیری کند اما در صورتی که جسم محو شود, کودک آن حرکات را فراموش می کند. در صورتی که چشمان نوزاد یک ماهه کمی به چپ متمایل است, نگران نباشید, طبیعی است و کودک در تلاش برای تمرکز آن ها می باشد و تا 3 تا 4 ماهگی این مسئله باید کاملا رفع شود. رنگ ها برای نوزاد یک ماهه قابل تشخیص نیست و او همه چیز را سیاه و سفید می بیند.
شنوایی نوزاد یک ماهه
پس از انجام روند رشد در رحم مادر در طول بارداری, شنوایی نوزاد پس از تولد بسیار حساس است و در اولین ماه تولد نوزاد به طور کامل شنوایی کامل می شود و در صورت تولید صدا, نوزاد سرش را به سمت منبع صدا می چرخاند. اگرچه در طول ماه اول ممکن است شنوایی نوزاد توسعه نیافته باشد, با این حال نوزاد می تواند صدای پدر و مادرش را تشخیص دهد. چرا که صدای والدین خود را در هنگام بارداری شنیده است.

چشایی نوزاد یک ماهه
اگرچه بخش های چشایی نوزاد متولد شده برای تشخیص طعم تلخ و شیرین به اندازه کافی به تکامل نرسیده است مانند بسیاری از کودکان, نوزادان یک ماهه نیز به طعم شیرینی تمایل دارند. نوزادان یک ماهه یک حس خوبی از بویایی دارند و در حال حاضر می توانند بوی نوک پستان مادر خود را انتخاب کنند.
مهارت های حرکتی نوزاد یک ماهه
زمانی که کودک به دنیا می آید, هیچ حسی نسبت به اینکه فرد جدا می باشد, ندارد اما در طول اولین ماه تولد, به تدریج پاها و دست های خود را کشف می کند. نوزادان یک ماهه زیادی حالت ارتباطی گریه را دارند. نوزاد در طول این ماه ممکن است تا 3 ساعت در روز گریه کند. به دلایل مختلفی نوزاد گریه می کند از جمله: گرسنگی, پوشک مرطوب و خستگی. برخی نوزادان که بیش از این حد گریه می کنند ممکن است مشکل قولنج داشته باشند که در این صورت باید تحت نظر پزشک و درمان قرار گیرند.
نوزاد در طول یک ماه اول زندگی, از لمس کردن بسیار لذت می برد و ماساژ ملایم او می تواند احساس آرامش و دوست داشتن به او دهد. توصیه می شود در طول ماه اول, برای چند دقیقه پاهای نوزاد را به صورت دوچرخه حرکت دهید. این تمرین به نوزاد یک ماهه در آینده برای راه رفتن و خزیدن کمک خواهد کرد.